Własne intencje pielgrzymi składali na ręce towarzyszącemu im jako opiekunowi duchowemu księdzu Tadeuszowi Švedavičiusowi, proboszczowi parafii koleśnickiej. W drodze słuchano opowiadania Stanisława Łabowicza o Lipsku, o wywodzących się z parafii lipskiej dwóch błogosławionych Mariannie Biernackiej i s. Julii Sergii Rapiej.

W Sanktuarium Matki Bożej Bazylianki

Po dotarciu do Lipska, miasta w powiecie augustowskim, pielgrzymi skierowali się do kościoła Matki Bożej Anielskiej – Sanktuarium MB Bazylianki. Tam uczestniczyli we Mszy św. Po nabożeństwie proboszcz ks. kanonik Waldemar Sawicki z pasją opowiadał pielgrzymom z Wileńszczyzny o Lipsku, o kościele, o bł. Mariannie Biernackiej i Julii Sergii Rapiej. Jak mówił historia Bazylianki czczonej w obrazie w neogotyckim kościele sięga XVI wieku. Nieznany malarz namalował na deskach z drzewa lipowego obraz Matki Bożej z Dzieciątkiem Jezus na ręku. Obraz został sprowadzony z Wileńszczyzny przez kwestarza z zakonu oo. bazylianów. Trafił najpierw do Skreblewa, do kościoła unickiego, potem przybył do Lipska. Zasłynął cudami, a wieść o nich zaczęła się rozchodzić po okolicy. Po powstaniu 1863 r. rząd carski rozpoczął prześladowania wiernych kościoła katolickiego, jak też i unitów, którzy nakazem wszyscy unici mieli stać się prawosławnymi. Nie chcąc należeć do cerkwi prawosławnej unici zaczęli uczęszczać do kościoła rzymskokatolickiego. Wówczas car Aleksander II 8 grudnia 1875 r. wydał rozkaz zamknięcia kościoła i skasowania parafii. Przez 30 lat mieszkańcy Lipska i okolicy korzystali z posługi duszpasterskiej w parafii Krasnybór. Po edykcie tolerancyjnym cara Mikołaja II z czerwca 1905 r. w 1906 r. rozpoczęto budowę nowego kościoła. W 1914 r. świątynia została konsekrowana, a główną patronką obrano Matkę Bożą Anielską.

Ks. kanonik Waldemar Sawicki przybliżył także pątnikom postać błogosławionej. Marianna Biernacka z domu Czokała urodziła się w 1888 r. w Lipsku. Była wyznania greckokatolickiego. Zawarła sakramentalny związek małżeński w kościele katolickim w Krasnymborze z chłopem Ludwikiem Biernackim. Małżeństwo Biernackich doczekało się sześciorga dzieci, ale przeżyło tylko dwoje z nich. Po śmierci męża Marianna zamieszkała u syna Stanisława, który ożenił się z Anną Szymczyk. Spokojne życie Biernackich przerwała II wojna światowa. Najtragiczniejszym dla nich był rok 1943. 1 lipca niemieckie władze okupacyjne w Lipsku rozpoczęły aresztowania ludności cywilnej według wcześniej przygotowanej listy. Był to odwet za działalność partyzantów w Puszczy Augustowskiej i zabicie przez nich niemieckiego policjanta. Na liście widniało nazwisko syna Marianny Biernackiej Stanisława i jego brzemiennej żony Anny. Podczas aresztowania Marianna padła do nóg gestapowca i błagała go o zezwolenie zastąpienia synowej. Miała mówić: „Jak ona pójdzie? Jest przecież w ostatnich miesiącach ciąży! Panowie, zlitujcie się i weźcie mnie!..” Niemiec przystał na jej prośbę. Po niecałym dwutygodniowym pobycie w więzieniu w Grodnie Mariannę, jej syna i innych aresztowanych wywieziono do fortów w Naumowiczach i tam 13 lipca 1943 r. rozstrzelano. Pochowano ich w nieznanym miejscu, gdzieś w zbiorowej mogile.

13 czerwca 1999 r. papież Jan Paweł II ogłosił Mariannę Biernacką błogosławioną wraz z innymi 108 męczennikami II wojny światowej. Dziś wiele kobiet, zwłaszcza wdów, teściowych i synowych zwraca się do niej jako do swej patronki i orędowniczki.

