Podczas wernisażu autor wystawy Przemysław Namsołek, pracownik Archiwum IPN w Gdańsku i zarazem wiceprezes Stowarzyszenia Rodzina Ponarska, opowiedział zebranym o przebiegu zbrodni, przedstawił ofiary i sprawców bestialskich mordów w podwileńskich Ponarach oraz omówił kolejne etapy powstawania wystawy.

Prezes Stowarzyszenia Rodzina Ponarska dr Maria Wieloch opowiedziała o trzydziestoletniej działalności organizacji, której głównymi celami są nagłaśnianie tematu Zbrodni Ponarskiej, ustalanie nazwisk ofiar i ich upamiętnianie.

W okresie od lipca 1941 r. do lipca 1944 r. niemieccy okupanci i ich litewscy kolaboranci zamordowali w podwileńskich Ponarach około 100 tysięcy osób. 90 procent spośród nich, to obywatele II Rzeczypospolitej narodowości żydowskiej, polskiej, romskiej i tatarskiej. Wśród polskich ofiar znalazła się elita kulturalna i intelektualna Wilna, żołnierze Armii Krajowej oraz członkowie młodzieżowej organizacji konspiracyjnej Związek Wolnych Polaków. Ponary to największe miejsce kaźni Polaków na dawnych Kresach Północno-Wschodnich w okresie II wojny światowej. Mimo to, Zbrodnia Ponarska została prawie zapomniana.

Licząca 15 plansz wystawa powstała z inicjatywy Stowarzyszenia Rodzina Ponarska. Ogólnopolskie Stowarzyszenie Rodzina Ponarska z siedzibą w Gdańsku od 1994 r. zajmuje się nagłaśnianiem zbrodni za pośrednictwem wydawanych publikacji i wygłaszanych prelekcji. Członkowie stowarzyszenia oddają hołd ofiarom zbrodni podczas podniosłych uroczystości organizowanych w Polsce i na Litwie. Dzięki zaangażowaniu Rodziny Ponarskiej i innych organizacji kresowych powstało 41 tablic i pomników ponarskich w Polsce i na Litwie. W ubiegłym roku Stowarzyszenie Rodzina Ponarska zostało jednym z laureatów Nagrody „Semper Fidelis”, przyznawanej przez Instytut Pamięci Narodowej.

Wystawa będzie prezentowana w Muzeum Mazowieckim w Płocku do końca czerwca.

IPN