W 1520 r. król Zygmunt Stary z okazji urodzin następcy tronu – syna Zygmunta Augusta – po raz pierwszy zamówił okazjonalny medal. Tą nową tradycję przywiozła z Włoch królowa Bona Sforza. Od tego czasu wielu zagranicznych i miejscowych artystów stworzyło piękne dzieła sztuki, często nazywane „małymi pomnikami”, które wzbogaciły nasze zasoby kulturowe. Po upływie 500 lat od wybicia pierwszego medalu sztuka medalierska wciąż jest żywotna. Liczni twórcy nadal wybierają medal jako formę wyrazu artystycznego, odchodząc od pierwotnego przeznaczenia medalu, związanego z pamięcią i jej utrwaleniem. Obecnie sztuka medalierska charakteryzuje się różnorodnością kształtów, wykorzystaniem nowych materiałów i nieograniczonym wykorzystaniem tematów.
Bałtyckie Triennale Medali jest międzynarodową imprezą medalierską odbywającą się od 1986 r. we współpracy z Litewskim Związkiem Artystów Plastyków oraz innymi partnerami z Litwy i z zagranicy. To największa wystawa w krajach basenu Morza Bałtyckiego, w której uczestniczy siedemdziesięciu twórców z Litwy, Polski, Łotwy, Estonii i Szwecji. W tym roku podczas świętowania symbolicznego jubileuszu 500-lecia sztuki medalierskiej na Litwie i w Polsce do współpracy zaproszono również muzea. Na wystawie zostaną pokazane nie tylko dzieła sztuki współczesnych artystów, ale także historyczne medale z epoki renesansu, pokazujące początki sztuki medalierskiej w naszych krajach. Będzie to zatem wystawa łącząca przeszłość z przyszłością. Medale historyczne na wystawę wypożyczy Litewskie Muzeum Narodowe. Wystawę uzupełnią medale wybite przez litewskie spółki Lietuvos monetų kalykla oraz „Monetų namai”. Medale te są bardziej znane szerokiemu gronu odbiorców niż pojedyncze lub wybite w małych nakładach dzieła artystyczne.
Wystawie towarzyszy program edukacyjny: odbędą się wykłady, zajęcia edukacyjne i wycieczki tematyczne.
Prelegenci: muzealnik-numizmatyk Tomasz Bylicki (Polska), kustosz dr Dominik Maiński (Polska), prof. dr Giedrė Mickūnaitė (ASP Wilno), numizmatyk dr Ignas Narbutas, muzealnik-numizmatyk Vincas Ruzas, przedstawicielka spółki Monetų namai Ieva Galiauskienė.
Prezentacje wystawy: Muzeum Okręgowe w Toruniu, lipiec-sierpień 2021 r.; Muzeum Monet i Medali Jana Pawła II w Częstochowie, wrzesień-październik; Litewskie Muzeum Narodowe – Nowy Arsenał, październik 2021 r. - luty 2022 r.
Organizator projektu: Galeria Świętojańska Litewskiego Związku Artystów Plastyków.
Partnerzy i sponsorzy projektu: Litewskie Muzeum Narodowe, Muzeum Okręgowe w Toruniu, Muzeum Monet i Medali Jana Pawła II w Częstochowie, Stowarzyszenie Artystyczne „Otwarte”, Wydział Sztuk Pięknych Uniwersytetu Mikołaja Kopernika w Toruniu, Polskie Stowarzyszenie Sztuki Medalierskiej, Instytut Polski w Wilnie, Narodowe Muzeum Sztuki im. M.K. Čiurlionisa w Kownie, Mennica Polska, spółki Lietuvos monetų kalykla oraz „Monetų namai”
Sponsor generalny: Litewska Rada Kultury.
Otwarcie wystawy odbędzie się 27 października 2021 r. o godz. 18.00 w Litewskim Muzeum Narodowym – Nowym Arsenale (ul. Arsenalo 1, Wilno). Podczas otwarcia wystawy będzie możliwość nabycia katalogu wystawy ze streszczeniem planowanych wykładów.
Więcej szczegółów o wystawie i terminy wykładów zostaną umieszczone na profilu Facebook – Baltic Medal Triennial oraz na stronie internetowej Litewskiego Muzeum Narodowego. Wykłady będą transmitowane również przez Internet.
