W nocy z 26 na 27 września 1939 r. zapadła decyzja o wejściu w nową fazę walki z Niemcami, a mianowicie poprzez działania konspiracyjne. W tym celu utworzono Służbę Zwycięstwu Polski, a na jej czele stanął gen. Michał Tokarzewski-Karaszewicz. Organizacja ta w listopadzie 1939 r. została przekształcona w Związek Walki Zbrojnej, a następnie w Armię Krajową.

Polska, mimo że znajdowała się pod okupacją, posiadała legalny rząd uznawany na arenie międzynarodowej. Dysponowała także wojskiem. Na Zachodzie istniały Polskie Siły Zbrojne, a walkę z okupantem na terenach Polski prowadziła Armia Krajowa.

Polskie Państwo Podziemne prowadziło w pełni konspiracyjną działalność oraz zachowało prerogatywy należne suwerennemu państwu. Prowadzono politykę międzynarodową, funkcjonowała tajna oświata, sądownictwo, poczta, bito monety, a także wydawano prasę. Polacy wydawali około 1400 tytułów, z czego 17 ukazywało się przez cały okres okupacji. Był to ewenement niepowtórzony przez żadne państwo ogarniętej wojną Europy.

Mimo że okupant prowadził represyjną politykę wobec Narodu Polskiego w kwestii szkolnictwa, w czasie wojny studia ukończyło 10 tys. osób.

Nie było dziedziny życia, której swoim zainteresowaniem nie objęło Polskie Państwo Podziemne. Warto zauważyć, że jego struktury były całkowicie podporządkowane jedynemu legalnemu rządowi polskiemu przebywającemu czasowo w Londynie.

11 września 1998 r. Sejm RP ustanowił 27 września Dniem Podziemnego Państwa Polskiego.

Rafał Stefaniuk

„Nasz Dziennik”