Otwarta w czwartek w Wileńskiej Galerii Obrazów wystawa jest jednym z wydarzeń, towarzyszących uroczystemu pochówkowi powstańców styczniowych na cmentarzu na Rossie, których szczątki znaleziono w 2017 r. na Górze Giedymina.
Cykl „Lituania” Artura Grottgera – wybitnego polskiego malarza i rysownika epoki romantyzmu – składa się z sześciu rysunków („Puszcza”, „Znak”, „Przysięga”, „Bój”, „Duch”, „Widzenie”).
„To wyjątkowy cykl. To opowieść, którego głównym bohaterem jest litewski gajowy. Akcja rozgrywa się w litewskim lesie. Poznajemy historię litewskiego gajowego od jego zaciągnięcia się do powstania do tragicznego zakończenia po przegranym powstaniu, kiedy on ginie, jego żona zesłana na katorgę do Syberię, a dziecko zabrane” – podczas otwarcia wystawy powiedział dyrektor Wileńskiej Galerii Obrazów Arūnas Gelūnas. Podkreślił, że „to bardzo mocny, dramatyczny, bardzo psychologizowany cykl malarski, który przywołuje 1863 rok, kiedy Polacy i Litwini, Białorusini i Ukraińcy, Rosjanie i Żydzi powstali przeciwko uciskowi i wierzyli, że będą wolni”.
W 1863 r. Grottger stworzył cykl rysunków „Polonia”, przedstawiający sceny z powstania styczniowego, a latem 1864 r., kiedy los zrywu w Polsce był już przesądzony, artysta zaczął ilustrować jeszcze trwające walki na Litwie. Informację o działaniach na ziemiach litewskich czerpał z wydawanego w Wiedniu czasopisma „Postęp”.
Cykl „Lituania” jest prezentowany na Litwie po raz pierwszy. Udostępniło go Narodowe Muzeum w Krakowie. Jak podkreślił Gelūnas, „Lituania” nie opuszczała terytorium Polski od 1899 r.
Podczas otwarcia wystawy wicekanclerz rządu Deividas Matulionis podkreślił, że powstanie styczniowe było pierwszym przebłyskiem odrodzenia narodowego Litwinów.
„Może historycy mnie skrytykują, ale uważam, że powstanie styczniowe zapoczątkowało nasze odrodzenie narodowe” – powiedział wicekanclerz. Zaznaczył, że uroczysty pochówek powstańców styczniowych, jak i towarzyszące temu wydarzenia kulturalne to okazja do tego, aby pokazać, że trzy narody – Polaków, Litwinów i Białorusinów łączy wspólna historia.
„Były czasy, kiedy razem walczyliśmy przeciwko wspólnemu wrogowi. Wtedy kształtowało się nasze dążenie do wolności, zaczęliśmy mówić o prawach obywatelskich, walczyliśmy o prawo chłopów do posiadania własności, ziemi i o Kościół katolicki, który w XIX w. był w trudnym położeniu” – mówił Matulionis. Jego zdaniem, powstanie styczniowie było przez Litwinów niedocenione. A wspólne uroczystości związane z pogrzebem powstańców „pozwolą nam spojrzeć na powstanie jako na ważne wspólne wydarzenie dla trzech sąsiednich narodów”.
Wystawa „Artur Grottger. Lituania. Powstanie Styczniowe 1863-1864 na Litwie” będzie prezentowana w Wileńskiej Galerii Obrazów do 26 stycznia 2020 r.
I. K.
- © L24.lt (Iwona Klimaszewska) © L24.lt (Iwona Klimaszewska)
- © L24.lt (Iwona Klimaszewska) © L24.lt (Iwona Klimaszewska)
- © L24.lt (Iwona Klimaszewska) © L24.lt (Iwona Klimaszewska)
- © L24.lt (Iwona Klimaszewska) © L24.lt (Iwona Klimaszewska)
- © L24.lt (Iwona Klimaszewska) © L24.lt (Iwona Klimaszewska)
- © L24.lt (Iwona Klimaszewska) © L24.lt (Iwona Klimaszewska)
- © L24.lt (Iwona Klimaszewska) © L24.lt (Iwona Klimaszewska)
- © L24.lt (Iwona Klimaszewska) © L24.lt (Iwona Klimaszewska)
- © L24.lt (Iwona Klimaszewska) © L24.lt (Iwona Klimaszewska)
- © L24.lt (Iwona Klimaszewska) © L24.lt (Iwona Klimaszewska)
- © L24.lt (Iwona Klimaszewska) © L24.lt (Iwona Klimaszewska)
- © L24.lt (Iwona Klimaszewska) © L24.lt (Iwona Klimaszewska)
- © L24.lt (Iwona Klimaszewska) © L24.lt (Iwona Klimaszewska)
- © L24.lt (Iwona Klimaszewska) © L24.lt (Iwona Klimaszewska)
- © L24.lt (Iwona Klimaszewska) © L24.lt (Iwona Klimaszewska)
- © L24.lt (Iwona Klimaszewska) © L24.lt (Iwona Klimaszewska)
- © L24.lt (Iwona Klimaszewska) © L24.lt (Iwona Klimaszewska)
- © L24.lt (Iwona Klimaszewska) © L24.lt (Iwona Klimaszewska)
- © L24.lt (Iwona Klimaszewska) © L24.lt (Iwona Klimaszewska)
- © L24.lt (Iwona Klimaszewska) © L24.lt (Iwona Klimaszewska)
- © L24.lt (Iwona Klimaszewska) © L24.lt (Iwona Klimaszewska)
http://l24.lt/pl/kultura-pl/item/329605-powstanie-styczniowe-na-litwie-oczami-polskiego-malarza#sigProGalleria45dffc9254