O Białorusi i Ukrainie

Parlamentarzyści z Polski, Litwy i Ukrainy opowiedzieli się za istnieniem niezależnej i suwerennej Białorusi, w której szanuje się prawa człowieka i przestrzegane są swobody obywatelskie. Zwracali uwagę na konieczność wspierania procesu budowy społeczeństwa obywatelskiego w tym kraju i dialogu społecznego.

Otwierając sesję marszałek Senatu Stanisław Karczewski wyraził nadzieję, że efektem ósmej sesji Zgromadzenia będzie też wyraźne, wspólne stanowisko dotyczące bezwzględnego przywiązania do pełnej suwerenności i integralności terytorialnej Ukrainy, w granicach uznanych prawem międzynarodowym.

Zdaniem marszałka dialog w trójstronnej formule polsko-litewsko-ukraińskiej przyczyni się do wzmocnienia przekazu w sprawach regionu i odbije się zwielokrotnionym echem nie tylko w państwach regionu.

„Polska dostrzega w suwerennej i niezależnej Białorusi podmiot odgrywający istotną rolę w procesie budowy architektury bezpieczeństwa europejskiego”– mówił marszałek Karczewski. Jednak w związku z brutalnie tłumionym protestami społecznymi na Białorusi zaproponował, by w dokumencie końcowym Zgromadzenia znalazła się ocena tych wydarzeń. Marszałek podkreślił, że wystosował pismo do swojego odpowiednika na Białorusi Michaiła Miasnikowicza, w którym zaapelował o zaprzestanie stosowania przemocy i zwolnienie zatrzymanych z aresztów.

S. Karczewski dodał, że proces zbliżenia między Polską a Białorusią powinien przynieść korzyści przede wszystkim białoruskiemu społeczeństwu. Dlatego „będziemy silnie wspierać wszystkie inicjatywy służące poszerzaniu kontaktów obywateli obu państw” – zaznaczył. „Uważamy, że zbliżenie Białorusi z Zachodem może odbyć się przez wzmocnienie roli, jaką organizacje obywatelskie będą odgrywały w życiu społeczeństwa białoruskiego. W związku z tym polscy parlamentarzyści wspierają dialog z białoruskim społeczeństwem obywatelskim – podkreślił.

"Polityka zagraniczna Litwy pozostaje bez zmian"

Nowo wybrany przewodniczący Sejmu Republiki Litewskiej Viktoras Pranckietis zapewnił, że polityka zagraniczna Litwy pozostaje bez zmian i jest kształtowana w oparciu o dobrosąsiedzkie stosunki i oparta na wspólnych wartościach europejskich. Podkreślił, że w trzecią rocznicę Majdanu Zgromadzenie powinno podjąć wysiłki, by sprawa Ukrainy nie znalazła się na marginesie agendy europejskiej. Zaznaczył, iż Litwa ma plan pomocy dla Ukrainy na kolejne lata. Dodał, że mimo zniechęcenia niektórych państw w kwestii reform na Ukrainie, widać postępy w wielu dziedzinach. Wyraził gotowość działań na rzecz Ukrainy.

„Litwa zainteresowana jest Białorusią, jako niepodległym państwem, w którym szanowane są prawa człowieka” – powiedział Viktoras Pranckietis. Dodał, że niepokój na Litwie budzą zapowiadane manewry wojsk rosyjskich na Białorusi, a także budowa elektrowni jądrowej w Ostrowcu na Białorusi, w pobliżu granicy z Litwą. Jego zdaniem zarówno Ukraina, jak i Białoruś powinny przygotować się do przyszłorocznego szczytu Partnerstwa Wschodniego, bo to najlepsza droga do modernizacji społeczeństw i podtrzymywania więzi z Unią Europejską.

Bezpieczeństwo regionu

Przewodniczący Rady Najwyższej Ukrainy Andrii Parubii mówił głównie o kwestiach związanych z bezpieczeństwem regionu. Wskazywał na konieczność rozszerzenia formatów współpracy na basen Morza Czarnego i Bałtyckiego. „Ostatnie miesiące wykazały, że Moskwa nie ma chęci wstrzymania agresywnej polityki i przestrzegania postanowień mińskich” – powiedział przewodniczący Rady Najwyższej Ukrainy. Dodał, że bez zapewnienia bezpieczeństwa na wschodzie Ukrainy niemożliwy będzie postęp w innych dziedzinach. Jego zdaniem decyzja UE o podtrzymaniu sankcji wobec Rosji pozostaje niezbędnym elementem presji na ten kraj w celu powstrzymania agresji. Powiedział też, że sytuacja na Białorusi ma duże znaczenie dla Ukrainy i trudno nie rozpatrywać jej w kontekście agresji rosyjskiej na Ukrainę.

Polacy na Litwie

Podczas sesji podniesiony został temat sytuacji polskiej mniejszości na Litwie. Poseł Robert Winnicki, prezes Ruchu Narodowego, który w poniedziałek, 27 marca, wziął udział w obradach Zgromadzenia Parlamentarnego Polski, Litwy i Ukrainy, zwrócił się z apelem do członków Zgromadzenia. "Dziś najpilniejszą sprawą jest obrona polskich szkół na Wileńszczyźnie" - podkreślił poseł. 

Apel do polskich parlamentarzystów – członków Zgromadzenia Parlamentarnego Polski, Litwy i Ukrainy.

Trójstronne Zgromadzenie Parlamentarne

Drugiego dnia parlamentarzyści obradować będą w Komisjach. Będą się zastanawiać m.in. nad możliwością popularyzacji postaci księcia Konstantyna Ostrogskiego jako patrona Brygady LITPOLUKRBRIG, poświęcą czas na prezentację założeń i koncepcji publikacji „Monarchie i Rzeczpospolita”, ocenią stan realizacji postanowień mińskich, omówią cyberbezpieczeństwo i przeciwdziałanie dezinformacji oraz będą rozmawiać nt. Via Carpatii – o znaczeniu gospodarczym i integracyjnym korytarza infrastrukturalnego północ-południe dla Europy Środkowo-Wschodniej.

Drugiego dnia Sesji odbędą się ponadto spotkania bilateralne marszałka Senatu Stanisława Karczewskiego i marszałka Sejmu Marka Kuchcińskiego z przewodniczącym litewskiego Sejmu i przewodniczącym Rady Najwyższej Ukrainy.

Trójstronne Zgromadzenie Parlamentarne zostało powołane do życia 13 maja 2005 r. Jest ono konsultacyjnym organem międzyparlamentarnym powstałym w celu opracowania zagadnień i projektów, stanowiących przedmiot trójstronnego zainteresowania.

W skład Zgromadzenia wchodzi po 10 parlamentarzystów z Sejmu i Senatu Rzeczypospolitej Polskiej (reprezentujących wszystkie kluby), Sejmu Republiki Litewskiej i Rady Najwyższej Ukrainy. Przewodniczącym narodowej delegacji każdego kraju jest przewodniczący jego parlamentu, a jego zastępcą przewodniczący komisji spraw zagranicznych danego parlamentu. Polska Delegacja składa się z 7 posłów i 3 senatorów. Na jej czele stoi marszałek Senatu Stanisław Karczewski.

Sesje plenarne Zgromadzenia odbywają się raz w roku, w każdym kraju po kolei. Prezydium Zgromadzenia zbiera się dwa razy w roku. W ramach Zgromadzenia pracują trzy komisje: ds. Integracji Europejskiej i Euroatlantyckiej Ukrainy, ds. Rozwoju Handlu i Gospodarki, Współpracy Regionalnej i Lokalnej, ds. Współpracy Społecznej i Kulturalnej.