O tym ważnym dla społeczności lokalnej miejscu szkoła i jej uczniowie pamiętają nie tylko przed 1 listopada. Uczniowie mościskiej szkoły stale opiekują się cmentarzem w Rubnie, obchodzą w szkole rocznice związane z tą postacią, np. w marcu ub. roku społeczność szkolna uczciła 60. rocznicę śmierci J. K. Obsta.

Obst – Mościszki - Rubno
Co łączy polską szkołę w podwileńskiej miejscowości Mościszki z postacią Jana Konrada Obsta?

Otóż kilka nici.

Po pierwsze, szkoła mościska bierze swe początki z nauczania dzieci prowadzonego w dworku Jana Konrada Obsta w sąsiedniej miejscowości Rubno. Od 1949 roku w dworku działała sześcioletnia szkoła – zalążek obecnej Szkoły Podstawowej w Mościszkach.

Zabiegają o patrona
Po drugie, od wielu lat szkoła ubiega się o możliwość obrania J. K. Obsta za patrona. Jak na razie bezskutecznie.

Rok 2008. Dyrekcja wystosowuje pierwsze pisma i wnioski z prośbą o umożliwienie przybrania imienia J. K. Obsta. Państwowa Komisja Języka Litewskiego skierowała administrację szkoły do Ministerstwa Oświaty i Nauki, które z kolei udzieliło odmownej odpowiedzi. Żadnych efektów nie przyniosło również spotkanie dyrektora szkoły Waldemara Klimaszewskiego z kierownictwem resortu oświaty i nauki.

Obecnie dyrekcja szkoły zamierza wznowić swoje starania o nadanie szkole imienia J.K. Obsta. Okazją ku temu będzie konieczność zmiany nazwy placówki poprzez dodanie do jej nazwy członu „centrum wielofunkcyjne", bowiem gmach szkolny lada chwila zostanie powiększony o nowe pomieszczenia wybudowane w ramach projektu sfinansowanego ze środków unijnych i budżetu samorządu rejonu wileńskiego. Społeczność szkolna już niebawem będzie mogła korzystać z nowoczesnej sali aktowej, biblioteki, pracowni komputerowej oraz siłowni. Do użytku te pomieszczenia o wartości ponad 400 000 euro zostaną oddane jeszcze w tym roku.

J. K. Obst – podobnie jak Adam Mickiewicz – urodził się 24 grudnia. Za rok, w Wigilię Bożego Narodzenia, przypada 140. rocznica urodzin założyciela muzeum Wieszcza w grodzie nad Wilią. Szkoła żywi nadzieję, że tę rocznicę będzie obchodziła już jako placówka nosząca jego imię.

Polska szkoła – kształcenie i wychowanie, wiedza i tradycje
Polska szkoła – to nie tylko edukacja, ale też wszechstronny rozwój osobowości. Polska szkoła – to nie tylko miejsce zdobywania wiedzy, ale też miejsce, w którym zaszczepiana jest miłość do języka ojczystego, zamiłowanie do tradycji narodowych, obyczajów, wiary katolickiej, ośrodek pielęgnowania patriotyzmu. Patriotyzm lokalny nie jest zaprzeczeniem patriotyzmu rozumianego szerzej. Odwrotnie: jest jego uzupełnieniem. Umiłowanie i przywiązanie do małej ojczyzny szkoła zamierza zaszczepiać dodatkowo poprzez powołanie w pomieszczeniach szkolnych Muzeum J. K. Obsta. Wzbudzanie szacunku do tej zasłużonej dla regionu postaci ściśle wiąże się z jednoczeniem, integrowaniem środowiska lokalnego, a tym samym – z szerzej rozumianym umacnianiem poczucia wspólnoty, dumy narodowej.

Niezmiernie ważnym elementem utrzymania polskiej tożsamości narodowej jest religia. 100% uczniów szkoły uczęszcza na lekcje religii. Mościska szkoła, wychodząc m.in. z założenia, że nauczanie religii jest nie tylko jednym ze źródeł kształtowania postaw moralnych i wychowania młodego człowieka, ale też ważną determinantą spójności wspólnoty narodowej, organizuje co roku jasełka. Z kolei obchody takich świąt jak np. Zapusty stanowi kontynuację i przyczynek do krzewienia tradycji ludowych, a tym samym wyrażania tożsamości narodowej.

