Państwowa Kasa Chorych wydaje miesięcznie średnio 2,5 tys. certyfikatów tymczasowo zastępujących Europejską Kartę Ubezpieczenia Zdrowotnego (ESDK). Dokument ten, który można samemu szybko wyrobić przez internet lub uzyskać przez Państwową Kasę Chorych, jest odpowiednikiem ESDK, tyle że z krótszą datą ważności.
„Podobnie jak Europejska Karta Ubezpieczenia Zdrowotnego, certyfikat, który tymczasowo ją zamienia, wydawany jest bezpłatnie osobom objętym obowiązkowym ubezpieczeniem zdrowotnym. Potwierdza on prawo danej osoby do otrzymania podstawowych świadczeń opieki medycznej, całkowicie lub częściowo opłacanych przez kasy chorych w Unii Europejskiej, Liechtensteinie, Islandii, Norwegii, Szwajcarii i Wielkiej Brytanii. Jeżeli osoba ubezpieczona podczas pobytu w tych krajach doznała urazu lub nagle zachorowała, a nie ma przy sobie karty, dobrym rozwiązaniem jest wyrobienie lub zamówienie certyfikatu jeszcze podczas pobytu za granicą” – powiedziała Justina Izotovė, doradca ds. obsługi mieszkańców Wileńskiej Terytorialnej Kasy Chorych (TLK).
Zaświadczenie zastępcze można szybko wyrobić zarówno dla siebie, jak i niepełnoletnich członków rodziny, logując się do systemu informacyjnego kasy chorych. Aby bezpiecznie połączyć się z tym systemem, należy potwierdzić swoją tożsamość za pośrednictwem portalu Elektroniniai valdžios vartai. Wygenerowany przez system certyfikat zastępczy ESDK można zachować w telefonie lub na innym urządzeniu i w razie potrzeby wydrukować.
Jeżeli osoba ubezpieczona nie może zalogować się do systemu kasych chorych i wyrobić tam certyfikat, pozostaje inne rozwiązanie. Wypełniony wniosek o wydanie certyfikatu można przesłać e-mailem do terytorialnej kasy chorych. W sprawie certyfikatu można również zwrócić się do placówki państwowego ubezpieczenia zdrowotnego kraju, w którym przebywasz. Następnie zwraca się ta placówka do Litewskiej Kasy Chorych z prośbą o przesłanie certyfikatu. Kasa Chorych po otrzymaniu wniosku o wydanie certyfikatu przesyła go w sposób, w jaki wniosek został złożony lub w sposób określony we wniosku.
Jeżeli w państwowej placówce medycznej kraju, w którym przebywamy, zamiast ESDK zostanie przedstawiony certyfikat w formie elektronicznej lub drukowanej, to otrzymamy niezbędną pomoc medyczną, która jest opłacana przez Litewską Kasę Chorych według trybu i stawek obowiązujących w danym kraju.
„Różnica między tymi dwoma dokumentami polega na tym, że certyfikat jest ważny przez krótki czas, natomiast Europejska Karta Ubezpieczenia Zdrowotnego może być ważna kilka lat. Jeżeli a osoba samodzielnie wyrobi certyfikat przez internet, wówczas dokument ten jest ważny nie dłużej niż do końca bieżącego miesiąca. Jeżeli osoba ubezpieczona zamówi certyfikat za pośrednictwem kasy chorych, jego ważność może być dłuższa, w zależności od statusu ubezpieczenia mieszkańca” – podkreśla Izotovė.
Zdarzają się też przypadki, gdy osoba ubezpieczona korzysta w innych krajach europejskich z usług podstawowej pomocy medycznej, nie mając ani ESDK, ani certyfikatu, płacąc za te usługi z własnej kieszeni. Wtedy po powrocie na Litwę może ona zwrócić się do terytorialnej kasy chorych o zwrot wydatków. W takim przypadku ważne jest, aby mieć przy sobie dokumenty potwierdzające koszty niezbędnej opieki medycznej – paragony, rachunki lub ich kopie – które należy przedłożyć do kasy chorych.
W pierwszej połowie tego roku kasy chorych wydały mieszkańcom Litwy ponad 16 tys. certyfikatów zastępczych ESDK. Jednak popyt na ESDK jest również duży: w zeszłym roku wydano ich ponad 300 tys., a w pierwszej połowie tego roku – ponad 145 tys.
