Uroczystości Ponarskie rozpoczęły się na Wileńszczyźnie 21 września i potrwają do 26 września. Głównym organizatorem wydarzenia jest Stowarzyszenie „Rodzina Ponarska”, współorganizatorem - Związek Polaków na Litwie, Ministerstwo Kultury i Dziedzictwa Narodowego RP, Urząd do Spraw Kombatantów i Osób Represjonowanych.
Las ponarski był świadkiem zbiorowych egzekucji przeprowadzanych przez okupantów niemieckich i ich litewskich kolaborantów w latach 1941-1944. W tym roku mija 80. rocznica zamordowania w Ponarach przedstawicieli polskiej inteligencji - zakładników.
Uroczystości upamiętniające ofiary zbrodni ponarskiej rozpoczęły się wczoraj od złożenia kwiatów pod tablicą upamiętniającą prof. Kazimierza Pelczara w Instytucie Raka i przy ul. Potockiej w Wilnie, symbolicznym grobie Henryka Pilścia - harcerza i żołnierza AK na Cmentarzu Bernardyńskim (odśpiewanie kilku pieśni harcerskich), na grobie Stefanii Janiczak-matki Danuty Szyksznian - żołnierza AK (autorki książek o zbrodni ponarskiej). Złożono kwiaty i zapalono znicze przy dawnym gmachu KGB/NKWD, gdzie byli przesłuchiwani i katowani Polacy, przy obelisku oraz przy bramie zlikwidowanego więzienia na Łukiszkach, gdzie byli więzieni Polacy przed wywózką na Ponary.
Uroczystościom towarzyszy wystawa ponarska w Domu Kultury Polskiej w Wilnie przygotowana przez Instytut Pamięci Narodowej Oddział w Gdańsku.
Kulminacyjną uroczystością tegorocznych obchodów będzie Apel Pamięci i wspólna modlitwa w Kwaterze Polskiej w Ponarach 22 września o godz. 12.00.
Program Uroczystości Ponarskich
22.09.2023 r. (piątek)
godz. 12.00 - Uroczystości Ponarskie w Kwaterze Polskiej w Ponarach: część oficjalna, Apel Pamięci, Msza św., składanie wieńców, zapalenie zniczy.
godz. 16.30 - Konferencja Ponarska w Domu Kultury Polskiej w Wilnie: część oficjalna - przywitanie i wystąpienia gości. Wystąpienie dr Marii Wieloch o Stanisławie Wielochu - szefie wywiadu na linii Wilno - Dyneburg. Wykład prof. dr. hab. Jarosława Wotkonowskiego pt. „Inteligencja polska zamordowana w Ponarach”. Wystąpienie przedstawiciela Państwowego Muzeum Żydowskiego im. Gaona. Rozstrzygnięcie konkursu ponarskiego. Koncert laureatów konkursu. Otwarcie wystawy ponarskiej (IPN Oddział w Gdańsku) w holu Domu Kultury Polskiej i złożenie kwiatów pod tablicą ponarską. Poczęstunek i rozmowy w kuluarach.
23.09.2023 r. (sobota)
godz. 12.00 - Bezdany - odsłonięcie tablicy upamiętniającej 115. rocznicę Akcji Pod Bezdanami połączoną z ceremonią złożenia wieńców i wiązanek kwiatów (dworzec kolejowy w Bezdanach) - organizator Urząd do Spraw Kombatantów i Osób Represjonowanych.
godz. 14.00 - Zułów - uroczystość złożenia wspólnego wieńca w miejscu urodzenia Marszałka Józefa Piłsudskiego oraz w Alei Pamięci Narodowej przy Dębie i Steli Ponarskiej - organizator Urząd do Spraw Kombatantów i Osób Represjonowanych.
Zwiedzanie Wilna w tym Cmentarz na Rossie, złożenie kwiatów i zapalenie zniczy przy Mauzoleum Matki i Syna oraz na grobie Kazimierza Sakowicza, zwiedzanie Wilna i miejsc upamiętnień poległych Polaków (Kalwaria Wileńska, Nowa Wilejka) z przewodnikiem.
24.09.2023 r. (niedziela)
Msza św. w kościele pw. Ducha Świętego w Wilnie i złożenie kwiatów pod tablicą poświęconą ks. Romualdowi Świrkowskiemu - ofierze ponarskiej, zapoznanie się z jego życiorysem. Kowno IX Fort- złożenie kwiatów i zapalenie zniczy pomordowanym Polakom (przywiezionym z Łukiszek). Zwiedzenie Kowna. Zwiedzanie Wilna - miejsc upamiętnień poległych Polaków, z przewodnikiem (kościół pw. śś. Piotra i Pawła).
25.09.2023 r. (poniedziałek)
godz. 10.00 - Msza św. w Ostrej Bramie.
godz. 12.00 - Udział w centralnych uroczystościach Dnia Zagłady Żydów na Litwie pod pomnikiem żydowskim, oficjalne składanie kwiatów przez Stowarzyszenie Rodzina Ponarska, złożenie kwiatów przy miejscu upamiętnienia Romów zamordowanych w Ponarach, zwiedzenie Memoriału Ponarskiego oraz muzeum. Złożenie kwiatów w Ponarach Dolnych przy Pomniku Powstańców Styczniowych. Spotkanie w Wojdatach z Klubem Historycznym parafii.
26.09.2023 r. (wtorek)
Złożenie kwiatów i zapalenie zniczy na grobach żołnierzy Wojska Polskiego z I. 1919-1921 w Święcianach oraz przy Pomniku i grobach mieszkańców gminy Nowoświęciańskiej rozstrzelanych przez okupantów hitlerowskich i kolaborantów litewskich w maju 1942.
godz. 16.00 - Konferencja Ponarska w Podbrodziu (Gimnazjum Žejmiana") poświęcona inteligencji polskiej zamordowanej w Ponarach. Wykład prof. dr. hab. Jarosława Wołkonowskiego pt. Inteligencja polska zamordowana w Ponarach". Film o dr. Kazimierzu Pelczarze autorstwa laureatki Konkursu Ponarskiego (nagroda specjalna). Przemysław Namsołek - Jestem detektywem we własnym środowisku. Maria Wieloch o Stanisławie Wielochu - szefie wywiadu na linii Wilno - Dyneburg. Małgorzata Odyniec o Konkursie Ponarskim. Występ patriotyczny młodzieży. Poczęstunek i rozmowy w kuluarach.
