Podczas spotkania, które odbyło się 20 listopada br. w gmachu Ministerstwa Edukacji Narodowej RP w Warszawie, ministrowie podpisali wspólną deklarację w sprawie oświaty polskiej mniejszości narodowej w Republice Litewskiej i litewskiej mniejszości narodowej w Rzeczypospolitej Polskiej.

Jak informuje MEN, w podpisanej deklaracji strony zobowiązały się do systematycznego monitorowania jakości edukacji polskiej mniejszości narodowej na Litwie oraz wzrostu jakości edukacji litewskiej mniejszości narodowej w Polsce.

Zgodnie z deklaracją, dokonana zostanie analiza możliwych sposobów organizacji egzaminu maturalnego z języka polskiego jako ojczystego na poziomie państwowym na Litwie i zaliczenia wyniku egzaminu przy wstępie na uczelnie. Wzmacniana będzie współpraca polskich i litewskich instytucji odpowiedzialnych za organizację egzaminów państwowych.

Strona litewska zobowiązała się również zapewnić podręczniki w języku ojczystym dla uczniów szkół z polskim językiem nauczania. W ramach współpracy odpowiednich instytucji Litwy i Polski organizowane będą szkolenia dla nauczycieli.

Podczas spotkania rozmawiano także o polskich doświadczeniach we wdrażaniu reformy edukacji na poziomie szkół podstawowych.

Zamieszczamy treść deklaracji

DEKLARACJA W SPRAWIE OŚWIATY POLSKIEJ MNIEJSZOŚCI NARODOWEJ W REPUBLICE LITEWSKIEJ I LITEWSKIEJ MNIEJSZOŚCI NARODOWEJ W RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ

My, Minister Oświaty, Nauki i Sportu Republiki Litewskiej i Minister Edukacji Narodowej Rzeczypospolitej Polskiej (zwani dalej Stronami), opierając się na postanowieniach Traktatu między Rzecząpospolitą Polską a Republiką Litewską o przyjaznych stosunkach i dobrosąsiedzkiej współpracy, sporządzonym w Wilnie dnia 26 kwietnia 1994 r., kierując się Umową między Rządem Rzeczypospolitej Polskiej a Rządem Republiki Litewskiej o współpracy w dziedzinach kultury, oświaty i nauki, sporządzonej w Wilnie w dniu 17 grudnia 1998 r. Oraz Deklaracją w sprawie współpracy w dziedzinie oświaty Ośrodka Rozwoju Edukacji Rzeczypospolitej Polskiej i Centrum Rozwoju Edukacji w Republice Litewskiej, sporządzonej w Wilnie w dniu 22 listopada 2018 r. i biorąc pod uwagę dotyczasowe rezultaty pracy Zespołu ds. oświaty polskiej mniejszości narodowej w Republice Litewskiej i litewskiej mniejszości narodowej w Rzeczypospolitej Polskiej, postanawiamy:

1. Warunki kształcenia uczniów polskiej mniejszości w ramach litewskiego systemu oświaty i przedstawicieli litewskiej mniejszości w ramach polskiego systemu oświaty

1.1. Dążyć do systematycznego monitorowania jakości edukacji polskiej mniejszości narodowej na Litwie oraz jakości edukacji litewskiej mniejszości narodowej w Polsce, okresowego podsumowywania i upowszechniania wyników w tym zakresie.

1.2. Rozwijać współpracę litewskich i polskich instytucji oświatowych z przedstawicielami ich mniejszości narodowych w celu poprawy treści i warunków edukacji polskiej mniejszości narodowej na Litwie i litewskiej mniejszości narodowej w Polsce.

1.3. Dokonać analizy możliwych sposobów organizacji egzaminu maturalnego z języka polskiego jako ojczystego na poziomie państwowym na Litwie i zaliczenia wyniku egzaminu przy wstępie na uczelnie.

1.4. Wzmacniać współpracę instytucji odpowiedzialnych za organizację egzaminów państwowych w celu zapewnienia właściwego użycia terminologii przedmiotowej, poprawności językowej oraz rozumienia sformułowań.

