Obowiązek rodziców wobec utrzymywania wymagających pomocy pełnoletnich dzieci, które nie ukończyły 24. roku życia i pobierają naukę w szkołach średnich, na studiach dziennych na uczelniach wyższych lub w szkołach zawodowych zapisany został w artykule 3.192 Kodeksu Cywilnego. W artykule tym określono, że rodzice, mający taką możliwość, powinni utrzymywać swoje dzieci, które osiągnęły pełnoletniość i uczą się według programów nauczania średniego lub według programu formalnego nauczania zawodowego dla otrzymania pierwszej kwalifikacji bądź studiują na uczelni i nie ukończyły 24. roku życia, i którym konieczna jest pomoc materialna z uwzględnieniem sytuacji majątkowej dzieci, które osiągnęły pełnoletniość, pobieranych dochodów, możliwości otrzymywania dochodów przez same dzieci oraz innych ważnych okoliczności.
Tak więc, obowiązek materialnego utrzymania swego dziecka nie kończy się w momencie osiągnięcia przez nie pełnoletniości, jeżeli dziecko uczy się w szkole średniej i wymaga z tego powodu utrzymania.
Uczeń szkoły średniej, mimo iż jest w wieku produkcyjnym, nabył pełnię odpowiedzialności cywilnej, nie może jednak się utrzymać, ponieważ przeważającą część swego czasu powinien przeznaczać na naukę, ma obowiązek uczęszczania na lekcje, poświęcania czasu na wykonanie prac domowych i dążenie do zdobycia dokumentu potwierdzającego średnie wykształcenie, bez którego osoba nie będzie mogła w przyszłości dążyć do żadnego wyższego wykształcenia.
W praktyce sądowej obowiązuje zasada, że w rozwiązywaniu kwestii świadczenia utrzymania dla pełnoletniego dziecka nie można całkowicie pomijać możliwości rodziców. Należy uwzględnić również fakt, że nie można w zasadzie pogarszać sytuacji świadczącego utrzymanie ojca (matki) lub innych członków rodziny, ustalać świadczenie utrzymania w tych przypadkach, gdy wyrządza to znaczącą szkodę świadczącemu utrzymanie ojcu (matce), jak również w tych przypadkach, gdy z powodu stanu majątkowego ojca (matki) ustalone świadczenia utrzymania w ogóle nie może dojść do skutku. Sytuację majątkową rodziców ocenia się zazwyczaj z uwzględnieniem całości faktycznych okoliczności: pobierane dochody, posiadane nieruchomości i mienie ruchome, inwestycje, stan zdrowia, liczbę osób będących na utrzymaniu oraz chęć zarobku, otrzymania dochodów na utrzymanie dzieci, tj. jakich środków się podjęto, by otrzymać dochody odpowiednie do wieku i możliwości zawodowych. Zdolność lub niezdolność osoby do poprawy swojej sytuacji materialnej powinna być oceniana zarówno według obiektywnych, jak też według subiektywnych czynników.
Czynniki subiektywne – wysiłki, chęć oraz możliwości samej osoby na otrzymywanie dochodów, obiektywne – wiek, stan zdrowia, sytuacja gospodarcza w kraju i inne okoliczności, nad którymi osoba nie jest w stanie zapanować i nie może być za nie odpowiedzialna. Oprócz tego, zgodnie z prawem, w rozwiązywaniu kwestii utrzymania pełnoletniego dziecka należy uwzględnić nie tylko możliwość ojca (matki) świadczenia utrzymania dzieci, ale również konieczność na otrzymywanie przez dziecko takiego utrzymania od rodziców. Pojęcie konieczności wsparcia materialnego podlega ocenie, dlatego sąd decyduje o tym jedynie po dokonaniu oceny zebranych dowodów o mieniu i dochodach dziecka. Podsumowując powyższą regulację prawną oraz praktykę sądowniczą można twierdzić, że swemu synowi, który ukończy 18 lat i się jeszcze uczył w szkole średniej, ojciec powinien świadczyć utrzymanie tylko w przypadku, gdy ojciec będzie miał finansowe możliwości do utrzymania (materialnego wsparcia) swego pełnoletniego syna, a synowi potrzebne będzie materialne wsparcie rodziców.
Tygodnik Wileńszczyzny
