Nie tylko z katechezy, ale i z autopsji wiemy, jakie konsekwencje miało to wydarzenie dla całej ludzkości. Skłonność do grzechu i potrójna pożądliwość - to rana, którą każdy z nas nosi w swoim sercu jako swoistą pamiątkę ich decyzji skonsumowania zakazanego owocu.
Grzech pierworodny - to nie tylko nieszczęście dla człowieka, który nagle doświadczył swojej nagości oraz zaczął odczuwać lęk przed Bogiem, ale to także dramat Tego, który pragnął podzielić się ze swoim stworzeniem bezgraniczną miłością i zbudować z nim więź prawdziwej przyjaźni. Autor natchniony na pierwszych kartach Księgi Rodzaju ukazuje nam Boga, który, pomimo upadku człowieka, nie rezygnuje jednak ze swojego planu i wychodzi mu na spotkanie. „Adamie, gdzie jesteś?" (por. Rdz 3, 9) – to swoisty krzyk rozpaczy, a zarazem wyraz tęsknoty Stworzyciela za dziełem swoich rąk.
Dlatego Bóg na przestrzeni dziejów będzie szukał sposobów na przyciągnięcie na nowo człowieka do siebie, a tym samym na odbudowanie utraconej z nim więzi. Szczególne miejsce w tym kontekście w historii zbawienia zajmowały obchodzone przez Izraelitów co 50 lat lata jubileuszowe. Był to rok darowania długów i kar. Najbardziej korzystali z jego dobrodziejstw zadłużeni, ubodzy, słowem - ludzie w potrzebie. Chrystus już na początku swojej publicznej działalności, nawiązując do wspomnianej żydowskiej tradycji, ogłosił rozpoczęcie czasu łaski (por. Łk 4, 14-21). W ten sposób wyjaśnił istotę swojej ziemskiej misji – obdarowanie łaską, czyli darmowym darem, wszystkich będących w potrzebie.
Do tradycji jubileuszu wrócił jednak Kościół dopiero w średniowieczu. Chrześcijański jubileusz - to rok łaski, rok odpuszczenia grzechów, a także kar za grzechy, rok pojednania pomiędzy zwaśnionymi, rok wielorakich nawróceń, rok pokuty. W tym czasie Kościół bardziej szczodrze niż w innych latach udziela odpustów.
Rok jubileuszowy obchodzono w Kościele go po raz pierwszy w 1300 roku z inicjatywy papieża Bonifacego VIII. Początkowo miał on przypadać co 100 lat. Później skrócono ten okres do 50 lat (Klemens VI), następnie do 33 lat (Urban VI), a w końcu do 25 lat (Paweł II). Poza tym w Kościele zaczęto ogłaszać Rok Święty również ze specjalnych okazji poza wyznaczonym czasem, np. w 1933 roku papież Pius XI ogłosił Rok Święty dla przypomnienia 1900. rocznicy zbawczej śmierci Chrystusa. Rok 2008 decyzją papieża Benedykta XVI obchodzony był jako Rok św. Pawła w drugim tysiącleciu jego urodzin.
Nie zawsze jednak Rok Święty ogłaszany jest z powodu rocznicy jakiegoś wydarzenia związanego z historią zbawienia. Niekiedy, tak jak w przypadku ogłoszonego przez papieża Franciszka Nadzwyczajnego Jubileuszu Miłosierdzia, chodzi o zwrócenie uwagi wszystkich wierzących na pewną tajemnicę wiary.
I tak między 8 grudnia 2015 a 20 listopada 2016 wzrok wiernych, a także wszystkie działania duszpasterskie, mają być ukierunkowane na kontemplację największego przymioty Boga oraz na naśladowanie Go w postawie miłosierdzia względem bliźniego.
