Rita Tamašunienė, poseł na Sejm RL z ramienia Akcji Wyborczej Polaków na Litwie – Związku Chrześcijańskich Rodzin, która przygotowała przewidującą to nowelizację ustawy o samorządności, uważa, że rada samorządowa powinna decydować, ile sołectw ma się znaleźć w każdej gminie, w każdym mieście.

Jej zdaniem celem projektu ustawy jest zapewnienie, aby wstępne, czyli główne decyzje dotyczące granic sołectw, liczby sołtysów, nie były pozostawione wyłącznie decyzji jednej osoby tj. mera na wniosek dyrektora administracji samorządu, czyli urzędnikowi państwowemu z naznaczenia politycznego.

Tak ważne kwestie dla społeczności lokalnych powinny być rozpatrywane, a decyzje podejmowane przez całą radę samorządu, której to członkom przydzielono kompetencje do reprezentowania interesów społeczności.

„Zauważyliśmy tendencję, że niektóre samorządy bez oceny realnych potrzeb społeczności, bez konsultacji ze wspólnotami, planują powiększać sołectwa. Oznacza to, że wspólnoty będą miały mniej przedstawicieli na zjeździe sołtysów, a ich głos będzie mniej słyszalny. Oznacza to również, że problemy istotne dla mieszkańców konkretnego sołectwa, konkretnej ulicy będą rozpatrywane powierzchownie, gdyż nie z każdego sołectwa radny może być wybrany. Według mojej oceny bardziej demokratycznie byłoby, gdyby to rada samorządowa omówiła i podjęła decyzję podczas głosowania w sprawie liczby sołtysów i granic sołectw” – mówiła dla agencji ELTA Rita Tamašunienė, poseł na Sejm RL z ramienia Akcji Wyborczej Polaków na Litwie – Związku Chrześcijańskich Rodzin.

„Myślę, że to nie leży w kompetencjach mera, ale całej rady, której członkowie w toku dyskusji i głosowania powinni podejmować decyzje w sprawie tworzenia sołectw” – zaznaczyła Rita Tamašunienė.

Według niej projekt nowelizacji ustawy ma na celu szerszą dyskusję wspólnot, bardziej aktywne zaangażowanie społeczności i podjęcie decyzji, która zależy od nich, czy jest zapotrzebowanie sołtysa.

Zmiany w ustawie o samorządności zarejestrowali posłowie na Sejm RL Rita Tamašunienė i Czesław Olszewski.

Jak już informowaliśmy, już w pierwszym miesiącu pracy Rady Samorządu Rejonu Wileńskiego nowej kadencji była sukcesywnie przyjęta decyzja z programu wyborczego Akcji Wyborczej Polaków na Litwie – Związku Chrześcijańskich Rodzin, dotycząca wsparcia finansowego sołtysów, która zapewnia znacząco większe rekompensaty kosztów działalności sołtysów. Już od 1 lipca do końca tego roku każdy sołtys w rejonie wileńskim będzie mógł otrzymać do 200 euro miesięcznie na pokrycie kosztów związanych z wykonywaniem swoich obowiązków, a od 1 stycznia 2024 – do 0,2 przeciętnego miesięcznego wynagrodzenia (lit. VMDU). Zgodnie z zatwierdzoną uchwałą, z możliwości rekompensowania poniesionych wydatków będą mogli również skorzystać obecni sołtysi.