Przełom lat 80. i 90. XX wieku był jednym z kluczowych momentów w historii Polski, symbolizujących koniec komunizmu i narodzin demokracji. NSZZ „Solidarność” – ruch związkowy i społeczny, stał się głównym organizatorem walki o prawa obywatelskie i demokratyzację życia w kraju.
W 1986 r. pierwszy sekretarz KPZR Michaił Gorbaczow, w obliczu upadku znaczenia Związku Sowieckiego, podjął próbę ratowania systemu komunistycznego przez wprowadzenie reform – tzw. „pierestrojki” i „głasnosti”. W tym samym czasie gen. Wojciech Jaruzelski, zdając sobie sprawę ze znaczącego osłabnięcia ZSRS, pogorszenia się sytuacji ekonomicznej i społecznej w kraju i wpisując się w sygnały płynące z Moskwy, podjął próbę porozumienia z opozycją.
31 sierpnia 1988 r. w willi MSW przy ulicy Zawrat w Warszawie doszło do pierwszego od wprowadzenia stanu wojennego spotkania szefa MSW gen. Czesława Kiszczaka z Lechem Wałęsą. Uczestniczyli w nim również bp Jerzy Dąbrowski oraz sekretarz KC Stanisław Ciosek. Kolejne spotkanie Wałęsy i Kiszczaka odbyło się 15 września 1988 r. Obecni na nim byli też Stanisław Ciosek, przedstawiciel episkopatu ks. Alojzy Orszulik i prof. Andrzej Stelmachowski. Ze względu na liczbę uczestników i konieczność utrzymania poufności negocjacji przeniesiono je do ośrodka MSW w podwarszawskiej Magdalence.
Momentem przełomowym w rozmowach było rządowo-opozycyjne spotkanie 27 stycznia 1989 r. w Magdalence. To wydarzenie stanowiło wstęp do przemian, które doprowadziły do transformacji systemowej.
Do stołu obrad siadły dwie skrajnie różne siły o różnych interesach: władza komunistyczna i opozycja. Reprezentanci władz próbowali utrzymać kontrolę nad sytuacją w kraju, opozycja dążyła do wprowadzenia demokratycznych zmian. Magdalenka stała się areną, na której zderzyły się te przeciwstawne siły.
Negocjacje w Magdalence skupiały się na kluczowych kwestiach, takich jak zezwolenie na istnienie niezależnych związków zawodowych, wprowadzenie pluralizmu politycznego, czy uwolnienie więźniów politycznych. Opozycja wyrażała gotowość do dialogu.
IPN