W szkole działa blisko 10 kółek. Oto nazwy tylko niektórych z nich: „Śpiewajmy razem", „Młodociani reporterze", „Matematyka inaczej", „Gimnastyka rytmiczna".

„Inwestycja w młodzież, prędzej czy później, zawsze się zwraca. To, co zostało zaszczepione w czasach szkolnych: na lekcjach i w różnej działalności pozalekcyjnej – kształtuje osobowość, postawę patriotyczną, rodzi chęć bycia pożytecznym dla konkretnych bliskich i znajomych ludzi, jak również dla swego kraju wileńskiego, Ojczyzny, dla Macierzy" – w rozmowie z portalem L24 mówi radna samorządu rejonu wileńskiego, inicjatorka i organizatorka wielu przedsięwzięć, w tym lokalnych - Teresa Dziemieszko.

Można ją nazwać matką chrzestną działającego w Mościszkach zespołu „Mościszczanka".

„Mościszczankę" tworzą w większości byłe uczennice szkoły, ich rodziny i krewni" – mówi radna, która zrzeszyła i ujęła w ramy organizacyjne śpiewające i twórcze osoby z Mościszek i okolicznych wsi, pomagała w nabyciu strojów, organizuje wyjazdy członków zespołu na różne szkolenia wokalne, na koncerty do Polski, promuje zespół w kraju i za granicą.

Osiągnięcia
Rok 2007. Szkoła w Mościszkach zostaje wyróżniona w V edycji konkursu „Najlepsza szkoła-najlepszy nauczyciel" organizowanego przez Stowarzyszenie Nauczycieli Szkół Polskich na Litwie „Macierz Szkolna".

„Dyrektorowi Szkoły Podstawowej w Mościszkach Waldemarowi Klimaszewskiemu z podziękowaniem dla wszystkich nauczycieli za trud, zaangażowanie i poświęcenie na rzecz kształcenia i wychowania młodzieży polskiej na Litwie" – czytamy w dyplomie podpisanym przez prezesa Macierzy Szkolnej na Litwie Józefa Kwiatkowskiego.

Zresztą takie wyróżnienie szkoła otrzymuje co roku i trafia do grona najlepszych szkół podstawowych Wileńszczyzny z polskim językiem nauczania, przede wszystkim za wysoki wskaźnik kontynuowania przez absolwentów placówki nauki w szkole średniej, pomyślne zdobywanie przez nich wykształcenia średniego, prowadzenie przez placówkę aktywnej i różnorodnej działalności pozalekcyjnej.

W tym roku „Macierz Szkolna" wyróżniła jedynie dwie szkoły podstawowe w rejonie wileńskim: w Szumsku i Mościszkach. W najnowszym, tegorocznym, rankingu polskich szkół podstawowych na Litwie jedynie dwie szkoły podstawowe w rejonie wileńskim: szkoła w Kiwiszkach i w Mościszkach - mogą pochwalić się najlepszym z możliwych wskaźnikiem kontynuowania nauki przez absolwentów szkoły: 100% uczniów szkoły po ukończeniu 10 klas kontynuuje naukę w szkole średniej.

Nauczycielami w szkołach i wychowawcami w przedszkolach pracuje 20 absolwentów mościskiej szkoły.

Doświadczone i wszechstronnie aktywne kierownictwo
Od 2000 roku za sterem szkoły stoi Waldemar Klimaszewski, który jest nie tylko dyrektorem szkoły w Mościszkach, ale też aktywną częścią wspólnoty lokalnej: prezesem koła ZPL w Mościszkach, inicjatorem przedsięwzięć lokalnych.

W. Klimaszewski jest również p.o. dyrektora przedszkola polskiego znajdującego się w sąsiedztwie. Liczba dzieci uczęszczających do przedszkola jest stabilna. Przedszkole działa przez cały rok, na prośbę rodziców – również latem. W tym roku dobiegła końca renowacja przedszkola, która kosztowała ponad 230 000 euro, a środki na pokrycie jej kosztów pochodzą z funduszy unijnych i budżetu samorząd rejonu wileńskiego. W przedszkolu jest ciepło, przytulnie, swojsko - no i polsko.

