Narodowe Czytanie „Quo vadis” w warszawskim Ogrodzie Saskim rozpoczął prezydent Andrzej Duda wraz z małżonką Agatą Kornhauser-Dudą.
- Tak Proszę Państwa, „Quo vadis”. Dzisiaj Narodowe Czytanie to spotkanie z tą wielką, wspaniałą powieścią Henryka Sienkiewicza. Pan premier prof. Piotr Gliński mówił przed momentem o Henryku Sienkiewiczu, o jego powieści, o specyfice jego pisarstwa, ale trzeba powiedzieć przede wszystkim jedno – to Państwo wybraliście tę właśnie powieść, jako tę, która w tym roku będzie czytana w całej Polsce – mówił prezydent. Podkreślił, że Narodowe Czytanie jest naszym wielkim, wspólnym spotkaniem z klasyczną literaturą, pisaną pięknym polskim językiem. – Ktoś może powie: „przestarzałym w tych powieściach, jakimś takim anachronicznym”, a jednak to właśnie ta powieść została przez Państwa wybrana, to jednak ją wskazaliście jako tę, z którą chcecie się w tym roku spotkać – zauważył.
Andrzej Duda zaznaczył, że jest to "bardzo ludzka" powieść. - Henryk Sienkiewicz nie tylko opisał w niej wielką przygodę, trzymającą w napięciu co do losów Ligii, Winicjusza, Petroniusza, Piotra, wszystkich wielkich bohaterów tej powieści, ale przede wszystkim opisał w niej ludzką naturę. Ponieważ jest tam i miłość, i jest pożądanie, i jest wielki duch, ale jest też nienawiść, okrucieństwo – powiedział. Jednak najważniejsze w tej powieści, zdaniem prezydenta, jest zwycięstwo dobra nad złem. - To ujmuje nasze serca i to zawsze wlewa otuchę - mówił.
Prezydent przypomniał, że w „Quo vadis” zwyciężyło dobro, które nie miało siły militarnej. Miało jednak – jak zauważył – siłę ducha, siłę wiary. - Może właśnie dlatego Polacy jeszcze w tamtym okresie pod zaborami, kiedy Polski nie było, a Sienkiewicz napisał swoją powieść, tak bardzo ją pokochali – ocenił. - Bo jakże to było wtedy dla nich znajome. Nie mamy siły, ale mamy wiarę, nie mamy władzy, ale mamy ducha. Jesteśmy nawet gotowi za naszą wiarę, w Polskę, polskość, za tę naszą wiarę chrześcijańską oddać życie – powiedział.
Zwrócił również uwagę na to, że powieść Sienkiewicza jest tak uniwersalna, iż przetłumaczono ją na ponad 50 języków w 60 krajach. - Jest więc nie tylko powieścią polską, jest dziś dziełem światowej literatury – pokreślił.
Andrzej Duda podziękował Tomaszowi Burkowi za przygotowanie przekładu powieści, mówił o sporach wokół „Quo vadis”, o tym, że niektórzy w Ligii dopatrywali się Polski, twierdzili, że Ligowie jako lud byli Słowianami i wywodzili się gdzieś z Wielkopolski. – Wiele było tych dyskusji, ale istotne jest to, że dziś spotkamy się z tą wielką powieścią – zakończył.
- Jest mi niezmiernie miło, że po raz kolejny możemy spotkać się na wspólnym czytaniu – powiedziała Agata Kornhauser-Duda. – Bardzo się cieszę, że tak licznie Państwo przybyliście do Ogrodu Saskiego. Cieszę się również, że ta rozpoczęta przez Pana Prezydenta Bronisława Komorowskiego i jego małżonkę w 2012 r. inicjatywa jest kontynuowana i przede wszystkim, że zebrała już liczne grono wielbicieli, które, jak widać, z roku na rok coraz bardziej się powiększa. Bardzo cieszę się również, że „Quo vadis” jest dzisiaj czytane na tak wiele różnych sposobów, bowiem każda miejscowość i każda społeczność ma własną koncepcję na przeprowadzenie Narodowego Czytania. Ta niezwykła pomysłowość jeszcze bardziej ożywia dzieło Henryka Sienkiewicza – podkreśliła.
- Narodowe Czytanie pokazuje, że chcemy wracać do polskiej literatury, chcemy sięgać po lektury dobre, sprawdzone, o których dyskutujemy i które od lat nas poruszają. Oczywistym jest, że inaczej poruszają ludzi młodych, uczniów, studentów, a inaczej ludzi starszych, ale właśnie ta różnorodność lektury i ta jej ponadpokoleniowość jest taka piękna - zauważyła.
- Szanowni Państwo, nie pozostaje mi nic innego, jak tylko zachęcić Państwa do czytania. Czytajmy przede wszystkim naszym dzieciom. To jest wspaniała forma spędzania wolnego czasu z rodziną, a także tworzenia dobrych relacji międzypokoleniowych. Naszym dzieciom polecajmy dobre, wartościowe, intersujące lektury, takie które skłaniają do refleksji, o których możemy z nimi rozmawiać. Życzę wielu wrażeń i wielu wzruszeń podczas lektury „Quo vadis” – powiedziała Pierwsza Dama.
