W uroczystości otwarcia wystawy wzięli udział: dyrektor Biblioteki Litewskiej Akademii Nauk im. Wróblewskich dr Sigitas Narbutas, kurator wystawy, pracownik naukowy biblioteki Neringa Markauskaitė, bernardyn o. Julijus Sasnauskas z pobliskiego kościoła pw. śś. Franciszka i Bernarda, ks. Jan Mackiewicz, proboszcz parafii turgielskiej.
Dyrektor Narbutas krótko przedstawił życiorys ks. Franciszka Tyczkowskiego. Kurator wystawy Neringa Markauskaitė zapoznała ze zbiorami kolekcji ks. Tyczkowskiego, które trafiły na wystawę.
Naczynia liturgiczne i rękopisy z XVII-XVIII w.
Na wystawie, jak mówiła Markauskaitė, znalazło się ogółem 87 eksponatów. Wśród nich przyciągają uwagę szaty liturgiczne – kapa i naczynie liturgiczne – relikwiarz, kielich, świeczniki – z kościoła pw. św. Teresy od Dzieciątka Jezus w Kamionce, uwiecznione w osobnej gablocie. W 1932 r. zostały one sfotografowane przez Edmunda Zdanowskiego, ks. Tyczkowski wydrukował pocztówki i obdarował nimi sponsorów budowanego kościoła w Kamionce.
Niektóre rękopisy pochodzą z XVII-XVIII w., jak np. konstytucja sióstr bernardynek trzeciego zakonu franciszkańskiego z 1633 r., kazania karmelitów bosych z lat 1651-1658, prawidła dla wstępujących do zakonu sióstr bernardynek Trzeciego Zakonu Franciszkańskiego z 1709 r. Większość eksponatów zanim znalazła się na wystawie, została pieczołowicie zrekonstruowana i odnowiona. Zwiedzający będą mogli przez komputer dokładnie przyjrzeć się eksponatom z kolekcji ks. Tyczkowskiego.
Ogółem w Bibliotece Litewskiej Akademii Nauk im. Wróblewskich przechowywanych jest 1288 przedmiotów, stanowiących zbiór ks. Franciszka Tyczkowskiego.
Kapelan i kolekcjoner
Ksiądz Franciszek Tyczkowski urodził się 10 października 1891 r. w Meriden w Stanach Zjednoczonych, w rodzinie emigrantów z Suwalszczyzny. W 1905 r. został wysłany przez rodziców do rodzinnych Suwałk. Tam, po ukończeniu gimnazjum, wstąpił do Seminarium Duchownego w Sejnach. Święcenia kapłańskie otrzymał 25 lutego 1917 r. w Wilnie. Mszę św. prymicyjną sprawował w wileńskim kościele Ducha Świętego. Tam, w ciągu trzech miesięcy, pracował jako wikariusz. Następnie został przeniesiony do parafii św. Rafała.
W 1918 r. został skierowany na studia teologiczne do Warszawy. Zgłosił się do biskupa polowego Stanisława Galla o przyjęcie na kapelana wojskowego. Wiosną 1919 r. został kapelanem 1. pułku piechoty legionów. Pułk ten zdobywał Wilno. Ks. Tyczkowski, jako kapelan, towarzyszył żołnierzom w bitwach pod Dyneburgiem, Żytomierzem, Berdyczowem, Białą Cerkwią i Kijowem. Dwukrotnie został odznaczony Krzyżem Walecznym. W 1921 r. kapłan podjął przerwane studia na Uniwersytecie Warszawskim. Następnie kontynuował naukę w Instytucie Biblijnym w Rzymie.
W 1926 r. został powołany na asystenta na wydziale teologicznym USB w Wilnie i otrzymał nominację na rektora kościoła św. Michała. Był znawcą Pisma św. i języka asyryjskiego. Sprawował nadzór nad budową kościoła św. Teresy od Dzieciątka Jezus w Kamionce (1926-1930). Tam też prowadził pracę społeczną i charytatywną wśród miejscowej ludności. Jeszcze podczas studiów w Warszawie, zaczął kolekcjonować. Dosłownie wszystko kolekcjonował, nawet bilety komunikacyjne znalazły się w jego zbiorach. Większość zbioru przekazał Bibliotece im. Wróblewskich. Z nich to w 1981 roku utworzono fundusz ks. Franciszka Tyczkowskiego.
W więzieniach i armii Andersa
Gdy rozpoczęła się II wojna światowa, ks. Tyczkowski znalazł się w wojsku jako kapelan w stopniu majora. W okolicach Buska k. Lwowa, został wzięty do niewoli sowieckiej. Trafił do Starobielska. W wigilię Bożego Narodzenia 1939 r. wraz z grupą księży został odłączony i wywieziony do więzienia na Łubiance w Moskwie. W ten sposób uniknął śmierci od strzałów w tył głowy, jak jego towarzysze niedoli ze Starobielska. Z Łubianki trafił do więzienia w Butyrkach, a potem został przewieziony do obozu w Griazowcu nad Wołogdą. W Griazowcu został przewieziony do miejscowości Tockoje, gdzie formowała się armia Andersa, ściślej – 6. dywizja piechoty. W składzie tej dywizji przeszedł szlak przez Iran, Irak, Syrię, Palestynę do Włoch, gdzie brał udział w bitwie pod Monte Cassino. Po wojnie wyjechał do Stanów Zjednoczonych. Tam pełnił posługę duszpasterską kolejno w kościołach pw. św. Łucji i św. Walentego w Nowym Jorku.
Napisał i wydał drukiem „Wspomnienia z pierwszej i drugiej wojny światowej w Polsce" (Nowy Jork 1972). Zmarł w 1982 r.
Jan Lewicki
"Tygodnik Wileńszczyzny"
