W porządku obrad jest rozpatrzenie ustawy o zmianie ustawy – Prawo konsularne (druk senacki nr 477, druki sejmowe nr 1449 i 1467).
Opinia Biura Legislacyjnego Kancelarii Senatu
Celem ustawy o zmianie ustawy – Prawo konsularne jest zagwarantowanie bezpłatnego wydawania przez konsula dokumentów poświadczających uprawnienia do korzystania z ulgowych przejazdów adresatom ustawy z dnia 15 grudnia 2016 r. o zmianie ustawy o uprawnieniach do ulgowych przejazdów środkami publicznego transportu zbiorowego oraz niektórych innych ustaw, która wejdzie w życie w dniu 21 kwietnia 2017 r.
Powyższą ustawą rozszerzono zakres podmiotowy uprawnionych do korzystania z ulg w publicznym transporcie zbiorowym o dwie grupy osób: dzieci i młodzież, nie dłużej niż do ukończenia 18 roku życia, w okresie pobierania nauki języka polskiego, historii, geografii, kultury polskiej lub innych przedmiotów nauczanych w języku polskim oraz nauczycieli uczących języka polskiego lub innych przedmiotów nauczanych w języku polskim w:
1) szkołach społecznych prowadzonych przez polonijne organizacje oświatowe, stowarzyszenia rodziców i polskie parafie – zarejestrowanych w bazie Ośrodka Rozwoju Polskiej Edukacji za Granicą;
2) sekcjach polskich funkcjonujących w szkołach działających w systemach oświaty innych państw;
3) szkołach europejskich działających na podstawie Konwencji o Statucie Szkół Europejskich.
W wyniku wprowadzonych zmian wymienionym grupom osób będą przysługiwały ulgi w publicznym transporcie zbiorowym w takiej samej wysokości, jak w przypadku odpowiednich grup wiekowych i zawodowych w Polsce. Dokumenty poświadczające – 2 – uprawnienie do korzystania z ulgowych przejazdów osób, o których mowa wyżej ma wydawać oraz przedłużać ich ważność konsul Rzeczypospolitej Polskiej właściwy ze względu na siedzibę szkoły.
Ustawa wejdzie w życie z dniem 21 kwietnia 2017 r.
Przebieg prac legislacyjnych
Sejm uchwalił ustawę w dniu. Projekt ustawy stanowił przedłożenie rządowe (druk sejmowy nr 1449). Prace nad ustawą prowadziły Komisja Edukacji, Nauki i Młodzieży oraz Komisja Łączności z Polakami za Granicą, które zarekomendowały przyjęcie ustawy bez poprawek (druk sejmowy nr 1467). W drugim czytaniu nie zgłoszono poprawek i przystąpiono niezwłocznie do trzeciego czytania.
Uwagi szczegółowe
Jak wynika z art. 2 ustawy ma ona wejść w życie z dniem 21 kwietnia 2017 r.
Z uwagi na charakter zmian wprowadzanych tą ustawą data jej wejścia w życie została skorelowana z datą wejścia w życie ustawy z dnia 15 grudnia 2016 r. o zmianie ustawy o uprawnieniach do ulgowych przejazdów środkami publicznego transportu zbiorowego oraz niektórych innych ustaw.
Zgodnie w art. 4 ust. 2 ustawy o ogłaszaniu aktów normatywnych i niektórych innych aktów prawnych, w uzasadnionych przypadkach akty normatywne mogą wchodzić w życie w terminie krótszym niż czternaście dni, a jeżeli ważny interes państwa wymaga natychmiastowego wejścia w życie aktu normatywnego i zasady demokratycznego państwa prawnego nie stoją temu na przeszkodzie, dniem wejścia w życie może być dzień ogłoszenia tego aktu w dzienniku urzędowym.
Ustalając termin wejścia ustawy w życie, ustawodawca nie wziął pod terminów określonych dla pozostałych uczestników procesu legislacyjnego, w szczególności wynikającego z art. 122 ust. 2 Konstytucji 21-dniowego terminu podjęcia decyzji przez Prezydenta RP.
Trybunał Konstytucyjny w wyroku z dnia 24 lipca 2013 r. Kp 1/13 przypomniał, że wyznaczając dzień́ wejścia w życie aktu normatywnego w opisany wyżej sposób, a przy tym – 3 – nie zapewniając odpowiedniego czasu na podpisanie ustawy i jej ogłoszenie, ryzykuje się, że przewidziana vacatio legis może – wbrew intencjom twórcy ustawy – ulec niebezpiecznemu skróceniu, a w skrajnych okolicznościach termin wejścia ustawy w życie może zbiec się̨ albo nawet poprzedzić́ dzień́ jej ogłoszenia. Trybunał wskazał również, że określenie dnia wejścia ustawy zmieniającej w życie z pominięciem zagwarantowanego Prezydentowi w art. 122 ust. 2 Konstytucji terminu podjęcia decyzji co do podpisania ustawy stanowi wystarczającą przesłankę stwierdzenia, że naruszono nakaz zachowania odpowiedniej vacatio legis.
Przebieg procesu legislacyjnego sprawia, że Prezydent jako uczestnik tego procesu zostaje postawiony w sytuacji, w której podpisując ustawę niezwłocznie, spowodowałby naruszenie standardowej vacatio legis albo – korzystając z przysługującego mu konstytucyjnie terminu podpisania ustawy – spowodowałby naruszenie art. 2 Konstytucji i wywodzonej z niego zasady niedziałania prawa wstecz. W każdym więc wypadku musiałoby dojść do naruszenia reguł tworzenia prawa.
Na podst. senat.gov.pl