Rękopis „Quo vadis”
Z okazji Narodowego Czytania w Pałacu Krasińskich można obejrzeć rękopis powieści – bezcenny dokument opuści na jeden dzień skarbiec Biblioteki Narodowej, a pałacowe wnętrza, na co dzień zamknięte, zostaną udostępnione zwiedzającym. W trakcie wystawy można zapoznać się ze szczegółową, przygotowaną specjalnie na tę okazję bibliografią polskich i zagranicznych wydań, a część z nich zobaczyć na własne oczy – m.in. unikatowe egzemplarze w języku japońskim, hebrajskim i perskim, oraz bogato ilustrowane, hiszpańskie wydanie z 1900 roku. Jeden z egzemplarzy tego wydania prezydent Andrzej Duda podarował papieżowi Franciszkowi w czasie wizyty w Polsce w lipcu 2016 roku.
Sam rękopis to 312 wypełnionych drobnym pismem kart, uzupełnionych uwagami naniesionymi przez autora z myślą o redakcji „Gazety Polskiej”, która drukowała powieść w odcinkach od 26 marca 1895 roku do 29 lutego 1896 roku. Według badaczy Henryk Sienkiewicz, już jako sławny pisarz, podarował rękopis właśnie jednej z pracownic gazety, która z czasem sprzedała go znanemu bankierowi Leopoldowi Julianowi Kronenbergowi. W czasie okupacji przechowywany w sejfie Banku Handlowego, a po powstaniu warszawskim ukryty w krypcie Kolegiaty w Łowiczu, do Biblioteki Narodowej trafił ostatecznie w 1951 roku i do dziś jest jej własnością.
Rękopis można obejrzeć w POLONIE, cyfrowej Bibliotece Narodowej, wśród ponad 1,5 mln innych obiektów ze zbiorów Narodowej Książnicy. Przygotowana z myślą o Narodowym Czytaniu wystawa to jedna z nielicznych okazji, żeby zobaczyć go na żywo.
Narodowe Czytanie w całej Polsce
Narodowe Czytanie odbywa się w ponad 2000 miejsc w całej Polsce. W Ogrodzie Saskim w Warszawie fragmenty „Quo vadis” Henryka Sienkiewicza przeczytała Para Prezydencka. Wydarzenie jest dostępne również dla osób niesłyszących i niedosłyszących (tłumaczenie na język migowy). Do udziału w inicjatywie zaproszono znanych aktorów, m.in.: Ewę Dałkowską, Małgorzatę Kożuchowską, Sonię Bohosiewicz, Dawida Ogrodnika, Tomasza Schuchardta i Jana Nowickiego. Fragmentom powieści towarzyszy akompaniament na żywo. Występują m.in. Misia Furtak, Skubas, Pustki i Patrick The Pan. Uczestnicy imprezy mogą także ozdobić swój egzemplarz książki pamiątkową pieczęcią Narodowego Czytania oraz przenieść się do czasów Nerona i wykonać tematyczne zdjęcie w specjalnej Fotobudce.
Narodowe Czytanie odbywa się także w Senacie (w godzinach 12.00-14.00). Na zaproszenie marszałka Senatu Stanisława Karczewskiego fragmenty powieści czytają dziennikarze oraz przedstawiciele związków harcerskich. W programie przewidziano także m.in. zwiedzanie budynku Senatu.
Specjalnie na tegoroczną edycję Narodowego Czytania krytyk literacki, literaturoznawca i eseista Tomasz Burek przygotował adaptację powieści, która umożliwi przeczytanie "Quo vadis" w ciągu jednego dnia. Pozwoli również wybrać konkretne rozdziały, które mogą być czytane niezależnie od pozostałych.
Narodowe Czytanie po raz pierwszy odbyło się w 2012 roku. Czytano wówczas „Pana Tadeusza” Adama Mickiewicza, a w następnych latach dzieła Aleksandra Fredry, Henryka Sienkiewicza i Bolesława Prusa. Tegoroczna edycja nawiązuje do ustanowionego przez Sejm i Senat RP Roku Henryka Sienkiewicza - w 2016 r. przypada 170. rocznica urodzin i 100. rocznica śmierci pisarza.
"Quo vadis będzie donioślejsze niż wszystko, com napisał" – przekonywał Sienkiewicz w liście do Jadwigi Janczewskiej z 1895 r. Lecz chyba nawet on sam nie przypuszczał, że powieść pobije wszelkie rekordy popularności i utoruje mu drogę do literackiej Nagrody Nobla. "Quo vadis" to nie tylko najpopularniejsze dzieło Henryka Sienkiewicza, ale też jedna z najbardziej znanych na świecie polskich powieści. Do 2016 roku została wydana w blisko 60 krajach i w ponad 50 językach, ale już na początku XX wieku przekładów było tak wiele, że sam autor nie znał ich dokładnej liczby. Podczas gdy w Polsce zarejestrowano do tej pory niecałe 200 wydań powieści, w języku włoskim i niemieckim było ich po prawie 300, co świadczy o jej międzynarodowej popularności.
Niezliczone nakłady "Quo vadis" nie przyniosły Sienkiewiczowi dużych zysków. Rosja, której autor był obywatelem, nie podpisała tzw. konwencji berneńskiej chroniącej prawa autorskie. Ewentualne honoraria zależały więc jedynie od dobrej woli wydawców. Uważa się jednak, że to sukces "Quo vadis" przyczynił się do przyznania autorowi Nagrody Nobla w 1905 roku.
Na podst. prezydent.pl, PAP
