To święte miejsce obejmuje swym zasięgiem zespół kościołów, kaplice, klasztory, cmentarz, kamienną Golgotę, część muzeum im. ks. Józefa Jarzębowskiego z Fawley Court, muzeum budowy bazyliki, Licheńskie Centrum Pomocy Rodzinie i Osobom Uzależnionym, hospicjum im. bł. Stanisława Papczyńskiego, Centrum Formacji Maryjnej „Salvatoris Mater”, Duszpasterstwo Młodzieży i Powołań, Dom Papieski, źródełko, liczne figury i pomniki oraz inne obiekty sakralne i infrastruktury pielgrzymkowej. Głównym kościołem sanktuarium jest obecnie bazylika Matki Bożej Bolesnej Królowej Polski w Licheniu Starym, największa świątynia w Polsce. Swoją posługę pełnią w nim ojcowie ze Zgromadzenia Księży Marianów Niepokalanego Poczęcia Najświętszej Maryi Panny (MIC).

Bogaty w wydarzenia Licheń

Sanktuarium Maryjne w Licheniu – to miejsce spotkania z Chrystusem i Jego Matką, miejsce odrodzenia duchowego, ale również odpoczynku fizycznego, emocjonalnego, w samotności czy w gronie rodziny, przyjaciół. Miejsce, gdzie Bóg przemawia w czasie liturgii, rekolekcji, a także poprzez piękno przyrody, przez osoby gotowe pomagać, gdy przeżywamy życiowe trudności. Miejsce spotkania z kulturą i historią. To obszar o powierzchni prawie stu hektarów.

Licheń charakteryzuje się bogactwem wydarzeń, jakie miały tutaj miejsce w przeciągu ostatnich dwustu lat. Wszystkie ważne momenty historii Polski w XIX i XX w. odcisnęły swój ślad również na dziejach tego miejsca. Objawienia Matki Bożej miały miejsca tutaj: w 1813 r. pod Lipskiem i w 1850 – w lesie Grąblińskim. To ponad półtora wieku modlitw milionów ludzi przed wizerunkiem Licheńskiej Pani. To trudny czas okupacji hitlerowskiej, którego świadectwem jest podziurawiona od kul pistoletu pasyjka znajdująca się w Kaplicy Krzyża, niełatwe lata komunizmu i „rzucania kłód pod nogi” przez ówczesne władze, ukoronowanie Cudownego Obrazu przez prymasa Wyszyńskiego w 1967 r., budowa Golgoty z przywożonych przez pątników z całej Polski kamieni, wreszcie budowa bazyliki.

Bazylika została zbudowana w ciągu dziesięciu lat (1994-2004) w szczerym polu. Jest największym kościołem w Polsce. W ołtarzu głównym znajduje się łaskami słynący obraz Matki Bożej Licheńskiej. Ikona przedstawia Bolesną Matkę w koronie na głowie, tulącą do serca białego orła – tak jak miało to miejsce w czasie objawień. „Niewiasto, oto syn Twój”, „oto Matka twoja” – te słowa, które umierający Chrystus skierował do Maryi i do swojego ucznia Jana (które kieruje również dzisiaj do każdej i każdego z nas) często można usłyszeć w bazylice. Licheńska Pani przyszła z nieba ponad półtora wieku temu, aby przypomnieć, co jest w życiu najważniejsze. Również dziś – tak jak kiedyś, na weselu w Kanie – mówi do nas: „zróbcie wszystko, cokolwiek wam powie Mój Syn”.

Cudowny obraz i objawienia

Obraz jest olejną kopią wizerunku Matki Bożej Rokitniańskiej, namalowaną na modrzewiowej desce powleczonej kredą. Ukazuje górną część postaci Maryi, z głową zwróconą na lewo, jednocześnie pochyloną ku dołowi. Głowa Postaci okryta jest spływającą na ramiona szatą, błyszczącą złotem, ozdobioną ornamentami roślinno-kwiatowymi i wysadzaną rozetami z kamieni jubilerskich. Po obu stronach brzegi szaty zostały przyozdobione symbolami Męki Pańskiej. Po prawej stronie znajdują się: gwoździe, ciernie, krzyż, włócznia, gąbka, naczynie do umycia rąk, ręka, bicze, kości do gry, baranek paschalny. Po lewej stronie widnieje: podobizna na chuście Weroniki, kogut, drabina i kielich. Szyję Maryi zdobi pięć sznurów pereł. Na piersiach znajduje się orzeł w koronie, ze znakiem lub kamieniem. Nad głową Maryi dwaj zwróceni ku sobie aniołowie, podtrzymujący złotą koronę oprawną w klejnoty, a nad nią kula z ozdobnym krzyżem. Ten motyw, jak i płaszczyzna obrazu jest koloru ciemnozielonego. Cała postać Maryi została osłonięta purpurą (inaczej niż to było na początku), spoza której widoczna jest jedynie twarz. Wizerunek przyozdobiony jest złotą sukienką, dwiema koronami, dwoma aniołami oraz dwudziestoma gwiazdkami. Pod postacią Madonny widnieje wstęga z napisem: Królowo Polski, udziel pokoju dniom naszym!.

