Fenomen piśmiennictwa Tatarów Wileńszczyzny
Rok 2021 został ogłoszony Rokiem Historii i Kultury Tatarskiej na Litwie. Z tej okazji Centralna Biblioteka Samorządu Rejonu Wileńskiego wraz z imamem Litewskiego Centrum Duchowości Muzułmanów Sunnitów – Muftiatu Konstantinasem Selimovičiusem, we współpracy z różnymi organizacjami, zaprezentowała cechy pisma tatarskiego, które jest nieodłączną częścią tożsamości kulturowej Tatarów.
Tatarzy z Wileńszczyzny zachowali wiele rękopisów swoich przodków, których nie mogą odczytać, ponieważ są pisane alfabetem arabskim. Tak zrodził się pomysł. Partner projektu, Biblioteka Okręgu Wileńskiego im. Adama Mickiewicza, zdigitalizowała unikatowy „Praktyczny przewodnik do czytania wstępnego w języku arabskim” z 1937 roku. Podręcznik ten podarowała Konstantinasowi jego babcia Felicja Selimowicz. I to właśnie ten pierwszy dokument obudził w nim chęć zbierania i zachowania innych starodawnych manuskryptów. Ten praktyczny przewodnik stał się podstawą do wydania nowej publikacji z komentarzami i uzupełnieniami w języku litewskim. Projekt zaowocował również wydaniem alfabetu arabskiego. Zarówno alfabet, jak i zaktualizowana publikacja są dostępne w Centralnej Bibliotece Samorządu Rejonu Wileńskiego i jego jednostkach strukturalnych dla wszystkich zainteresowanych kulturą tatarską i chcących zapoznać się z unikalnym pismem. Wydruki te zostały wykorzystane w sesjach edukacyjnych, podczas których uczestnicy praktycznie próbowali swoich sił w pisaniu arabskich liter.
Zajęcia edukacyjne odbywały się w Centralnej Bibliotece, w Domu Wspólnoty Tatarskiej w wiosce Sorok Tatary, na Festiwalu Czytelnictwa organizowanym przez Bibliotekę Okręgu Wileńskiego im. Adama Mickiewicza oraz w Wileńskim Centrum Szkoleniowym Agroekologii. Podczas sesji edukacyjnych imam zapoznał wszystkich z alfabetem arabskim. Uczestnicy starali się powtarzać kaligraficzny zapis liter i zapamiętywać subtelności tego pisma. Konstantinas opowiedział historię piśmiennictwa. Imam opowiadał również o swoim zawodzie, tradycjach i zwyczajach tatarskich, a także odpowiadał na pytania publiczności.
Na spotkaniu finałowym w ramach projektu, które odbyło się we wsi Sorok Tatary, złożono serdeczne podziękowania wszystkim partnerom: Muzeum Władysława Syrokomli w Borejkowszczyźnie, które przygotowało piękną ulotkę reklamującą projekt, Związkowi Gmin Tatarskich Litwy i społeczności wsi Sorok Tatary, którzy przyczynili się do nagłośnienia projektu i pomogli w jego realizacji. Po podziękowaniach Konstatinas Selimovičius zaprezentował swoją osobistą kolekcję starodawnych manuskryptów i publikacji. Każdy przedmiot w tej kolekcji jest wyjątkowy i ma swoją fascynującą historię. Opowieści te urzekły obecnych na imprezie gości. W swoim wystąpieniu Konstantinas podkreślił, że każdy naród jest bezcennym dobrem dla kraju i należy go chronić i mówić o nim, aby nie popadł w zapomnienie. Na zakończenie imprezy Zita Milkamanowicz, kierownik spółki „Pas Tatorius”, opowiedziała o tradycyjnej kuchni tatarskiej i potrawach przygotowanych do degustacji. Zapach i smak tych potraw cieszył zarówno oczy, jak i podniebienie.
Projekt jest finansowany przez Litewską Radę Kultury oraz Samorząd Rejonu Wileńskiego.
Setna rocznica urodzin Stanisława Lema
Centralna Biblioteka Samorządu Rejonu Wileńskiego realizowała projekt „Rok 2021. Setna rocznica urodzin Stanisława Lema”. Celem projektu było przybliżenie czytelnikom, fanom filmu i fantastyki twórczości i biografii słynnego polskiego pisarza science fiction Stanisława Hermana Lema. W tym roku przypada 100. rocznica urodzin tego wybitnego polskiego pisarza, filozofa i futurologa, którego dzieła były szeroko tłumaczone na różne języki świata.
Z tej okazji Centralna Biblioteka Samorządu Rejonu Wileńskiego przygotowała wystawę literacką zatytułowaną „Żyjemy z nieprawdopodobnym tempie przyśpieszenia”, która zawiera szeroki zakres materiałów dotyczących życia i twórczości pisarza. Cieszymy się z konkursu rysunkowego „Jam jest robot hartowany”, w którym tak aktywnie uczestniczyli uczniowie szkół podstawowych.
