Pod hasłem „Historia mówi przez pokolenia” w dniach 4-5 października w podrzeszowskiej Jasionce odbywa się pierwszy regionalny Kongres Pamięci Narodowej.
– Czy tego chcemy czy nie i czy mamy tę świadomość, czy jej nie mamy, to pamięć i historia są jedyną pewną rzeczą w naszym życiu. Historia jest wprawdzie nieodwracalna, ale jest też nieodwracalnie z nami związana. Nie ma takiej siły na tej ziemi, która mogłaby nam historię odebrać. Czy są to dwa systemy totalitarne niemiecki narodowy socjalizm i sowiecki komunizm, czy kolejne władze zaborcze, to nikt nam Polakom nie może odebrać naszej zbiorowej pamięci. Ta pamięć może też stać się ogromnym zasobem. Właśnie z tej świadomości powstała nowa inicjatywa Instytutu Pamięci Narodowej – Kongres Pamięci Narodowej. Z jednej strony jest odpowiedzią na pytanie o stan naszej świadomości historycznej, narodowej, a z drugiej strony jest też próbą zaproponowania nowych rozwiązań historycznej narracji, edukacji – powiedział podczas otwarcia kongresu prezes IPN dr Karol Nawrocki.
– Kongres Pamięci Narodowej powstał z założenia, że pamięć i naród to dwie fundamentalne rzeczy dla współczesnego państwa polskiego. (...) Bez pamięci, ani bez narodu nie uda się stworzyć suwerennego i niepodległego państwa – podkreślił prezes IPN.
Minister Marek Kuchciński, szef Kancelarii Prezesa Rady Ministrów, zaznaczył, że „tożsamość, która wyłania się, gdy coraz lepiej poznajemy nasze dzieje, jest najważniejszą, fundamentalną wartością, która buduje przyszłość całego narodu, ale i każdego z nas, rodziny, społeczności lokalnej”.
Pierwszego dnia kongresu zaprezentowano wyniki raportu „Edukacja dla pamięci” dr. hab. Krzysztofa Malickiego, prof. Uniwersytetu Rzeszowskiego na temat świadomości historycznej mieszkańców województwa podkarpackiego oraz ich wiedzy historycznej i postaw wobec przeszłości. Odbyły się debaty na temat świadomości historycznej mieszkańców tego regionu, dyskusja „Sport, patriotyzm, historia”. Na zakończenie dnia miała miejsce uroczysta gala wręczenia Krzyży Wolności i Solidarności oraz Medali „Reipublicae Memoriae Meritum”.
W czwartek (5 października) głównymi tematami paneli dyskusyjnych będzie rodzina Ulmów z Markowej oraz „Wołyń-Podkarpackie: związki (nie)oczywiste”. Przed dwa dni odbędzie się ogólnopolska konferencja naukowa „Emigracyjna prasa oraz ośrodki wydawnicze i wydawcy (1939-1990)”.
Na zakończenie kongresu zostaną uroczyście wręczone nagrody „Świadek historii” dla osób i organizacji z Podkarpacia, które wyróżniły się szczególnym zaangażowaniem w upamiętnianie dziejów Polaków.
Instytut Pamięci Narodowej (ipn.gov.pl)