W kościele po prawej nawie znajduje się ołtarzyk z zawieszonym obrazem bł. Marianny Biernackiej, pod nim jej relikwie, w dole – ziemia przywieziona z miejsca kaźni. Pielgrzymi z Wileńszczyzny składali tam napisane na kartkach własne intencje z prośbą o wstawiennictwo tej błogosławionej. W lewej nawie świątyni jest umieszczony obraz drugiej błogosławionej pochodzącej z parafii lipskiej – siostry zakonnej Julii Sergii Rapiej. W czasie II wojny światowej , 17 lipca 1943 r. W Nowogródku w ramach akcji antypartyzanckiej „Hermann“ siostra Julia Sergia Rapiej ze Zgromadzenia Najświętszej Rodziny z Nazaretu wraz z 10 siostrami została aresztowana przez Niemców. 11 sióstr nazaretanek ofiarowało swe życie w zamian za życie posiadających rodziny i dzieci oraz kapłana – księdza Aleksandra Zienkiewicza, dziekana, proboszcza fary nowogródzkiej i kapelana sióstr nazaretanek. Zostały rozstrzelane 1 sierpnia 1943 r. 5 marca 2000 r. 11 sióstr nazaretanek - wśród nich s. Julię Sergię Rapiej – beatyfikował Papież Jan Paweł II.

Po wyjściu z kościoła pielgrzymi z zaciekawieniem oglądali stojący po drugiej stronie drogi koło plebanii pamiątkowy obelisk ze zdjęciem przedstawiającym Marszałka Józefa Piłsudskiego w otoczeniu dowódców armii polskiej podczas ich pobytu w tym miejscu. „24 lipca 1929 r. Marszałek Piłsudski przebywał w Lipsku. Tego dnia na plebanii odbyła się wspólna narada wojenna z dowódcą 22 Dywizji Ochotniczej Płk. Adamem Kocem oraz dowodzącym wówczas 2 Armią Gen. Edwardem Rydzem-Śmigłym oraz innymi oficerami uczestniczącymi w działaniach wojennych Bitwy Niemeńskiej“ – głosi podpis pod zdjęciem. Na obelisku umieszczono również słowa młodzieży lipskiej: „Kim będziemy jeżeli wyrzekniemy się Ojczyzny... Dokąd pójdziemy jeżeli wyrzekniemy się Boga...“. Inicjatorem ustawienia obeliska był ks. kanonik Waldemar Sawicki. 23 września 2022 r. podczas obchodów 102 rocznicy Bitwy Niemeńskiej odbyło się uroczyste odsłonięcie pamiątkowego obeliska.

