Zespół sakralny w Piwoszunach (lit. Pivašiūnai) w rejonie olickim – szczególne i licznie odwiedzane miejsce na Szlaku Pielgrzymkowym Jana Pawła II. Składa się on z kościoła Wniebowzięcia Najświętszej Marii Panny, ogrodzenia cmentarnego i bramy, kaplicy, starej plebanii, dwóch spichlerzy, lodziarni, oficyny i monumentalnego krzyża.
Kościół w Piwoszunach jest jednym z najważniejszych świątyń na terenie diecezji koszedarskiej, słynie z celebrowanego przez tydzień odpustu z okazji Zielnej.
„Wraz ze wzrostem liczby wiernych i pielgrzymów kwestia użytkowania budynków należących do kościoła stawała się coraz bardziej aktualna, ponieważ podczas wydarzeń masowych zawsze brakowało niezbędnych udogodnień i miejsc noclegowych. Prace remontowe tego zespołu poprawiły zarówno stan zabytków, jak i warunki dla zwiedzających” – czytamy w komunikacie Departament Dziedzictwa Kulturowego.
Niedawno został odnowiony jeden spichlerz zespołu sakralnego w Piwoszunach. Cztery inne obiekty – kaplica, drugi spichlerz, oficyna i lodziarnia zostały odnowione w 2020 roku (prace remontowe ruszyły na początku 2019 roku po otrzymaniu wsparcia z UE).
Jak podano, wszystkie budynki, z wyjątkiem kaplicy, były bliskie stanu awaryjnego, nie były przystosowane do zwiedzania i innych działalności. Remont objął piwnice budynków, części cokołowe, stropy, ściany, dach, podłogi, sufity, okna, drzwi, a także montaż systemów kanalizacji deszczowej i in.
„Wszystkie zaplanowane roboty wykonano w terminie, ale 5 kwietnia 2020 roku w odnowionym spichlerzu wybuchł pożar, który zniszczył niemal wszystkie autentyczne fragmenty budynku. Ocalały jedynie stare dwoje drzwi, które były oddane do konserwacji. Po sporządzeniu nowego projektu budynek został odbudowany z wykorzystaniem zachowanych autentycznych fragmentów” – informuje Departament Dziedzictwa Kulturowego.
Po wyremontowaniu budynków, odnowieniu infrastruktury zespołu sakralnego i dostosowaniu go do potrzeb osób niepełnosprawnych, możliwe stało się rozwijanie działalności pielgrzymkowej, religijnej, turystycznej i kulturalnej: organizowanie konferencji, zajęć dla dzieci, obozów dla młodzieży i in. Stworzono warunki do poznania zabytków, zwiedzania i wykorzystania zgodnie z ich przeznaczeniem na potrzeby społeczności.