Podczas uroczystości przed warszawskim muzeum prezydent dziękował za możliwość spotkania zarówno z „bohaterami ojczyzny, a także jego życia”, jak i obecnymi w czasie ceremonii harcerzami, zaangażowanymi w krzewienie pamięci o powstaniu. Jak dodał, kolejna rocznica rozpoczęcia niepodległościowego zrywu jest bardzo istotna dla wychowania młodzieży, a więc dla przyszłości państwa. – Jest ważna także dla mnie jako prezydenta RP, ale przede wszystkim jako obywatela, harcerza, jako tego, który na historii i micie Powstania Warszawskiego, na bohaterstwie powstańców warszawskich wychował się. Mogę powiedzieć, że moja postawa gotowości do służby ojczyźnie została właśnie poprzez tamte wydarzenia i postawę młodych Polaków w dużym stopniu ukształtowana – mówił Andrzej Duda.
Jak tłumaczył, choć Powstanie Warszawskie nie osiągnęło zwycięstwa militarnego, „wpisało się w wielką polską historię i na pewno także i dzięki bohaterstwu powstańców warszawskich możliwe było odzyskanie pełnej suwerenności pod koniec XX wieku”. – Na przełomie lat 80. i 90. dzięki postawie kolejnego pokolenia, które nie pogodziło się z sowiecką dominacją, które nie pogodziło się z tym, że nie żyje w państwie w pełni wolnym, bo pamiętało o tej krwi, która za wolną Polskę została przelana i było dodatkowo wspierane przez rodziców, którzy tę krew przelewali i przetrwali tamte dni, tamte walki” – podkreślił prezydent.
Przypomniał też dzieło życia śp. Lecha Kaczyńskiego, który w 2004 r. – jako prezydent Warszawy – doprowadził do otwarcia Muzeum Powstania Warszawskiego – „domu, gdzie powstańcy są gospodarzami”. Do zasług tragicznie zmarłego w katastrofie smoleńskiej Prezydenta RP nawiązał też gen. Zbigniew Ścibor-Rylski, 100-letni weteran walk o Warszawę, najwyższy rangą spośród żyjących uczestników powstania. – On [Lech Kaczyński] najlepiej czuł, co powstańcy przeżywali. Ojciec jego odznaczony też krzyżem Virtuti Militari, walczący na Mokotowie, wychowywał swoich synów w imię tradycji najwyższych, największych doświadczeń, jakie właśnie Polacy przeżyli w tym najcięższym okresie naszej ukochanej ojczyzny – mówił generał.
Przyznał, że w najśmielszych marzeniach nie przypuszczał, iż dożyje „tych wspaniałych lat, kiedy mamy niepodległą, wolną, ukochaną naszą ojczyznę”. – Żegnam was, na pewno jest to moje ostatnie spotkanie z wami, 100 lat to wielkie przeżycie, to największa radość, jaką człowiek może otrzymać od Boga – powiedział gen. Ścibor-Rylski na zakończenie przemówienia.
Warszawa oddaje hołd powstańcom
W przeddzień 73. rocznicy wybuchu Powstania Warszawskiego odbyły się także inne uroczystości: o 18.00 została odprawiona polowa msza św., a o 19.00 pod pomnikiem Powstania Warszawskiego odczytano Apel Pamięci. O 20.00 na placu Krasińskich zebrani wysłuchali koncertu „Chłopcy z tamtych lat”.
– Nie jest przegrane powstanie, które prowadzi do wolnej Polski – mówił prezydent Andrzej Duda podczas Apelu Pamięci przy pomniku Powstania Warszawskiego. Podkreślił też, że powstańcy oczekują, że Polacy będą siebie nawzajem szanować, bez względu na poglądy polityczne.
Składając hołd – jak mówił – „rycerzom biało-czerwonej”, uczestnikom sierpniowego zrywu w 1944 r., wspomniał swoją rozmowę ze zmarłym w ubiegłym roku gen. Januszem Brochwiczem-Lewińskim „Gryfem”, którego zapytał, czy warto było rozpoczynać powstanie. „Powiedział: »Panie prezydencie, dla tej Polski, teraz, to było warto” – przypomniał Andrzej Duda, którego słowa przyjęto oklaskami.
– Było warto, zapewniam was o tym, zapewniam was o tym i chylę czoła przed wami, tak jak wy chyliliście czoła przed powstańcami styczniowymi w II Rzeczypospolitej, a oni chylili czoła przed powstańcami kościuszkowskimi i listopadowymi. Było warto, bo nie jest przegrane powstanie, które w efekcie prowadzi do wolnej Polski, a do takiej one doprowadziły – powiedział prezydent.
Zwrócił się do powstańców nazywając ich „solą ziemi tego miasta i Rzeczypospolitej”. – Jesteście panteonem bohaterów. Czynię to kolejny raz, ale nigdy tych razy nie będzie za wiele: jako prezydent nisko chylę przed wami czoła, także w imieniu Rzeczypospolitej, i z całego serca wam dziękuję za tamto męstwo i świadectwo – to, które dawaliście w czarnych latach komunizmu i to, które dajecie dzisiaj – mówił.