W Sanktuarium MB Różanostockiej

Z Lipska droga prowadziła do Różanegostoku. Tam pielgrzymów z Wileńszczyzny powitał o. Marian Matuszyński. Jak stwierdził jest to pierwsza tegoroczna pielgrzymka w Różanymstoku. Pełnił rolę cicerone oprowadzając pątników po Bazylice Ofiarowania NMP –Sanktuarium Matki Bożej Różanostockiej. Jak mówił początki Różanegostoku sięgają XVII w. i to miejsce wówczas nazywało się Tabenszczyzną, Krzywym Stokiem. W 1652 r. Szczęsny i Eufryzyna Tyszkiewiczowie przywieźli do swej posiadłości w Krzywym Stoku nabyty w Grodnie obraz Matki Bożej z Dzieciątkiem. Został on umieszczony w sypialni, gdzie domownicy gromadzili sie na wspólne modlitwy. 21 listopada 1658 r. zgromadzeni przed obrazem byli świadkami samoistnego zapalenia się znajdującej się pod nim lampy. W czasie przenosin obrazu z sypialni do innego pokoju rozszedł się zapach świeżych kwiatów a suche wianki zdobiące obraz nabrały świeżości. Od tego czasu przed obrazem Matki Bożej gromadziło się więcej ludzi, którzy zaświadczali o łaskach wypraszanych przez Jej wstawiennictwo. W 1661 r. obraz przeniesiono do specjalnie wybudowanego drewnianego kościoła. 21 listopada 1662 r. za zezwoleniem biskupa wileńskiego Jerzego Białłozara obraz poświęcono. W 1663 r. na prośbę Tyszkiewiczów do Krzywego Stoku z Sejn przybyli dominikanie jako opiekunowie cudownego obrazu. Kult Matki Bożej oraz udzielane przez nią łaski spowodowały zmianę miejscowości z Krzywego Stoku na Różanystok. Kolejny biskup wileński Aleksander Sapieha w czerwcu 1668 r. zatwierdził kult Matki Bożej Różanostockiej. Na początku XVIII kustoszami obrazu stali się dominikanie. W 1759 r. rozpoczęto budowę kościoła. W 1785 r. biskup sufragan wileński Tomasz Ignacy Zenkowicz dokonał konsekracji świątyni. W 1866 r. władze carskie skasowały parafię i zabrały kościół na cerkiew. 14 sierpnia 1914 r. mniszki prawosławne uciekając przed zbliżającymi się wojskami niemieckimi wywiozły cudowny obraz Matki Bożej. Po odzyskaniu niepodległości 28 listopada 1918 r. w Różanymstoku została reaktywowana parafia pw. Ofiarowania NMP. W 1919 r. biskup wileński Jerzy Matulewicz przekazał kościół i parafię Zgromadzeniu Salezjańskiemu. Został namalowany nowy obraz Matki Bożej Różanostockiej, który uroczyście został wprowadzony do świątyni 8 września 1929 r. Tej uroczystości przewodniczył arcybiskup-metropolita wileński Romuald Jałbrzykowski. 28 czerwca 1981 r. odbyła się uroczysta koronacja cudownego obrazu. Aktu koronacji dokonał kardynał Franciszek Macharski.

Oprowadzając po świątyni o. Dariusz opowiedział o czynie brata zakonnego Konstantego Gila podczas II wojny światowej. W 1944 r. Niemcy wycofując się przed zbliżającą się Armią Czerwoną zaminowali kościół, by wysadzić go w powietrze. Wtedy brat Konstanty Gil porozrywał kable od ładunków wybuchowych, udaremniając ten barbarzyński zamiar.

O. Dariusz wspomniał także o cudownym uzdrowieniu księdza Jerzego Popiełuszki, gdy matka jego Marianna Popiełuszko przyniosła ciężko chorego małego Alfonsa, takie wówczas nosił imię, przed cudowny obraz. Został uzdrowiony...

Uwagę oglądających świątynię przykuł duży krucyfiks na tle Jerozolimy i oczywiście łaskami słynący obraz MB Różanostockiej. Jak stwierdził o. Dariusz i teraz dzieją się cuda za wstawiennictwem Różanostockiej Pani, przytaczając potwierdzone fakty o nich.

Pielgrzymi wstąpili na krótką modlitwę do znajdującej się w świątyni Kaplicy Wieczystej Adoracji. Przy bocznym ołtarzu, na którym jest zawieszony cudowny obraz Matki bożej Różanostockiej, „jakby malowan świeżo w czas niniejszy“, była celebrowana Msza św. przez ks. Tadeusza Švedavičiusa. Modlono się w intencjach jakie zapisano na kartkach na początku pielgrzymki, m.in. o Boże błogosławieństwo i wszelkie łaski, jak też i za bliskich zmarłych. Matka Boża Różanostocka o pięknym obliczu, jaśniejąca złotym blaskiem, serdecznym wzrokiem przyglądała się pielgrzymom z Wileńszczyzny, którzy przybyli do Niej wypraszać przez Jej wstawiennictwo potrzebne łaski... Po Mszy św. pokrzepieni duchowo wracali do swych rodzinnych domów.
Jan Lewicki
Fot. autor

PS Przy okazji warto przytoczyć fragment pieśni o Cudownym Obrazie Najświętszej Maryi w Różanymstoku umieszczonej w modlitewniku z 1764 r.
„Łaski pełna“ miej od nas zwiastowanie,
Iż Bóg dary podał w szafowanie,
Byś przez ten obraz chore uzdrawiała
Grzeszne zbawiała...“

Rota