Józef Teodor Konrad Korzeniowski, pisarz znany całemu światu jako Joseph Conrad to klasyk dwudziestowiecznej literatury angielskiej, który zmienił oblicze współczesnej powieści. Autor takich słynnych dzieł, jak „Jądro ciemności“, „Lord Jim“, czy „Nostromo“. Jego twórczość wywarła wpływ na najsłynniejszych twórców światowej literatury i kinematografii. W związku ze 160. rocznicą urodzin pisarza rok 2017 został w Polsce ogłoszony Rokiem Conrada. Na całym świecie organizowane są wydarzenia upamiętniające jego postać. W kwietniu, z inicjatywy Instytutu Polskiego w Wilnie, litewscy widzowie również będą mieli możliwość poznania twórczości tego słynnego prozaika.

Niewiele osób poza Polską zdaje sobie sprawę, że przyszły klasyk angielskiej literatury urodził się w 1857 r. w polskiej rodzinie w Berdyczewie, na terenie dzisiejszej Ukrainy. Ogromny wpływ na jego światopogląd i przyszłą twórczość wywarł ojciec – patriota, działacz niepodległościowy, jeden z ideowych prekursorów Powstania Styczniowego. We wczesnej młodości, Korzeniowski opuścił Polskę i rozpoczął karierę marynarza, najpierw francuskiego, potem brytyjskiego, uwieńczoną dyplomem kapitańskim. Zwiedził najbardziej egzotyczne zakątki świata, szlaki jego podróży nie raz stawały się miejscami akcji jego późniejszych powieści. Po zakończeniu kariery marynarza osiadł w Anglii, gdzie poświęcił się pracy pisarskiej. Co ciekawe, języka angielskiego, w którym publikował swe powieści, nauczył się dopiero w wieku 19 lat, a pierwszą książkę „Szaleństwo Almayera“ („Almayer's Folly“) wydał dopiero w 1894 r., będąc już niemłodym człowiekiem. Choć pisał po angielsku, całe życie podkreślał, że jest Polakiem, a rozmawiając na trudne egzystencjalne tematy przełączał się na język polski lub francuski, który uważał za swój drugi język, gdyż był też świetnym znawcą kultury i historii Francji.

Z dzisiejszej perspektywy niezmiernie ciekawe są poglądy Conrada na europejską jedność. Otóż w roku 1905 w szkicu „Autokracja i wojna” („Autocracy and War“), w którym przepowiedział rychły wybuch pierwszej wojny światowej, nakreślił wizję „Europy bez granic”, Europy opartej na wspólnych instytucjach. Tylko taka Europa mogła, jego zdaniem, zmniejszyć niebezpieczeństwo imperialnych agresji ze strony tak silnych państw, jak Niemcy. I tylko taka Europa, "zbudowana na fundamentach mniej kruchych, niż interesy materialne" może zapewnić trwały pokój między narodami naszego kontynentu.

W ciągu trzydziestu lat napisał kilkanaście powieści i osiem tomów opowiadań. Jego utwory „Murzyn z załogi "Narcyza" („The Nigger of the Narcissus”) i „Tajfun” („Typhoon“), uważane są za czołowe osiągnięcia literatury marynistycznej. Twórczość Conrada (swój pseudonim zaczerpnął z „Konrada Wallenroda” A. Mickiewicza), często inspirowana jego własnymi doświadczeniami marynarza i podróżnika, przesiąknięta jest tematyką psychologiczną i etyczną. Jego słynne zdanie: „Człowiek jest zadziwiający, ale arcydziełem nie jest“ świetnie odzwierciedla złożoność ludzkiej natury i trudność wyborów przed jakimi stają jego bohaterowie. Jego styl narracji, pełen nowatorskich rozwiązań, niejednoznacznych postaci, nie zawsze zgodnych z ówczesną tradycyjną koncepcją bohatera, wywarł wpływ na tak znanych autorów jak F. S. Fitzgerald, W. Faulkner, E. Hemingway, D. Orwell, G.G. Marquez lub S. Rushdie. Twórczość Conrada stała się inspiracją także dla twórców filmowych. Na motywach jego opowiadania „Tajny agent” powstał słynny „Sabotaż” A. Hitchcocka (1936), „Smuga cienia” stała się podstawą filmu A. Wajdy pod tym samym tytułem (1976), a „Czas apokalipsy” w reż. F.F. Coppoli (1979) oparta jest na powieści "Jądro ciemności".