22 września Centralna Biblioteka Samorządu Rejonu Wileńskiego zaprosiła dziewięcioklasistów z Gimnazjum im. Ferdynanda Ruszczyca oraz ich nauczycielkę Ilonę Herman na fantastyczne spotkanie z osobowością futurologa Stanisława Lema pod tytułem „Nie żałuj, nigdy nie żałuj, że mogłeś coś w życiu stworzyć”. Właśnie tym spotkaniem projekt „Rok 2021. Setna rocznica urodzin Stanisława Lema” się zakończył. W niesamowitej kosmicznej scenerii młodzi odkrywcy wzięli udział w konkursie wiedzy o jednym z niewielu światowej sławy autorów science fiction uznawanym za prawdziwego mistrza literatury. Jego książki przetłumaczono na ponad czterdzieści języków i wydano w ponad 30 milionach egzemplarzy. Nie bez powodu Lem uważany jest za ostatniego kosmicznego romantyka. Po quizie uczniowie pracowali w grupach, aby zbudować roboty z odpadów. Używając swojej wyobraźni, dzieci zaprojektowały oryginalne i niepowtarzalne kreacje. W trakcie trwania warsztatów sprawdzane były odpowiedzi uczniów na pytania quizowe. Trzech zdobywców najwyższych wyników otrzymało nagrody główne, a pozostali uczestnicy również zostali obdarowani upominkami. Imprezę zwieńczył niepowtarzalnie pyszny tort „Kosmos”.
Gratulujemy zwycięzcom quizu: Renacie Krepsztul, Aleksandrowi Skokunowowi, Maksymilianowi Bastinsowi. Dziękujemy nauczycielce Ilonie Herman i uczniom za udział w imprezie oraz za stworzenie robotów, które można podziwiać w naszej bibliotece. Dziękujemy również firmie „Rudaminos autoservisas”, która umożliwiła nam wykorzystanie swojego żelaznego robota w naszej uroczystości oraz Wielofunkcyjnemu Ośrodku Kultury w Rudominie za udostępnienie sali.
Projekt jest finansowany przez Kancelarię Prezesa Rady Ministrów w ramach konkursu „Polonia i Polacy za granicą 2021” oraz Samorząd Rejonu Wileńskiego.
Obchody Roku Konstytucji 3 Maja i Zaręczenia Wzajemnego Obojga Narodów
Centralna Biblioteka Samorządu Rejonu Wileńskiego również realizowała projekt „Rok 2021. Obchody Roku Konstytucji 3 Maja”.
Celem projektu było uczcić 230. rocznicę podpisania Konstytucji 3 Maja – pierwszej w Europie i drugiej na świecie (po Konstytucji Stanów Zjednoczonych) spisanej Konstytucji i Zaręczenia Wzajemnego Obojga Narodów. Konstytucja 3 Maja i Zaręczenie Wzajemne Obojga Narodów są częścią wspólnego dziedzictwa historycznego Litwy i Polski, wzmacniające pamięć historyczną naszych narodów oraz są jednym z zasadniczych elementów wielowiekowego dziedzictwa stosunków polsko-litewskich. Z tej okazji Centralna Biblioteka Samorządu Rejonu Wileńskiego przygotowała kilka konkursów i wystawę literacką. W maju odbyło się wirtualne spotkanie „Wiwat Maj, Piękny Maj” z historykiem i wykładowcą Wileńskiego Centrum Szkolenia Agroekologicznego Michałem Treszczyńskim. Na spotkaniu uczestniczyli uczniowie Gimnazjum im. Ferdynanda Ruszczyca w Rudominie oraz Szkoły Sztuk Pięknych w Rudominie, którzy zaprezentowali piękne występy.
21 listopada odbyło się uroczyste zakończenie projektu pod tytułem „Rok 2021. Obchody Roku Konstytucji 3 Maja i Zaręczenia Wzajemnego Obojga Narodów” realizowanego przez Centralną Bibliotekę Samorządu Rejonu Wileńskiego.
Na początku imprezy Mirosław Wojciulewicz, dyrektor Centralnej Biblioteki Samorządu Rejonu Wileńskiego, przedstawił przebieg realizacji oraz wyniki projektu. Podziękował wszystkim, którzy włączyli się w realizację idei, a mianowicie przedstawicielom Wielofunkcyjnego Ośrodka Kultury w Rudominie, Szkoły Sztuk Pięknych w Rudominie, Gimnazjum im. Ferdynanda Ruszczyca w Rudominie, historykowi oraz nauczycielowi Michałowi Treszczyńskiemu, dekoratorce sali Annie Prokopowicz.
Następnie widzowie zostali zaproszeni do obejrzenia sztuki napisanej przez polskiego romantyka Aleksandra Fredry „Zemsta” w mistrzowskim wykonaniu aktorów Polskiego Teatru w Wilnie. Akcja komedii toczy się w XVII wieku, pełna jest literackich parafraz i przysłów, napisana jest gwarą południowo-wschodniej Polski i oparta na prawdziwych wydarzeniach. W rzeczywistości konflikt między dwoma panami zamku trwał 30 lat i zakończył się małżeństwem ich potomstwa.
Po zabawnym i czarującym przedstawieniu goście zostali zaproszeni na poczęstunek, podczas którego dzielili się wrażeniami ze spektaklu, dziękowali aktorom oraz organizatorom wydarzenia.
Piękna i udana inicjatywa uczczenia 230. rocznicy uchwalenia Konstytucji 3 Maja i Zaręczenia Wzajemnego między Litwą i Polską jest niebawem symbolem przyjaźni i trwałej więzi między narodami obu krajów.
Zapraszamy do obejrzenia wystawy literackiej poświęconej obchodom Roku Konstytucji 3 Maja, która jest czynna w godzinach otwarcia biblioteki.
Projekt jest finansowany przez Kancelarię Prezesa Rady Ministrów w ramach konkursu „Polonia i Polacy za granicą 2021” oraz Samorząd Rejonu Wileńskiego.
Centralna Biblioteka Samorządu Rejonu Wileńskiego