Podobnie jak w przypadku innych jubileuszy obchodom rozpoczęcia Roku Jubileuszowego Miłosierdzia towarzyszyć będzie obrzęd otwarcia Drzwi Świętych w Bazylice św. Piotra w Watykanie. Nastąpi to 8 grudnia w uroczystość Niepokalanego Poczęcia Najświętszej Maryi Panny. Data nie jest przypadkowa. Zbiega się ona z rocznicą zakończenia Soboru Watykańskiego II, który w założenia św. Jana XXIII miał być odpowiedzią Kościoła na nową rzeczywistość. Ojciec Święty chciał, aby Kościół jeszcze pełniej posługiwał się lekarstwem miłosierdzia względem zagubionych i jakże często zniewolonych grzechem ludzi XX wieku.
Papież Franciszek zapragnął, aby Jubileusz stał się radosnym świętowaniem Bożego Miłosierdzia nie tylko w Rzymie, ale i w poszczególnych Kościołach lokalnych. Dlatego już 13 grudnia 2015 we wszystkich katedrach świata oraz w wybranych, wskazanych przez biskupów, sanktuariach lub kościołach zostaną otwarte Bramy Miłosierdzia. W Wilnie obok Bazyliki Archikatedralnej znajdować się one będą w Kaplicy Ostrobramskiej, Sanktuarium Bożego Miłosierdzia oraz należącym do ordynariatu polowego kościele św. Ignacego.
Pobożne nawiedzenie kościoła, w którym znajduje się Brama Miłosierdzia, oraz przejście przez nią związane jest z możliwością otrzymania odpustu pod zwykłymi warunkami (spowiedź, Komunia oraz modlitwa w intencjach papieża). W wymienionych wyżej kościołach (z wyjątkiem kościoła św. Ignacego) przez cały czas trwania Jubileuszu w każdym dniu będzie możliwość spowiedzi od godz. 9:00 do godz. 17:00. W Sanktuarium Bożego Miłosierdzia kapłani będą dyżurować w godz. od 9:00 do 17:00 od poniedziałku do soboty, a w niedziele od 11:30 do 17:00.
Na cały Rok Miłosierdzia przewidzianych jest wiele inicjatyw duszpasterskich mających na celu pomóc wiernym w odnalezieniu tego wielkiego skarbu, jakim jest Boże Miłosierdzie. Członkowie odpowiedzialnej za obchody Roku Miłosierdzia Papieskiej Rady ds. Krzewienia Nowej Ewangelizacji pomyśleli o każdej grupie społecznej. W programie obchodów, oprócz tradycyjnych już dni dla osób konsekrowanych, kapłanów, rodzin czy młodzieży, znalazły się także propozycje dla więźniów czy też osób szukających pocieszenia. Pełny program obchodów Roku Miłosierdzia znajduje się na stronie internetowej: http://www.iubilaeummisericordiae.va.
Papież Franciszek w bulli „Misericordiae Vultus" ogłaszającej Nadzwyczajny Rok Miłosierdzia nie ograniczył się jedynie do kwestii formalnych. W wymienionym dokumencie zawarł także konkretne wskazówki, jak owocnie przeżyć ten czas.
Na pierwszym miejscu następca św. Piotra wymienia modlitwę. I choć nie podaje tutaj konkretnej formuły, to jednak, czytając tekst, łatwo zrozumieć intencje Ojca Świętego. Papież Franciszek zachęca każdego wiernego do kontemplacji Jezusa, który „jest obliczem miłosierdzia Ojca" (MV, 1). Przestrzenią do osobistego spotkania z Chrystusem ma być Słowo Boże oraz adoracja Najświętszego Sakramentu.
Spotkanie z Miłosierdziem Wcielonym oraz doświadczenie Miłosiernej Miłości Boga ma doprowadzić do prawdziwego nawrócenia, czyli przemiany życia i zerwania z grzechem. Dlatego papież nawołuje wszystkich wiernych - zarówno świeckich, jaki i kapłanów, aby na nowo odkryli moc Bożego przebaczenia w sakramencie spowiedzi. „Przebaczenie to siła, która przywraca do nowego życia i dodaje odwagi, aby patrzeć w przyszłość z nadzieją" (MV, 10) – zwraca się do każdego z nas Ojciec Święty.
