Ranking największych maszyn obliczeniowych na świecie publikowany jest dwa razy do roku (www.top500.org). Najnowsza edycja listy TOP500 została ogłoszona 16 listopada na konferencji „Supercomputing'15" w Austin (USA).

Prometheus z Akademickiego Centrum Komputerowego Cyfronet AGH znalazł się w tym zestawieniu po raz drugi, znacznie wyprzedzając inne superkomputery z Polski i poprawiając swoją pozycję z lipca tego roku o jedenaście miejsc. Było to możliwe dzięki jego rozbudowie o kolejne pięć szaf, dzięki czemu moc Prometheusa zwiększyła się z 1,7 Pflops do niemal 2,4 Pflops.

Rzecznik AGH dodał, że na liście znalazł się także inny komputer z AGH – Zeus, wieloletni lider wśród polskich maszyn obliczeniowych. Na liście są też polskie komputery z Centrum Informatycznego Trójmiejskiej Akademickiej Sieci Komputerowej, Wrocławskiego Centrum Sieciowo Superkomputerowe i Narodowego Centrum Badań Jądrowych.

Najszybszym superkomputerem na świecie jest już po raz szósty chiński Tianhe-2 (Milky-Way-2), którego teoretyczna moc obliczeniowa przekracza 54,9 Pflops.

Na liście TOP500 wyraźnie dominują superkomputery z USA (200 jednostek, czyli 40 proc.) i Chin (109 jednostek, czyli 22 proc.). Na kolejnych miejscach znajdują się: Japonia (36 jednostek, czyli 7 proc.), Niemcy (33 jednostki, 7 proc.) i Wielka Brytania (18 jednostek, 4 proc.). Polska (5 jednostek, 1 proc.) znajduje się na 11. miejscu w rankingu krajów.

Szybki i energooszczędny

Prometheus to najszybszy superkomputer w historii Polski. Został uruchomiony w kwietniu tego roku, składa się z ponad 2,2 tys. serwerów platformy HP Apollo 8000, połączonych superszybką siecią InfiniBand o przepustowości 56 Gbit/s.

Superkomputer ma ponad 53 tys. rdzeni obliczeniowych (energooszczędnych i wydajnych procesorów Intel Haswell) oraz 279 TB pamięci operacyjnej w technologii DDR4. Do Prometheusa są dołączone dwa systemy plików o łącznej pojemności 10 PB oraz o ogromnej szybkości dostępu 180 GB/s. Prometheus jest również wyposażony w 144 karty Nvidia Tesla.

„Dla zobrazowania szybkości pracy Prometheusa można powiedzieć, że w celu dorównania jego możliwościom, należałoby wykorzystać moc ponad 50 tys. najwyższej klasy komputerów PC w najmocniejszej konfiguracji, dodatkowo połączonych superszybką siecią i zarządzanych specjalnym oprogramowaniem" – powiedział prof. Kazimierz Wiatr, dyrektor ACK Cyfronet AGH.

Zauważył też, że dzięki innowacyjnej technologii bezpośredniego chłodzenia cieczą, Prometheus jest jednym z najbardziej energooszczędnych komputerów. „Jego efektywność energetyczna dorównuje systemom największych centrów danych na świecie, takich jak Google czy Facebook. Co więcej, chłodzenie cieczą umożliwia ekstremalnie wysoką gęstość instalacji, dzięki czemu ważąca ponad 30 ton część obliczeniowa zajmuje powierzchnię tylko 18 m kw i mieści się zaledwie w 20 szafach" – mówił dyrektor. Jak dodał, aby osiągnąć te same parametry poprzednik Prometheusa – Zeus – musiałby zajmować aż 160 szaf.

Na superkomputerach w AGH prowadzane są badania dotyczące m.in.: przewidywania przestrzennej struktury białek, nanostruktur nowoczesnych półprzewodników, obliczeń związanych z analizą zmienności galaktyk w szerokim zakresie promieniowania widma elektromagnetycznego czy symulacji złożoności rynków finansowych.

Z krakowskich superkomputerów korzystają również międzynarodowe projekty badawcze, w realizację których zaangażowani są polscy naukowcy. Dzięki bardzo szybkiej sieci internetowej Prometheus i Zeus wykorzystywane są do analizy danych naukowych eksperymentów. Dzięki specjalistycznemu oprogramowaniu superkomputery analizują duże zbiory danych wg zadanych kryteriów oraz przygotowują zaawansowane wizualizacje.

W samym tylko roku 2014 na Zeusie wykonano niemal 8 mln zadań o łącznym czasie obliczeń prawie 13 tys. lat. (PAP)