Przypomniał też, że na początku lipca w tym samym miejscu, przy pomniku Powstania Warszawskiego, przemawiał prezydent USA Donald Trump. – Prezydent największego mocarstwa, także militarnego, mocarstwa, które jest dzisiaj na świecie w stanie wygrać każdą wojnę, bo ma tak nieprawdopodobny potencjał. I mówił o Polsce, o nas Polakach, o Powstaniu Warszawskim. Mówił: „Was ciemiężyli, niszczyli przez 200 lat i zabrali wam ziemię, ale nie zabrali wam dumy” – przypomniał.
W ocenie prezydenta o dumie Polaków wiedzieli nie tylko alianci, ale również Rosjanie, którzy po wojnie zniewolili Polskę na prawie 50 lat. – Widzieli, że warszawiacy mimo tego, że nie otrzymali pomocy, że nie mieli broni, że byli osamotnieni i miażdżeni, walczyli przez 63 dni. Często gołymi rękami, walczyli o każdą piędź ziemi, o każdą cegłę swojego miasta. Walczyli o dumę – o Boga, honor i ojczyznę – podkreślił.
– I to dlatego, moim zdaniem, Rosjanie nigdy nie odważyli się uderzyć zbrojnie podczas żadnego z buntów, jakie były w Polsce przez okres zniewolenia komunistycznego. Nigdy rosyjskie czołgi nie pojechały na polskich robotników i demonstrantów. Bo Rosjanie to widzieli i to zapamiętali, tę lekcję – i powstania warszawskiego, i powstania styczniowego, i powstania listopadowego. Oni to pamiętali – zaznaczył.
1 Sierpnia
1 sierpnia o 9.00 w uroczystym składaniu kwiatów przy tablicy upamiętniającej podpisanie przez płk. Antoniego Chruściela „Montera” – dowódcę Okręgu Warszawskiego Armii Krajowej rozkazu rozpoczęcia Powstania Warszawskiego przy ul. Filtrowej 68 (to dawna siedziba Konspiracyjnej Kwatery Okręgu Warszawskiego AK) udział weźmie dyrektor Archiwum IPN Marzena Kruk. Będzie także obecna podczas uroczystości przy pomniku „Mokotów Walczący – 1944”.
Wiceprezes IPN Jan Baster będzie reprezentował Instytut podczas składania wieńców przy Grobie Nieznanego Żołnierza i pod pomnikiem gen. Stefana Roweckiego „Grota” oraz podczas uroczystości przy pomniku Polskiego Państwa Podziemnego i Armii Krajowej.
Kwiaty przy grobie gen. Antoniego Chruściela „Montera” na Powązkach złoży w imieniu IPN wiceprezes Instytutu Mateusz Szpytma. Przedstawiciele Instytutu będą też obecni na uroczystości złożenia wieńców przy pomniku „Polegli – Niepokonani” oraz na Kopcu Powstania Warszawskiego, gdzie rozpalone zostanie ognisko pamięci.
5 sierpnia przedstawiciele IPN będą też uczestniczyć w upamiętnieniu zdobycia przez Batalion „Zośka” obozu „Gęsiówka” i oddadzą hołd mieszkańcom Woli przy pomniku Pamięci 50 Tysięcy Mieszkańców Woli Zamordowanych przez Niemców podczas Powstania Warszawskiego 1944. Także 5 sierpnia odbędzie się Marsz Pamięci, który przejdzie na Cmentarz Powstańców Warszawy na Woli.
Biuro Edukacji Narodowej IPN skierowało do młodzieży w całej Polsce apel o zaopiekowanie się grobami powstańców w swoich regionach – odnalezienie i uporządkowanie grobów, a także przesyłanie relacji fotograficznych z prac do Instytutu. Będą one na bieżąco publikowane na fb i przyczynią się do powstania rejestru grobów powstańczych.
Warszawski oddział IPN weźmie z kolei udział w II społecznej akcji „Uczcijmy pamięć Bohaterów i posprzątajmy wspólnie Kwatery Żoliborskich Powstańców”, nad którą objął patronat. Sprzątanie odbędzie się 27 lipca br. (czwartek), w godz. 14.00–20.00 w kwaterze Żywiciela (kwatera 28A) na Wojskowych Powązkach. Oddział objął także patronatem obchody 73. rocznicy podjęcia Powstania Warszawskiego na terenie prawobrzeżnej Warszawy 1 i 6 sierpnia. W ramach obchodów Marcin Łaszczyński z OBEN IPN wystąpi z prelekcją 6 sierpnia 2017 (niedziela) „Mała Pasta”, ul. Brzeska 24, godzina 13.00.
Gdańsk – „Oni przelali krew za wolną Polskę. My oddajmy krew potrzebującym!”