Pojednanie z Bogiem ma z kolei obudzić pragnienie głoszenia innym miłosierdzia Bożego. Papież, zachęcając do otwarcia swoich serc na tych wszystkich, którzy żyją na najbardziej beznadziejnych peryferiach egzystencjalnych, wyraża życzenie, „aby chrześcijanie przemyśleli podczas Jubileuszu uczynki miłosierdzia względem ciała i względem ducha" (MV, 15). Do tych pierwszych należą: głodnych nakarmić, spragnionych napoić, nagich przyodziać, przybyszów w domu przyjąć, więźniów pocieszać, chorych nawiedzać, umarłych pogrzebać; z kolei do drugich: wątpiącym dobrze radzić, nieumiejętnych pouczać, grzeszących upomnieć, strapionych pocieszać, krzywdy cierpliwie znosić, urazy chętnie darować, modlić się za żywych i umarłych.
Wśród licznych zachęt znajduje się również ta dotycząca pielgrzymowania. „Życie jest pielgrzymką, a istota ludzka to pielgrzym, który przemierza drogę aż do osiągnięcia pożądanego celu. (...) Pielgrzymką zatem niech stanie się bodźcem do nawrócenia: przekraczając Drzwi Święte, pozwolimy się objąć miłosierdziu Bożemu i zaangażujemy się, byśmy byli miłosierni dla innych, tak jak Ojciec jest miłosierny dla nas". (MV, 14)
Dla mieszkańców Litwy szczególnym celem pielgrzymek będzie z pewnością Betlejem Bożego Miłosierdzia, czyli Wilno - miasto, w którym spotkali się dwaj wielcy apostołowie Bożego Miłosierdzia – bł. ks. Michał Sopoćko oraz św. Faustyna Kowalska, gdzie został namalowany pierwszy obraz Jezusa Miłosiernego pędzla Eugeniusza Kazimirowskiego, gdzie Pan Jezus podyktował koronkę do Bożego Miłosierdzia oraz gdzie pierwsze śluby złożyły kandydatki do Zgromadzenia Sióstr Jezusa Miłosiernego, które głoszą tajemnicę Bożego Miłosierdzia na całym świecie, a także posługują w wileńskim Sanktuarium Bożego Miłosierdzia.
Wśród ważnych wydarzeń lokalnych związanych z obchodami Roku Miłosierdzia wymienić należy konsekrację kościoła pw. bł. ks. Michała Sopoćki w Czarnym Borze, która będzie miała miejsce w lutym 2016 roku oraz Krajowy Kongres Bożego Miłosierdzia, który odbędzie się w dniach 6-8 maja 2016 roku w Wilnie. Szczegółowy plan wydarzeń, który notabene będzie na bieżąco uaktualniany, znaleźć można na stronie: http://www.katalikai.lt/gailestingumojubiliejus/.
Jak widać, Bóg pozostaje ten sam na wieki. Tak jak na początku dziejów ludzkości wyszedł na spotkanie z doświadczającym skutków grzechów Adamem, tak samo i dzisiaj głosem papieża Franciszka wypowiada do każdego człowieka naszych czasów: „Adamie, gdzie jesteś? Chodź, nie ukrywaj się. Oto przygotowałem dla Ciebie czas łaski".
Odpowiedzmy na to Boże wezwanie, abyśmy w promieniach, które wypłynęły z przebitego włócznią Jezusowego serca, odnaleźli ukojenie, pocieszenie, akceptację i miłość, za którymi tęsknimy i których wielokrotnie po omacku szukamy na ścieżkach życia. Niech spotkanie z żywym Bogiem, który w najbliższych miesiącach pragnie wylać na każdego z nas morze łask, będzie lekarstwem na rany naszych serc, doprowadzi do przemiany naszego życia oraz otworzy nasze serca na drugiego człowieka.
Ks. Mariusz Marszałek
