Na konferencji pokojowej w Paryżu w 1920 r. Antoni Sujkowski podkreślał, że w okręgu wileńskim na 93 tys. mieszkańców było 84 tys. Polaków, w Wilnie na 206 tys. mieszkańców było 2600 Litwinów.

Podczas wojny polsko-bolszewickiej, w lipcu 1920 r., Litwini złamali neutralność. Pozwolili armii sowieckiej przejść przez swoje terytorium i czynnie zaangażowali się przeciw Polakom. Na mocy traktatu litewsko-sowieckiego z 12 lipca 1920 r. zdobyte przez Armię Czerwoną Wilno zostało przekazane Litwinom. 26 sierpnia wojska litewskie weszły do miasta.

8 października 1920 r. „zbuntowane” oddziały gen. Lucjana Żeligowskiego ruszyły na Wilno i zajęły je 9 października. 12 października gen. Żeligowski proklamował powstanie Litwy Środkowej i powołał Tymczasową Komisję Rządzącą. Litwa Środkowa zajmowała powierzchnię ok. 15 tysięcy km kwadratowych i liczyła niemal pół miliona ludności. Według oficjalnych danych, ok. 70 procent mieszkańców stanowili Polacy.

8 stycznia 1922 r. na Litwie Środkowej odbyły się wybory do Sejmu Wileńskiego. Udział w głosowaniu wzięło 64 proc. uprawnionych. Na pierwszym posiedzeniu 20 lutego Sejm Wileński przyjął uchwałę o przyłączeniu Litwy Środkowej do Polski. Przyjęta ustawa głosiła: „Ziemia Wileńska stanowi bez warunków i zastrzeżeń nierozerwalną część Rzeczypospolitej Polskiej”.

6 kwietnia 1922 r. Sejm Ustawodawczy w Warszawie przyjął ustawę o objęciu władzy w Ziemi Wileńskiej przez rząd Rzeczypospolitej Polskiej. Ustawa ta miała zagwarantować mieszkańcom Wileńszczyzny „prawo swobodnego rozwoju życia kulturalnego, oświatowego i religijnego w jej języku ojczystym”.

15 marca 1923 r. Konferencja Ambasadorów Głównych Mocarstw Sprzymierzonych i Stowarzyszonych potwierdziła przebieg granicy Polski z Litwą.

Na podst. inf. IPN