1.5. Poprzez współpracę odpowiednich instytucji edukacyjnych z obu państw udzielać, według zapotrzebowania, systemowego wsparcia szkołom realizującym programy nauczania w języku polskim na Litwie i w języku litewskim w Polsce:

 dążyć do wzmocnienia pomocy dzieciom ze specjalnymi potrzebami edukacyjnymi, dla których język państwowy nie jest językiem ojczystym. Strony mogą wymieniać się pomocami dydaktycznymi i metodycznymi, przeznaczonymi dla nauczycieli i specjalistów, pracujących z ww. uczniami;

 dążyć do uwzględniania w ofercie programowej placówek doskonalenia nauczycieli oraz uczelni kształcących nauczycieli zagadnień z zakresu pracy w środowisku wielojęzycznym i wielokulturowym;

 dążyć do stworzenia możliwości uzyskania dodatkowych kwalifikacji w zakresie edukacji wczesnoszkolnej, języka polskiego i terapii pedagogicznej przez nauczycieli szkół z polskim językiem nauczania na Litwie;

 motywować kadrę pedagogiczną do doskonalenia zawodowego.

1.6. Dążyć do osiągnięcia jak najwyższej jakości nauczania języka polskiego jako języka ojczystego mniejszości narodowej w szkołach na Litwie i języka litewskiego jako języka ojczystego mniejszości narodowej w szkołach w Polsce poprzez zapewnienie aktualnych podręczników i pomocy dydaktycznych oraz dostosowanie programów nauczania.

1.7. Dążyć do stworzenia prawnych i finansowych warunków dla nauki języka litewskiego według programów edukacji wczesnoszkolnej i przedszkolnej na Litwie, wzmacniając kompetencje nauczycieli przedszkoli, w których nauczanie odbywa się w języku polskiej mniejszości narodowej, wdrażając skuteczne i nowoczesne metody nauczania języków.

2. Podręczniki do nauki języka polskiego w ramach litewskiego systemu oświaty oraz podręczniki do nauki języka litewskiego w ramach polskiego systemu oświaty

2.1. Zapewnić możliwość centralnego zaopatrzenia szkół z polskim językiem nauczania na Litwie w podręczniki w języku ojczystym, a w Polsce dofinasowanie podręczników oraz książek pomocnicznych przeznaczonych dla litewskiej mniejszości narodowej.

2.1.1. Zapewnić podręczniki w języku ojczystym dla uczniów klas 1-4 szkół podstawowych polskiej mniejszości narodowej na Litwie, a w Polsce dofinasowanie podręczników do języka litewskiego na pierwszym etapie edukacyjm w klasach 1-3 szkoły podstawowej oraz książek pomocniczych.

2.1.2. Zapewnić podręczniki w języku ojczystym uczniom klas 5–10 (I-II gimnazjum) i 11–12 (III-IV gimnazjum) szkół polskiej mniejszości narodowej na Litwie, a w Polsce dofinasowanie podręczników oraz książek pomocniczych do nauczania języka litewskiego, historii, kultury i geografii Litwy na drugim i trzecim etapie edukacyjnym, w klasach 4-8 szkoły podstawowej oraz szkołach ponadpodstawowych.

2.1.3. Zachęcać do zaangażowania litewskich oraz polskich ekspertów w przygotowywanie i adaptację podręczników w języku ojczystym dla polskiej mniejszości narodowej na Litwie lub litewskiej mniejszości narodowej w Polsce.

2.1.4. Finansować, w miarę możliwości, adaptacje, publikacje i dystrybucje podręczników do innych przedmiotów nauczania przygotowanych przez oba kraje dla uczniów mniejszości narodowej polskiej na Litwie i uczniów mniejszości narodowej litewskiej w Polsce.

2.1.5. Organizować w ramach współpracy odpowiednich instytucji Litwy i Polski szkolenia dla nauczycieli wdrażające do efektywnego korzystania z nowych podręczników i pomocy dydaktycznych.

2.1.6.Dokonać analizy zasobów edukacyjnych obu Stron, które mogłyby zostać wykorzystane w procesie edukacyjnym oraz opracować propozycje dotyczące możliwości dostępu do nich dla szkół, nauczycieli i uczniów.

3.Wdrażanie deklaracji

3.1. Opracować harmonogram wdrażania deklaracji w terminie do 1 marca 2020 r. Strony nie rzadziej niż raz w roku wymieniają się informacją na temat efektów wdrażania Deklaracji.

3.2. Każda ze Stron zobowiązuje się do powołania Zespołu monitorującego wdrażanie Deklaracji oraz poinformowania o tym drugiej Strony.

3.3. Deklaracja jest sporządzona w dwóch egzemplarzach, każdy w języku litewskim i polskim, przy czym oba teksty mają jednakową moc. Deklaracja wchodzi w życie z dniem podpisania.

Minister oświaty, nauki i sportu RL dr Algirdas Monkevičius
Minister edukacji narodowej RP Dariusz Piontkowski

***
Pełna treść deklaracji (w języku litewskim i polskim) w załączniku poniżej