Polskiemu żołnierzowi Tomaszowi Kłossowskiemu, rannemu w bitwie narodów (bitwie pod Lipskiem) w 1813, ukazała się Maryja. Uratowała go od niechybnej śmierci i poleciła odszukać taki wizerunek, który dokładnie ją odzwierciedla. Po powrocie na ojczystą ziemię Kłossowski odnalazł taki obraz i wystawił w lesie grąblińskim. Według przekazów ustnych modlącemu się przy nim pasterzowi Mikołajowi Sikatce w 1850 kilka razy ukazała się Matka Boża. Wzywała do pokuty i prosiła o modlitwę. Przepowiedziała wojny oraz epidemię cholery, ale dała też nadzieję. Podczas zarazy cholery w 1852 obraz zasłynął z cudów.

Rozwój kultu

W latach przygotowania narodu do millenium chrztu Polski biskupi postanowili, aby z tej okazji w każdej diecezji odbyła się uroczysta koronacja któregoś ze słynących łaskami obrazów Matki Bożej. W diecezji włocławskiej wytypowano 25 takich miejsc. Na tej liście Lichenia nie było. Jednak w tajnym głosowaniu księża dziekani kilkakrotnie wskazywali na Licheń. Papież Paweł VI w listopadzie 1965 r. wydał dekret zezwalający na ukoronowanie Obrazu Matki Bożej Licheńskiej koroną papieską.

29 września 1852 obraz przeniesiono do kościoła parafialnego w Licheniu. 15 sierpnia 1967 przedstawiciele Episkopatu Polski, pod przewodnictwem ks. kardynała Stefana Wyszyńskiego, uroczyście koronowali obraz koroną papieską.

W 1994 rozpoczęła się budowa świątyni, będąca zarazem wotum Jubileuszowym Kościoła katolickiego w Polsce i nowym sanktuarium Matki Bożej Bolesnej. 2 lipca 2006 do bazyliki wprowadzono obraz Bolesnej Królowej Polski i umieszczono go w głównym ołtarzu. Wspomnienie liturgiczne NMP Licheńskiej, Bolesnej Królowej Polski obchodzone jest 2 lipca.

Czekali na nią 300 lat

Sanktuarium to również usytuowany na licheńskim wzgórzu parafialny kościół św. Doroty; to w nim prawie półtora wieku znajdował się Cudowny Obraz. W pobliżu znajduje się źródełko. Jeśli chodzi o najnowszą historię, warto wspomnieć o dwóch wyjątkowych wydarzeniach. W dniach 6-8 czerwca 1999 r. księża marianie, gospodarze Sanktuarium, gościli w Licheniu papieża Jana Pawła II. Bezpośrednim owocem tej wizyty jest Licheńskie Centrum Pomocy Rodzinie i Osobom Uzależnionym. W sezonie pielgrzymkowym istnieje możliwość zwiedzenia apartamentów papieskich, czyli pokoi, gdzie mieszkał Ojciec Święty. W odpowiedzi na potrzeby pielgrzymów, marianie organizują w sanktuarium różnego rodzaju rekolekcje. Uczestnicy wielu z nich mieszkają właśnie w Domu Papieskim.

Druga ważna uroczystość (księża marianie czekali na nią trzysta lat) to beatyfikacja ojca Stanisława Papczyńskiego – założyciela Zgromadzenia Księży Marianów, której dokonał w Licheniu 16 września 2007 r. kardynał Tarcisio Bertone. W podziękowaniu Bogu za wyniesienie do chwały ołtarzy bł. Stanisława, marianie otworzyli w sanktuarium hospicjum dla osób nieuleczalnie chorych, będących w terminalnym stadium choroby.

Ciekawe spotkanie z historią Polski gwarantuje wizyta w otwartym w bazylice 2010 r. Muzeum im. ks. Józefa Jarzębowskiego. Znajdują się w nim polonica (m.in. starodruki, listy królewskie, rękopisy pisarzy), zbierane po całym świecie, które następnie po wielu dziesiątkach lat powróciły do Polski.

Sanktuarium licheńskie to miejsce ważne dla wielu ludzi. Dla tych, którzy właśnie tu otworzyli się na miłość Boga, zaufali Mu i zaprosili Go do swojego życia. Dla tych, co odnaleźli sens, otrzymali łaskę powstania z upadku, wyjścia z „bagna”, nadzieję i moc płynącą z krzyża Chrystusa, siłę do godnego życia. Opisy niektórych świadectw można znaleźć w „Księdze Łask”.

Opr. Teresa Worobiej

"Rota"