Stara gazeta „Kuryer Wileński” podaje, że właścicielem majątku w owym czasie był właśnie Hilary Iłłakowicz. Z kolei przekazywana z ust do ust wiadomość głosi o tragicznym zdarzeniu, opisanym nawet w książce Józefa Szostakowskiego „Podwileńskie bajanie. Legendy, podania, bajki z okolic Wilna”.

A było tak. Tamtego roku jesień była tak surowa, że nawet wilki głodowały. Watahy drapieżników podchodziły pod domostwa, dusiły psy, robiły podkopy pod obory, porywały zwierzęta. Pewnego popołudnia córka gospodarzy, Teresa Maria, wyszła na przechadzkę. Szła aleją starych drzew (aleja istnieje dotychczas) i nie zauważyła, jak z pobliskiego zagajnika wypadła wataha głodnych wilków. Napadły one samotnie idącą dziewczynę i zagryzły. Rozpaczy rodziców nie było granic; ojciec dziewczyny ustawił krzyż ze stosownym napisem.

Miejscowa ludność zawsze dbała o stojący w alei lipowej krzyż. Istnieją wiadomości, że był odnawiany około 1880 r. Przed drugą wojną światową odnowili go Stanisław Nawrocki i Ildefons Pażuś. W 1966 r. zatroszczył się o krzyż Franciszek Dzisiewicz. Przed 23 laty raz jeszcze został odnowiony przez mieszkańców wsi, a krzyż wykonał Stanisław Sienkiewicz z Prepoł. Tym razem wyświęcił go 8 czerwca 1997 r. Aušvydas Bielickas, ówczesny proboszcz parafii szyłańskiej.

Niedawno społeczność Mazuryszek kolejny raz potwierdziła przywiązanie do wiary i tradycji chrześcijańskiej. Jan Pażuś i pochodzący z Mazuryszek Michał Treszczyński zaproponowali odnowić pochylony stary krzyż. Ludzie chętnie na to przystali. Najwięcej prac wykonał Józef Pażuś: zdjął stary krzyż, naprawił kamienną podstawę, wytypował w lesie odpowiednie drzewo na materiał. Prace stolarskie wykonał Walerij Winogradow. Zatroszczono się również o odnowienie starego krucyfiksu – odnowili go Winogradow i Pażuś. Metalową konstrukcję do ustawienia krzyża spawał Zenon Zapolski. Masywny symbol wiary, wzniesiono dzięki pomocy dźwigu obsługiwanego przez Jarosława Zienowicza. Uporządkowano również otoczenie: korony sąsiednich drzew parkowych opiłowali Józef Pażuś, Eugeniusz Treszczyński i Zbigniew Salnik, natomiast Henryk Dzisiewicz i Janina Giedwidź zatroszczyli się o uporządkowanie pobliskiego terenu.

Około pięćdziesiąt osób przyszło na uroczystość odsłonięcia nowego krzyża. O poinformowanie wszystkich mieszkańców, wysłanie zaproszeń na uroczystość zatroszczył się Ernestas Kutorga.

20 września br. proboszcz szyłański Kęstutis Masevičius dokonał wyświęcenia krzyża. Zwracając się do wiernych powiedział: „Cieszę się, że na Wileńszczyźnie ludzie bardzo dbają o tradycję stawiania symbolu wiary – krzyży”.

Z historią wzniesienia krzyża oraz jego odnawiania zapoznali zebranych dr nauk humanistycznych Józef Szostakowski oraz Michał Treszczyński.

Krzyż w Mazuryszkach jest już 8 tego rodzaju obiektem odnowionym dzięki udziałowi wspomnianego już Józefa Pażusia. Za swoją działalność społeczną w tym względzie mer rejonu Maria Rekść uhonorowała go Dyplomem Uznania.

Tym razem w ustawieniu nowego krzyża pomógł mieszkańcom Mazuryszek starosta gminy zujuńskiej Mirosław Gajewski, który sponsorował nabycie potrzebnych materiałów.

Janusz Bielski

„Tygodnik Wileńszczyzny”