Z inicjatywy Instytutu Polskiego w Wilnie widzowie na Litwie zobaczą najnowszy film zainspirowany twórczością Józefa Konrada Korzeniowskiego pt. „Tajemniczy sojusznik” w reżyserii Piotra Fudakowskiego. Litewskie pokazy na Litwie wpisują się w oficjalne obchody Roku Conrada na całym świecie.

2 kwietnia jako pierwsi film obejrzeli widzowie poniewieskiego festiwalu filmowego „Kino Europejskie i w Dzień i w Nocy”. 20 kwietnia odbędą się specjalne pokazy filmu w Wilnie i Solecznikach, zaś 26 kwietnia w Wiłkomierzu (Ukmergė).

Reżyserem filmu jest Piotr Fudakowski, producent, zdobywca Oskara w 2006 roku za najlepszy film obcojęzyczny pt. „Tsotsi”. Zafascynowany postacią i powieściami Conrada, wspólnie z żoną napisał scenariusz filmu, opowiadający o wewnętrznej walce i drodze do dojrzewania niedoświadczonego, młodego bohatera, dosłownie, i w przenośni rzuconego na głębokie wody. Jednocześnie jest to osadzona we współczesności opowieść o przekraczaniu barier kulturowych, o pokonywaniu uprzedzeń i o obłaskawianiu inności. Pełną zwrotów akcji historię opowiedziano z epickim rozmachem oraz dużym poczuciem humoru. Młody polski marynarz Konrad, pracujący dla chińskiego armatora, zaskakująco szybko otrzymuje awans na stanowisko pierwszego kapitana statku handlowego na Morzu Południowochińskim. Nieświadomy oszustw i planów armatora obejmuje dowodzenie zardzewiałego statku ze zbuntowaną załogą, która opuszcza pokład, zakotwiczywszy go na chińskich wodach. W nocy bezradny kapitan wyczekując niespokojnie na powrót załogi, dostrzega w morzu nagą postać, uczepioną drabinki linowej. Konrad wciąga drabinkę i znajduje skrajnie wyczerpaną kobietę. Piękna Chinka, zanim straci przytomność, zdąży jedynie wyszeptać: „Ukryj mnie”. Wczesnym rankiem wraca załoga, a zaraz potem poszukiwacze dziewczyny.

Film w jęz. angielskim i mandaryńskim z napisami litewskimi. N-13
Zwiastun filmu: http://secretsharerthemovie.com/trailer 

Seanse:
20 kwietnia, godz.14:00
Kino „Multikino" (ul. Ozo 18, Vilnius)
https://multikino.lt/lt/films/paslaptingas-dalininkas 
Specjalna oferta dla grup uczniowskich.
Więcej informacji, rejestracja grup: Ten adres pocztowy jest chroniony przed spamowaniem. Aby go zobaczyć, konieczne jest włączenie obsługi JavaScript., tel.: 8 620 51558

20 kwietnia, godz. 13:00,
Centrum Kultury Samorządu Rejonu Solecznickiego (ul. Vilniaus 48, Soleczniki)
http://www.salcininkaikultura.lt/pl/impreza/Film-Tajemniczy-sojusznik-623 
Wstęp wolny. Obowiązkowa rejestracja, tel.: +370 380 51 980

26 kwietnia, godz. 17:00
Centrum Kultury w Wiłkomierzu/Ukmergė (ul. Kauno 8, Ukmergė)

Wstęp wolny

Więcej o Josephie Conradzie Korzeniowskim:
http://culture.pl/pl/tworca/jozef-teodor-konrad-korzeniowski-joseph-conrad 
http://culture.pl/en/artist/joseph-conrad-jozef-teodor-konrad-korzeniowski 

Więcej informacji:
Odeta Venckavičienė
Koordynator projektów Instytutu Polskiego
tel. (8 5) 2660 680
Ten adres pocztowy jest chroniony przed spamowaniem. Aby go zobaczyć, konieczne jest włączenie obsługi JavaScript.