Obecnie w szkole naukę pobiera 81 uczniów, pracuje 20 nauczycieli.

Od 1989 do 2015 roku szkołę ukończyło 308 osób, tegoroczna promocja była już 27.

Miłość do słowa polskiego
Kinga Lewko - uczennica mościskiej szkoły, która już dwukrotnie została laureatką w organizowanym na Litwie konkursie recytatorskim im. Adama Mickiewicza „Kresy". W ubiegłym roku zajęła drugie miejsce w swojej grupie wiekowej (do lat 12.), w tym roku zaś zdobyła wyróżnienie. Do konkursów przygotowuje Kingę chluba szkoły, świetna polonistka, metodyk nauczania języka polskiego, kierownik mickuńskiego strefowego koła metodycznego polonistów Danuta Czerniawska.

Polonistka czuwała i przygotowała do dalszych startów życiowych niejedną promocję uczniów, którzy do dzisiaj są jej wdzięczni za nieoceniony bagaż wiedzy o języku ojczystym i zaszczepienie miłości do polszczyzny.

Podróżują, poszerzają horyzonty
Uczniowie Szkoły Podstawowej w Mościszkach mają wiele okazji do wyjazdów. Choć przede wszystkim, to nie tylko do Polski. Wyjazdy do Macierzy odbywają się w ramach współpracy placówki z Oddziałem w Łodzi Stowarzyszenia „Wspólnota Polska", parafią Świętej Rodziny w Pile, członkami Stowarzyszenia „Pilscy Patrioci", księżmi salezjanami. Podróże odbywają się nie tylko w okresie wakacyjnym, ale też w ciągu całego roku szkolnego.

Jeszcze więcej możliwości rozwoju – zarówno fizycznego, jak i intelektualnego – mają uczniowie szkoły, którzy intensywnie i regularnie uprawiają sport. Mają oni szerokie możliwości próbowania swoich sił w konkurencjach sportowych w przeróżnych zakątkach Europy, przy okazji zwiedzają, doskonalą ogładę, obycie oraz, oczywiście, przywożą wywalczone medale.

„Obserwuję naszych uczniów, stąd mój wniosek, że dzieci, które wyjeżdżają, podróżują - są bardziej komunikatywne, pewne siebie, bardziej światowe, obyte, rozszerzają swoje widnokręgi. Tacy uczniowie są bardziej otwarci na świat, ale też otoczenie bardziej sprzyja takiej osobie" – korzyści płynące z wojaży, przede wszystkim zagranicznych, uczniów wylicza Waldemar Klimaszewski, który kieruje Szkołą Podstawową w Mościszkach już 15 lat.

Szkoła – ważnym ogniwem w życiu społeczności lokalnej
Szkoła jest często inicjatorem lub współorganizatorem wydarzeń ważnych dla mieszkańców Mościszek i okolicznych wsi. Niemal zawsze znajduje się w epicentrum wydarzeń. We współpracy ze szkołą oraz starostwem w Ławaryszkach, a z inicjatywy koła Związku Polaków na Litwie w Mościszkach w 2008 roku na cmentarzyku w Rubnie, na grobach J. K. Obsta, jego żony Róży i matki Marii stanęły pomniki i płyta pamiątkowa.

We wrześniu 2013 odbyła się uroczystość z okazji obchodów 500-lecia wsi Rubno. Jednym z inicjatorów obchodów i jej współorganizatorem była również mościska społeczność szkolna.

Historia szkoły
Szkoła w Rubnie, która dała początek obecnej Szkole Podstawowej w Mościszkach, działała już od 1927 r. Nauka trwała 4 lata. Dzieci uczęszczały do szkoły tylko zimą i od 7 lat. Szkolne pomieszczenie wynajmowano u gospodarza A. Grycewicza, później nauczanie odbywało się w pomieszczeniach mieszkańca B. Jackiewicza. Wszystkie dzieci uczyły się w jednej klasie, po wojnie podzielono je na 4 klasy.

W 1949 roku w szkole uczyło się około 100 dzieci. Nauczano języka polskiego, litewskiego, rosyjskiego, przyrody, arytmetyki, geometrii, historii, zaś od 5 klasy - języka niemieckiego.

