„Gdy patrzymy na twarze polskich żołnierzy, oficerów zawodowych i oficerów rezerwy, internowanych na terenie Republiki Litewskiej we wrześniu i październiku 1939 roku, to w pewnym sensie patrzymy na ludzi cudem ocalonych. Gdyby polskie oddziały nie przeszły granicy z Litwą, a ci oficerowie znajdowali się na terenach przejętych przez Armię Czerwoną po 17 września 1939 roku, to w kwietniu/maju 1940 roku podzieliliby los 22 tysięcy oficerów, funkcjonariuszy i cywilnych przedstawicieli polskich elit społecznych, zamordowanych w ramach zbrodni katyńskiej” – podczas wernisażu powiedział dyrektor Muzeum II Wojny Światowej w Gdańsku dr hab. Grzegorz Berendt.
Wystawa daje możliwość głębszego poznania trudnej historii Polski i Litwy na początku II wojny światowej. Przedstawione zostały fotografie internowanych Polaków i miejsca ich przebywania, reprodukcje map i gazet obozowych, a także korespondencje Polaków z rodzinami. Jest to również opowieść o dalszych losach internowanych, ich udziale w konspiracji oraz o kontynuacji walki w szeregach armii gen. Andersa i Armii Krajowej.
„Po rozpoczęciu II wojny światowej kierownictwo nazistowskich Niemiec kilkakrotnie sugerowało rządowi litewskiemu atak na Polskę i siłowe odbicie historycznej stolicy – Wilna. Władze litewskie oparły się jednak wezwaniom III Rzeszy i odmówiły uzyskania możliwych korzyści z nieszczęścia sąsiedniej Polski. Mało tego, państwo litewskie udzieliło schronienia tysiącom polskich żołnierzy i uchodźców cywilnych, starając się zapewnić im godne warunki życia. Łącznie w roku 1939 na Litwę z Polski przyjechało ok. 13 tysięcy żołnierzy polskich i 27 tysięcy cywilów” – mówił dr Arūnas Bubnys, dyrektor generalny Centrum Badań Ludobójstwa i Ruchu Oporu Mieszkańców Litwy.
Wystawa została przygotowana przez Biuro Edukacji Publicznej Instytutu Pamięci Narodowej wspólnie z Centrum Badania Ludobójstwa i Ruchu Oporu Mieszkańców Litwy oraz Muzeum Wojny im. Witolda Wielkiego w Kownie.
Ekspozycja jest bezpłatna i dostępna dla zwiedzających do 5 lipca.
Przy okazji otwarcia wystawy została podpisana umowa o współpracy pomiędzy Muzeum II Wojny Światowej w Gdańsku i Centrum Badań Ludobójstwa i Ruchu Oporu Mieszkańców Litwy.
„Dzięki tej umowie będziemy wspólnie dążyć do stworzenia warunków do wymiany i współpracy w zakresie badań historycznych i działalności muzealnej, przyczyniać się do międzynarodowej świadomości reżimów totalitarnych, organizować badania muzealne, historyczne, pamięci historycznej, prawne, socjologiczne i kulturoznawcze reżimów totalitarnych i ich wpływie, a tym samym zachowamy pamięć o ofiarach takich reżimów dla przyszłych pokoleń” – powiedział dr Arūnas Bubnys.
Na podst. muzeum1939.pl, genocid.lt
