We wtorek Sejm w drugim czytaniu odrzucił głosami konserwatystów, liberałów, „chłopów”, socjaldemokratów i posłów z mieszanej grupy  zgłoszoną przez posła Zbigniewa Jedzińskiego z Akcji Wyborczej Polaków na Litwie-Związku Chrześcijańskich Rodzin noweli ustawy lustracyjnej, która przewiduje ujawnienie wszystkich tajnych współpracowników służb specjalnych byłego Związku Sowieckiego.

Za odrzuceniem projektu, na wniosek sejmowego Komitetu Bezpieczeństwa Narodowego i Obrony, głosowało 50 posłów, wstrzymało się od głosu 22, a 14 było przeciwko.

Zbigniew Jedziński przed głosowaniem podkreślił, że w 2015 r. nazwiska współpracowników KGB zostały utajnione na okres 75 lat. „Moim zdaniem był to wielki błąd. Bo ustawa lustracyjna została przyjęta z warunkami. Jeden z głównych warunków był taki, że ci, którzy są utajnieni, nie mogą być szantażowani i prześladowani. Niestety, i wtedy, i dziś ten warunek nie jest spełniany” – powiedział Jedziński.

Inicjator projektu ustawy lustracyjnej wielokrotnie przekonywał, że nierozstrzygnięta kwestia lustracji do tej pory stwarza problemy i dla państwa, i dla obywateli. Gdyż byli współpracownicy mogą być szantażowani i wykorzystywani przez osoby mające dostęp do tajnych dokumentów.

Jako argumenty wspierające potrzebę przeprowadzenia powszechnej lustracji przywołał dziś kilka faktów. Otóż w z 1997 roku Vytautas Landsbergis zapytany, czy jako przewodniczący Rady Najwyższej Litwy mianowałby Artūrasa Paulauskasa prokuratorem generalnym, gdyby wiedział, że jego ojciec był funkcjonariuszem KGB, to odpowiedział, że zastanowiłby się. Przypomniał też o tym, że za odtajnieniem wszystkich byłych współpracowników KGB opowiadała się była prezydent Dalia Grybauskaitė, która jeszcze jako kandydatka na Urząd Prezydenta RL powiedziała, że upublicznienie byłych współpracowników tajnych służb ZSRR uchroni ich przed atakami i oskarżaniami.

Poseł zacytował też wypowiedź z 2019 r. Dariusa Jauniškisa, szefa Departamentu Bezpieczeństwa Państwa, który zapytany przez dziennikarzy o to, czy Departament ma dane na temat przypadków stosowania szantażu przez siły zewnętrzne wobec byłych współpracowników KGB, którzy obecnie zajmują stanowiska w instytucjach państwowych, odpowiedział, że „znamy takie przypadki”.

AWPL-ZChR już od kilku lat zabiega o ujawnienie nazwisk tajnych współpracowników służb specjalnych byłego Związku Sowieckiego. Projekt ustawy lustracyjnej frakcja AWPL-ZChR zarejestrowała w Sejmie we wrześniu 2017 r., ale został on odrzucony w pierwszym czytaniu. W 2018 r. frakcja projekt ponowiła i w czerwcu tegoż roku był on przyjęty w pierwszym czytaniu. Dalsze jego rozpatrywanie było długo odkładane. Dziś, w drugim czytaniu Sejm znów odrzucił projekt ustawy lustracyjnej.

Jedziński w rozmowie z naszym portalem powiedział, że ponowne wniesienie projektu do Sejmu możliwe jest po upływie pół roku, a więc już w nowej kadencji parlamentu (obecna kadencja Sejmu kończy się w październiku tego roku). Dodał, że jeśli AWPL-ZChR zdobędzie mandaty poselskie w nowej kadencji, to „na pewno nasza frakcja do projektu wróci, bo to sprawa aktualna i jak podkreślił szef DBP, szantażowanie było, jest i będzie, dopóki nie będzie przeprowadzona należyta lustracja”.

„Była prezydent Dalia Grybauskaitė powiedziała w czasie kampanii wyborczej, że ciężar właściwy byłych infiltrowanych służ KGB w „Sąjūdisie” jest tak duży, że w najbliższym czasie ustawę lustracyjną trudno będzie wcielić w życie. A więc takich osób na pewno jest dużo i strukturach rządowy, i w Sejmie, i wśród sędziów i innych struktur państwowych, dlatego proces lustracyjny jest hamowany. To nie tylko moje zdanie, ale też tych wszystkich, którzy tą ustawę poparli” – powiedział Jedziński.