„Obyczaje i symbole wiosennych świąt" – tak się nazywa wystawa pisanek i palm wielkanocnych, która została otwarta w Litewskim Muzeum Narodowym (LMN). To wyjątkowa prezentacja, bo eksponowane są na niej pisanki i palmy powstałe zarówno przed 100 laty, jak i przed kilku dniami, autorstwa współczesnych twórców.

Najstarsze pisanki i palmy pochodzą ze zbiorów muzeum, liczących ogółem około 3800 jajek wielkanocnych ze wszystkich regionów Litwy oraz ponad 300 palem z Wileńszczyzny. Najstarsze okazy, liczące ponad sto lat, należały kiedyś do kolekcji działającego w latach 1907-1940 Litewskiego Stowarzyszenia Naukowego. Według muzealników, stare pisanki są bardzo kruche, trudne do przechowywania, dlatego są rzadko eksponowane.

Jak powiedziała podczas otwarcia Irena Seliukaitė z wydziału etnografii LMN, wystawa nie tylko przypomina o znaczeniu Wielkiego Tygodnia i wiosennych Świąt Wielkanocnych, ale jest także okazją do porównania jajek wielkanocnych i palm z początku XX wieku ze współczesnymi i zobaczenia, jakie zmiany zaszły w ciągu stu lat. Jak zauważyła specjalistka, ornamentyka jest najmniej zmienną częścią kultury. Jak niegdyś, tak i dzisiaj litewscy twórcy przedstawiają na pisankach znaki słońca, ognia, ziemi.

„Jeżeli uważniej spojrzymy na tę wspaniałą kolekcję starych pisanek, to zobaczymy, że są to swoiste listy z przeszłości. Listy, napisane przez naszych przodków o ich odczuwaniu świata, przedstawianym modelu świata" – mówił podczas otwarcia etnolog Libertas Klimka.

Na wystawie można obejrzeć także około 600 jajek wielkanocnych z Auksztoty, Dzukii, Suwalszczyzny, Litwy Mniejszej i Żmudzi z różnych regionów Litwy –– autorstwa 21 współczesnych twórców ludowych.

Symbol Ziemi Wileńskiej – palmy wielkanocne – zaprezentowało 13 palmiarek z Wilna oraz rejonów wileńskiego i trockiego: Wiesława Bujnowska, Agata Granicka, Irena Jodko, Helena Maksymowicz, Lucja Naus, Janina Norkunienė, Bożena Novickienė, Irena Pomarnacka, Iwona Pomarnacka, Albert Pomarnacki, Franciszka Rynkiewicz, Helena Wojciuk i Janina Zamara. Ogółem prawie 100 palm.

Najstarsze prezentowane na wystawie palmy ze zbiorów muzeum pochodzą z 1907 roku. Są nieduże, kolorowe, w kształcie wałeczka. „Odkryciem dla mnie są te pierwsze palemki, których nigdy nie dało się zobaczyć. Na wystawie zobaczyłam też ładne i delikatne palmy Zofii Tupikowskiej (z 1972 roku – przyp. red.), o których wiele słyszałam" – powiedziała palmiarka Janina Norkunienė, prezentująca na wystawie 5 swoich prac.

„Palma to symbol wiosny. Cieszymy się z budzącej przyrody. Jesteśmy spragnieni kolorów, dlatego palmy „rozkwitają" barwnymi kwiatami" – mówił etnolog Klimka.

Jak opowiadał, tradycja wicia palm pojawiła się w podwileńskich wsiach, znajdujących na zachód od Wilna – w kierunku Suderwy, Kiernowa. „W tych wsiach, położonych wśród sformowanych przez lodowiec pagórków, rosną bardzo interesujące siedliska roślin. Gdy na początku XIX wieku nasz znany botanik Bonifacy Jundziłł organizował ekspedycję, to rozpoczął od tych pagórków i niemal przez tydzień nie mógł dalej ruszyć, bo tutaj było tak dużo interesujących, różnorodnych roślin. To tutaj pojawiły się palmy" – opowiadał Klimka.

Dodał, że palmy są częściowo związane z kulturą miejską, kultem św. Kazimierza Królewicza. Jak zaznaczył, palma, będąca symbolem Wileńszczyzny, jest dziedzictwem całej Litwy. „Sądzę, że kiedyś na Niedzielę Palmową do Wilna będą przyjeżdżały rzesze turystów, by obejrzeć takie unikalne zjawisko" – mówił etnolog.

Wystawa czynna do 1 czerwca.

Iwona Klimaszewska

• Title Title
• Title Title
• Title Title
• Title Title
• Title Title
• Title Title
• Title Title
• Title Title
• Title Title
• Title Title
• Title Title
• Title Title
• Title Title
• Title Title
• Title Title
• Title Title
• Title Title
• Title Title
• Title Title
• Title Title
• Title Title
• Title Title
• Title Title
• Title Title
• Title Title
• Title Title
• Title Title
• Title Title
• Title Title
• Title Title
• Title Title
• Title Title
• Title Title
• Title Title
• Title Title
• Title Title
• Title Title
• Title Title
• Title Title
• Title Title
• Title Title
• Title Title
• Title Title
• Title Title
• Title Title
• Title Title
• Title Title
• Title Title
• Title Title
• Title Title
• Title Title
• Title Title
• Title Title
• Title Title
• Title Title
• Title Title
• Title Title
• Title Title
• Title Title
• Title Title
• Title Title
• Title Title
•