Otwarta we środę wystawa nosi tytuł „Przestrzeń i czas. Malarstwo Alfreda, Czesława i Joanny Wieruszów-Kowalskich". Prezentuje dorobek malarski trzech pokoleń związanych w Wilnem malarzy Wieruszów-Kowalskich, Alfreda (1849–1915), jego syna Czesława (1882–1984) oraz urodzonej w Wilnie Joanny (1930–2005), córki Czesława.
To już trzecia odsłona wystaw czasowych w ramach „Projektu Zatrocze", finansowanego przez Ministerstwo Kultury i Dziedzictwa Narodowego RP i Litewską Radę Kultury.
„Jestem dumna z tego, że w dziedzinie dbałości o wspólne dziedzictwo Polska i Litwa potrafią pięknie współpracować. Niech współpraca na tej niwie stanowi dla nas drogowskaz dla współpracy na innych polach" – słowa otwierającej wystawę zastępcy ambasadora RP na Litwie RP Marii Ślebiody cytuje Ambasada RP. Maria Ślebioda pogratulowała dyrekcji Zatrocza znakomitych inicjatyw, które ożywiają to miejsce, a także podziękowała wszystkim instytucjom z Polski, przede wszystkim MKiDN RP oraz licznym polskim placówkom muzealnym, bez których ta i poprzednie wystawy nie byłyby możliwe.
Drogi życia lub artystyczne zainteresowania prezentowanej trójki artystów zbiegają się na Wileńszczyźnie i w Wilnie. Pochodzący z Suwałk Alfred Wierusz-Kowalski swój największy sukces odniósł obrazem „Wilki". W lutym na Litwie (Złoty Medal I Klasy na VI Międzynarodowej Wystawie w Glaspalast w 1892 r.). Jego nastarszy syn Czesław, urodzony w Monachium, był związany z Wileńszczyzną przez trzydzieści parę lat, aktywnie uczestnicząc w jej życiu artystycznym. Wilno było rodzinnym miastem Joanny, córki Czesława.
Każde z tych artystów reprezentowało odmienny nurt malarstwa. Alfred Wierusz-Kowalski malował sceny zaczerpnięte z życia polskiej wsi. Jego syn Czesław, wykształcony w Monachium i Paryżu, zdobył uznanie jako portrecista, a twórczość Joanny Wierusz-Kowalskiej ma swoje korzenie w malarstwie przedstawiającym pejzaże, martwe natury i studia postaci o uproszczonych formach; z biegiem czasu ustąpiły one miejsca kompozycjom abstrakcyjnym.
Obrazy na wystawę wypożyczono z Muzeum Okręgowego w Suwałkach, Muzeum Podlaskiego w Białymstoku, Muzeum Narodowego w Warszawie i od kolekcjonerów prywatnych.
Otwarciu wystawy towarzyszyła międzynarodowa konferencja „Przestrzeń i czas", w trakcie której polscy i litewscy historycy sztuki przedstawili wykłady o życiu artystycznym Wilna początku XX wieku.
Wystawa otwarta dla publiczności od 18 września. Ekspozycja będzie gościła w Pałacu na Zatroczu do 8 września 2016 roku.
