Obchodzony od 2002 roku Dzień Polonii i Polaków za Granicą jest świętem państwowym ustanowionym przez Sejm RP. W ten sposób uhonorowano miliony osób żyjących poza granicami naszego kraju, które przez wieki zabiegały o polską niepodległość, wspierały Polskę w najtrudniejszych momentach historii oraz aktywnie wyrażały swoje przywiązanie do Rzeczypospolitej.
Według danych Ministerstwa Spraw Zagranicznych RP, liczba Polek i Polaków oraz osób polskiego pochodzenia żyjących na co dzień za granicą wynosi aktualnie około 20 milionów osób. Dzięki nim, na polską obecność, symbole i tradycje można natrafić nawet w najdalszych zakątkach świata.
Ta szczególna grupa pozostaje od lat jednym z najważniejszych adresatów polskiej polityki zagranicznej. Minister spraw zagranicznych Jacek Czaputowicz w swoim exposé w 2019 roku wspominał m.in. o szansie na aktywną promocję polskich interesów, dzięki obecności licznej polskiej społeczności poza granicami kraju, zaznaczając przy tym, że: „polityka polonijna, by przynosić pożądane owoce, realizowana być musi nie tylko dla Polonii, ale przede wszystkim z jej udziałem”.
Dzisiejsza Polonia i Polacy za granicą to zarówno potomkowie emigrantów z XIX wieku i uchodźców uciekających przed wojnami, jak i kolejne pokolenia dawnych obywateli polskich, którzy pozostali na Wschodzie, niegdysiejsi dysydenci z rodzinami czy emigranci zarobkowi. Niezależnie od powodu opuszczenia kraju, osoby te zachowały pamięć o Polsce, kultywując jej tradycje oraz wspierając ją w potrzebie.
W ten szczególny dzień państwo polskie ma okazję wyrazić swoją wdzięczność wobec polskiej społeczności na całym świecie za jej wierność i przywiązanie do kraju pochodzenia oraz podziękować za nieustanną pracę na rzecz wspólnego dobra.
„Dzisiaj, w czasie pandemii wyjątkowo mocno oczuwamy siłę narodowej wspólnoty. Jesteśmy dumni z postawy naszych Rodaków, którzy organizują pomoc w walce z epidemią dla potrzebujących. Pamiętamy o polskich lekarzach, o pielęgniarkach, zatrudnionych w szpitalach na całym świecie i pracujących z ogromnym poświęceniem. Ministerstwo Spraw Zagranicznych wspiera solidarnie działania Polonii w ramach akcji „Polonia4Neighbours”. Pokazuje ona, że Polacy są wrażliwymi i ofiarmymi sąsiadami. Za tę solidarność serdecznie dziękujemy” – powiedzał minister spraw zagranicznych RP w życzeniach skierowanych do Polonii i Polaków za granicą.
„Pragniemy, aby relacje państwa polskiego z Polonią i Polakami za granicą opierały się na partnerstwie i wzajemnym zaufaniu, a nasze współdziałanie było pomyślne i harmonijne. Chcemy, aby Polacy za granicą śmiało podejmowali nowe wyzwania i wnosili istotny wkład do społeczeństw, w których żyją. Dostrzegamy ścisły związek między osiągnięciami i pozycją Polonii w poszczególnych państwach, a sukcesami i prestiżem Polski na arenie międzynarodowej” – mówił.
Zapewnił, że Polska pozostaje otwarta „na Państwa głosy, mając świadomość, że skoordynowane, wspólne działania pozwolą rozwinąć potencjał Polaków rozproszonych po całym świecie”.