W l. 1950-1951 lekcje odbywały się w języku rosyjskim, od 1950 roku szkoła w Rubnie nazywała się Siedmioletnia Szkoła Podstawowa.

Rok 1952. Pierwsza promocja. W 1958 roku uczyło się 90 uczniów. Nauka w szkole odbywała się w języku polskim. W 1959 roku szkoła spaliła się, lekcje jednak odbywały się w pomieszczeniach należących do mieszkańca p. Gudańca.

W 1960 roku szkołę przeniesiono do Mościszek. Nauczanie odbywało się w dwie zmiany. Do szkoły uczęszczało 152 uczniów. W 1961 roku uczyło się 197 uczniów. W 1961 r. przybrała nazwę Ośmioletniej Szkoły w Rubnie. Od 1988 roku nauczanie jest prowadzone w obecnym budynku szkolnym. Wówczas naukę w szkole pobierało 150 uczniów, pracowało 16 pedagogów.

***

Miejscowość Mościszki leży w samorządzie rejonu wileńskiego, w gminie Ławaryszki. Od granicy z Białorusią Mościszki dzieli zaledwie kilka kilometrów, od centrum Wilna – nieco ponad 30 kilometrów. Wieś zamieszkuje około 700 osób, w większości – Polacy.

Beata Naniewicz

• Cmentarz w Rubnie. Fot. archiwum szkoły Cmentarz w Rubnie. Fot. archiwum szkoły
• Szkoła w Mościszkach została niejednokrotnie wyróżniona w konkursie „Najlepsza szkoła-najlepszy nauczyciel”. Fot. archiwum szkoły Szkoła w Mościszkach została niejednokrotnie wyróżniona w konkursie „Najlepsza szkoła-najlepszy nauczyciel”. Fot. archiwum szkoły
• Od 2000 roku za sterem szkoły stoi Waldemar Klimaszewski. Fot. Marian Paluszkiewicz Od 2000 roku za sterem szkoły stoi Waldemar Klimaszewski. Fot. Marian Paluszkiewicz
• Kinga Lewko - uczennica mościskiej szkoły, która już dwukrotnie została laureatką w organizowanym na Litwie konkursie recytatorskim im. Adama Mickiewicza „Kresy". Fot. Archiwum szkoły Kinga Lewko - uczennica mościskiej szkoły, która już dwukrotnie została laureatką w organizowanym na Litwie konkursie recytatorskim im. Adama Mickiewicza „Kresy". Fot. Archiwum szkoły
• Mieszkańcy Mościszek słyną z zamiłowania do sportu. Fot. Archiwum szkoły Mieszkańcy Mościszek słyną z zamiłowania do sportu. Fot. Archiwum szkoły
• Nowe pomieszczenia szkoły. Fot. Archiwum szkoły Nowe pomieszczenia szkoły. Fot. Archiwum szkoły
• Od lewej: radna T. Dziemieszko, dyrektor szkoły W. Klimaszewski przy nowo wykonanej figurce Matki Bożej Rubieńskiej na cmentarzu w Rubnie. Fot. Archiwum szkoły Od lewej: radna T. Dziemieszko, dyrektor szkoły W. Klimaszewski przy nowo wykonanej figurce Matki Bożej Rubieńskiej na cmentarzu w Rubnie. Fot. Archiwum szkoły
• Fot. Archiwum szkoły Fot. Archiwum szkoły
• Fot. Archiwum szkoły Fot. Archiwum szkoły
• Polska szkoła - to nie tylko edukacja, ale też tradycje narodowe. Fot. Marian Paluszkiewicz Polska szkoła - to nie tylko edukacja, ale też tradycje narodowe. Fot. Marian Paluszkiewicz
• Polska szkoła - to nie tylko edukacja, ale też tradycje narodowe. Fot. Marian Paluszkiewicz Polska szkoła - to nie tylko edukacja, ale też tradycje narodowe. Fot. Marian Paluszkiewicz
• Ambasada RP w Wilnie i Fundacja „Samostanowienie” sprzezentowały szkole czytniki elektroniczne i 150 nowych książek. Fot. Marian Paluszkiewicz Ambasada RP w Wilnie i Fundacja „Samostanowienie” sprzezentowały szkole czytniki elektroniczne i 150 nowych książek. Fot. Marian Paluszkiewicz
•