Spotkanie było skoncentrowane na priorytetach polskiej prezydencji w OBWE, która zacznie się w 2022 r. oraz trudnej sytuacji bezpieczeństwa w Europie Wschodniej i na Kaukazie Południowym. Kolejnym ważnym tematem rozmowy była sytuacja Polaków na Białorusi.
W tej ostatniej kwestii prezydent RP po raz pierwszy rozmawiał telefonicznie z sekretarz generalną OBWE jeszcze 26 marca br. W trakcie dzisiejszego spotkania polski przywódca przypomniał o trwających represjach wobec polskiej mniejszości i podziękował za dotychczasowe zaangażowanie organizacji we wspomnianej sprawie, w tym podniesienie tej kwestię na forum Zgromadzenia Parlamentarnego OBWE.
Jak dodał szef prezydenckiego Biura Polityki Międzynarodowej Krzysztof Szczerski, Helga Schmid podkreśliła, że uruchomiła już bardzo wiele kanałów dyplomatycznych, którymi dysponuje OBWE, by upominać się o sytuację Polaków u władz Białorusi, a także podnieść tę kwestię na forum Zgromadzenia Parlamentarnego OBWE.
Podczas spotkania prezydent RP Andrzej Duda zaznaczył również, że najważniejszym celem przewodnictwa Polski w OBWE będzie pełnienie roli uczciwego pośrednika i mediatora w organizacji. Dodał, że sytuacja w zakresie bezpieczeństwa na obszarze OBWE jest nadal złożona i niestety pojawiają się nowe źródła napięć.
Rozmówcy zgodzili się, że Polska przygotowuje się do objęcia prezydencji w bardzo trudnym momencie, gdy przy granicy z Ukrainą ma miejsce koncentracja wojsk rosyjskich, liczących przeszło 150 000 żołnierzy, a w Donbasie trwa chwiejny rozejm. Ponadto sytuacja na Kaukazie Południowym, po niedawno zakończonym konflikcie pomiędzy Armenią i Azerbejdżanem, wymaga stałego monitorowania przez wspólnotę międzynarodową. Także sytuacja polityczna na Białorusi prowadzi do coraz większej destabilizacji i angażuje działania OBWE.
Jak zaznaczył po spotkaniu Krzysztof Szczerski, są dwa szczególne przedmioty troski ze strony OBWE w kontekście Ukrainy. – Po pierwsze, ograniczenie możliwości działania misji obserwacyjnej OBWE w sytuacji wzrostu napięcia i różnego typu działań blokujących możliwość obserwowania sytuacji na wschodzie Ukrainy, gdzie mamy do czynienia z ciągłymi naruszeniami rozejmu i zawieszenia broni – dodał. Z drugiej strony, zaznaczył, OBWE obawia się, że wzrost napięcia łatwo może przerodzić się w konflikt zbrojny w wyniku prowokacji.
– To jest dzisiaj główny powód do niepokoju także Polski: obawa, że sytuacja może wymknąć się spod kontroli w wyniku prowokacji i reakcji na tę prowokację. A w sytuacji napięcia, z którym mamy do czynienia i takiej ilości wojska i manewrów, jakie tam mają miejsce, nie jest to rzecz wykluczona – podkreślił. Jak dodał, obecna sytuacja na wschodzie Ukrainy bardzo przypomina sytuację w Gruzji przed wybuchem wojny w 2008 roku.
Minister zapowiedział, że w środę Andrzej Duda będzie rozmawiał telefonicznie z prezydent Mołdawii Mają Sandu, także „w kontekście sytuacji na Morzu Czarnym i manewrów Rosji wokół Ukrainy”.
OBWE jest organizacją regionalną w rozumieniu rozdziału VIII Karty Narodów Zjednoczonych. Skupia 57 państw-uczestników o równym statusie. Powstała w 1995 r. w wyniku przekształcenia Konferencji Bezpieczeństwa i Współpracy w Europie. Celem OBWE jest umacnianie i współpracy w trzech wymiarach bezpieczeństwa: polityczno-wojskowym, gospodarczo-ekologicznym i ludzkim. Polska ostatni raz przewodniczyła OBWE w 1998 r.
prezydent.pl
