Data: 17 czerwca 2022 | piątek | godz. 15

Miejsce: Wilno | Dziedziniec Pałacu Tuskulanum

W spotkaniu wezmą udział:

• Arūnas Bubnys – dyrektor Litewskiego Centrum Badania Ludobójstwa i Ruchu Oporu Mieszkańców Litwy
• Urszula Doroszewska – ambasador RP na Litwie
• Juliusz Szymczak-Gałkowski - członek Zarządu Fundacji „Pomoc Polakom na Wschodzie”
• Ilona Lewandowska i Tomasz Bożerocki – historycy, autorzy książki i wystawy

Spotkanie odbędzie się w języku polskim i litewskim z tłumaczeniem.

Wystawa plenerowa „Podziemie łączy / Pogrindis jungia” powstała na bazie albumu pod tym samym tytułem, który w 2021 r. wydała Fundacja „Pomoc Polakom na Wschodzie”. Zarówno album jak i wystawa są pierwszymi opowieściami graficznymi przedstawiającymi w obu językach historię polskiego i litewskiego podziemia, uwzględniając wątki współpracy Polaków i Litwinów w okresie II wojny światowej oraz po niej. Autorami są historycy Ilona Lewandowska i Tomasz Bożerocki, zaś szatę graficzną stworzył znany, polski ilustrator Tomasz Bereźnicki.

Projekt spotkał się z ogromnym zainteresowaniem odbiorców, a jego wartość podkreślają recenzenci.

Dr hab. Tomasz Balbus z Instytutu Pamięci Narodowej zauważa, że „publikacja jest pracą nie tylko potrzebną i wartościową, ale również unikalną i pionierską”. „Przedstawia, bowiem w formie popularnej, zgodnie z wiedzą historyczną, najważniejsze zagadnienia, postacie, wydarzenia, akcje, formacje związane z polskim i litewskim ruchem niepodległościowym w okresie II wojny światowej i powojennej okupacji sowieckiej. Przedstawia, co ważne, w formie równoległej chronologicznie. I co również cenne prezentuje w wersji dwujęzycznej, polskiej i litewskiej. Dotychczas nie została opracowana tak fachowo i jednocześnie przystępnie ta cześć najnowszej historii Polski i Litwy. Publikacja w/w Autorów zawiera znakomicie opracowane grafiki, które uatrakcyjniają przekaz, adresowany głównie do młodego odbiorcy, aczkolwiek również i starsi zapewne z zainteresowaniem sięgną po recenzowaną pracę” – pisze historyk.

Autorka kolejnej recenzji, dr Vitalija Stravinskienė z Instytuty Historii Litwy podkreśla natomiast, że autorów publikacji należy pochwalić za nowatorstwo i obiektywizm. „Postanowili przedstawić mniej znane fakty, wydarzenia i zjawiska obu społecznościom, kładąc nacisk na poszukiwanie zbieżności i aspekty łączące po obu stronach. Prawdopodobnie, poza profesjonalnymi badaczami historii na Litwie i w Polsce niewiele osób wie o wspólnych zmaganiach polskiego i litewskiego podziemia z sowietami na Wileńszczyźnie, czy o polskiej pomocy partyzantom litewskim w dotarciu na Zachód. Jednocześnie jednak autorzy nie unikali omówienia bolesnych wydarzeń, które są trudne dla obu stron (mordy na cywilnej ludności w Glinciszkach czy Dubingach, modry w Ponarach). Publikacja przygotowana jest w dwóch językach (polskim i litewskim), dlatego w naturalny sposób jest skierowana do szerszego grona czytelników. Nie ma wątpliwości, że spotka się z dużą uwagą środowiska związanych z oświatą. Publikacja może być szeroko wykorzystywana w procesie edukacyjnym, zwłaszcza że jest przygotowana w atrakcyjnej dla młodych ludzi graficznej formie. Dzięki temu nauczyciele i uczniowie otrzymają dobre narzędzie do poszerzenia wiedzy historycznej.

Podsumowując, można uznać, że album graficzny „Podziemie łączy” pomoże lepiej poznać się wzajemnie Litwinom i Polakom oraz na nowo spojrzeć na tragiczne wydarzenia połowy XX wieku” – podkreśla litewska historyk.

Ekspozycja została przygotowana w dwóch językach: litewskim oraz polskim.

Wystawa będzie prezentowana w dniach 17 czerwca – 2 października br.

Więcej informacji na temat projektu można znaleźć pod adresem: https://www.facebook.com/podziemielaczy.pogridisjungia 

Organizatorami wystawy plenerowej „Podziemie łączy / Pogrindis jungia” są: Ambasada RP w Wilnie, Litewskie Centrum Badania Ludobójstwa i Ruchu Oporu Mieszkańców Litwy, Fundacja Pomoc Polakom na Wschodzie.

Parterem projektu jest Wydział Komunikacji Uniwersytetu. Patronat honorowy objęły: Instytut Pamięci Narodowej Komisja Ścigania Zbrodni przeciwko Narodowi Polskiemu oraz Centrum Badania Ludobójstwa i Ruchu Oporu Mieszkańców Litwy. Patroni medialni projektu: Polskie Radio dla Zagranicy oraz TVP Wilno.

Projekt „Podziemie łączy” jest zadaniem publicznym finansowanym przez Ministerstwo Spraw Zagranicznych RP w konkursie „Dyplomacja publiczna 2021 za pośrednictwem Fundacji „Pomoc Polakom na Wschodzie”.

Ze środków Kancelarii Prezesa Rady Ministrów w ramach konkursu Polonia i Polacy za Granicą 2021 został zapewniony dodruk albumu, który swoim patronatem objął pełnomocnik rządu ds. Polonii i Polaków za granicą Jan Dziedziczak oraz część kosztów związanych z powstaniem wystawy.