Cudowny wizerunek Czarnej Madonny czczony jest w Częstochowie od 14 wieku. Książę opolski Władysław zbudował na Jasnej Górze klasztor dla paulinów i oddał im w opiekę obraz Matki Bożej. Dotychczas pozostaje niewyjaśnione pochodzenie obrazu. Panuje ogólne przekonanie, że wizerunek Czarnej Madonny pochodzi ze wschodu. Ikona ta szybko zasłynęła cudami. Jej kult wzmógł się po cudownej obronie Jasnej Góry w czasie potopu szwedzkiego.
W 1717 roku obraz Matki Bożej Częstochowskiej doczekał się zaszczytu pierwszej papieskiej koronacji. Po kradzieży koron w 1909 roku ponownie ozdobiono obraz złotymi koronami papieskimi w 1910 roku. Trzeciego nałożenia koron dokonał w 1966 roku kardynał Stefan Wyszyński na tysiąclecie chrztu Polski.
Święto Matki Bożej Częstochowskiej zostało zatwierdzone w 1904 rooku dla diecezji włocławskiej, na terenie której leżała wówczas Częstochowa. W 1956 roku święto zostało zatwierdzone dla wszystkich diecezji w Polsce.
Cudowny obraz jest otaczany przez Polaków niezwykłą czcią. Co roku, na sierpniowe uroczystości maryjne (szczególnie 15 i 26 sierpnia) do jasnogórskiego sanktuarium przybywają setki tysięcy ludzi, bardzo często idąc w pieszych pielgrzymkach przez wiele dni.
– Ikona Maryi z Jasnej Góry wrosła nie tylko w religijność Polski, ale również w kulturę i tradycję narodu; ona jednoczy i jest punktem zbornym – podkreślił przewodniczący Konferencji Episkopatu Polski abp Stanisław Gądecki w rozmowie z Radiem Watykańskim i serwisem Vatican News.
Dziś na Jasnej Górze odbywają się uroczystości ku czci Matki Bożej Częstochowskiej. Suma Pontyfikalna odprawiona została pod przewodnictwem Prymasa Polski abp. Wojciecha Polaka. Podczas Eucharystii zostały tradycyjnie ponowione Jasnogórskie Śluby Narodu, których autorem jest bł. Prymas Stefan Wyszyński.