73 lata temu tysiące uczestników powstania przelało krew w walce o wolną Polskę. Instytut Pamięci Narodowej Oddział w Gdańsku zachęca do udziału w akcji upamiętniającej to wydarzenie. Obchodzimy je pod hasłem: „Oni przelali krew za wolną Polskę. My oddajmy krew potrzebującym!”
Tego dnia na Targu Węglowym w Gdańsku, na którym odbywa się Jarmark św. Dominika, od 10.00 do 15.00 stać będzie krwiobus Regionalnego Centrum Krwiodawstwa i Krwiolecznictwa w Gdańsku, gdzie będzie można oddać krew. W pobliżu stanie namiot IPN, w którym będziemy rozdawać materiały edukacyjne związane z powstaniem. Wśród nich będą broszurki z serii „Patroni naszych ulic”, biało-czerwone opaski, a także bawełniane torby, na których będzie można wydrukować motywy powstańcze. Drukować będziemy je także na koszulkach, które Państwo przyniosą. Dla dawców krwi mamy ryngrafy ze znakiem Polski Walczącej.
Pamiętajmy również, aby w godzinie „W” o 17.00 uczcić pamięć powstańców minutą ciszy. Wśród nich było ponad 8000 medyków (lekarzy i pielęgniarek), którzy nieśli pomoc rannym.
Rzeszów – warsztaty edukacyjne dla dzieci i młodzieży
1 sierpnia 2017 r. dyrektor Instytutu Pamięci Narodowej w Rzeszowie, żołnierze Armii Krajowej wraz z księdzem duszpasterzem Okręgu Podkarpackiego Światowego Związku Żołnierzy AK prezydent Rzeszowa oraz dowódca Garnizonu Rzeszów zapraszają do udziału w uroczystościach upamiętniających 73. rocznicę wybuchu Powstania Warszawskiego.
O 17.00 odbędzie się uroczysty Apel Poległych i składanie kwiatów pod Pomnikiem Pamięci Armii Krajowej Podokręgu Rzeszów.
O 18.00 – msza św. w intencji poległych i pomordowanych Powstańców Warszawskich oraz ludności cywilnej Warszawy w Kościele Św. Krzyża w Rzeszowie, ul. 3 Maja 20, która będzie transmitowana przez Katolickie Radio Via. Obchody odbędą się pod Honorowym Patronatem Związku Powstańców Warszawskich.
Instytut Pamięci Narodowej w Rzeszowie organizuje też warsztaty edukacyjne poświęcone tematyce Powstania Warszawskiego i symbolice narodowej. Zajęcia przeznaczone dla dzieci i młodzieży w wieku od 6 do 13 lat odbędą się w budynku IPN, ul. Szopena 23, 9.00-13.00.
Zaprezentowane zostaną także filmy z cyklu „Miniatury powstańcze” – relacje świadków historii. Ta część skierowana jest dla osób od 16. roku życia i odbędzie się również w budynku IPN w godz. 14.00-15.00.
Zapisy dla grup zorganizowanych przyjmowane są pod numerem telefonu (17) 86 06 054. Liczy się kolejność zgłoszeń.
Szczecin – Kukiełki pod barykadą dla najmłodszych
W Szczecinie 1 sierpnia 2017 r. zaplanowano warsztaty dla dzieci „Kukiełki pod Barykadą" oraz inauguracyjne spotkanie cyklu dyskusyjnych spotkań filmowych „Filmowe drogi do niepodległości” (pokaz filmu „Miasto 44”). Seans – rozpoczynający się o 21.00 na małym dziedzińcu Zamku Książąt Pomorskich - poprzedzony zostanie wykładem Pawła Miedzińskiego (IPN Szczecin), zatytułowanym „Powstanie Warszawskie okiem kamery”. Partnerem wydarzenia jest Zamek Książąt Pomorskich w Szczecinie.
Dzieci stworzą własne papierowe kukiełki i w oparciu o oryginalne teksty teatrzyku „Kukiełki pod Barykadą” zaprezentują kilka scen z życia walczącej Warszawy.
Teatrzyk „Kukiełki pod Barykadą” powstał na początku Powstania Warszawskiego na Powiślu. Tekst przedstawienia został przygotowany w ciągu jednego dnia i był aktualizowany. Powstańcza premiera spektaklu odbyła się 16 sierpnia 1944 r. w domu przy ulicy Tamka 38 przed dowództwem Zgrupowania „Krybar”. W następnych dniach przedstawienie pokazywano na ulicach, w bramach, mieszkaniach, świetlicach żołnierskich oraz tam, gdzie ukrywała się ludność Powiśla i Śródmieścia.
Na warsztaty zapraszamy do Miejskiej Biblioteki Publicznej ProMedia ul. Wojska Polskiego 2 Szczecin. Obowiązują wcześniejsze zapisy: Ten adres pocztowy jest chroniony przed spamowaniem. Aby go zobaczyć, konieczne jest włączenie obsługi JavaScript. tel. (91) 312 94 22
Zapraszamy do udziału w rocznicowych obchodach w całej Polsce!
