Wirusy. Występują 3 typy wirusa grypy należące do rodziny ortomyksowirusów: A, B i C. W sezonie 2018-2019 cyrkulują następujące wirusy grypy: A (H1N1), A (H3N) oraz B.
Infekcyjność. Wirusy grypy przenoszą się drogą kropelkową, tzn. podczas kasłania lub kichania osób chorych, jak również – po dotknięciu zanieczyszczonymi wirusem grypy rękoma śluzówki oczu, nosa lub ust.
Okres inkubacji grypy waha się od 1 do 4 dni.
Objawy. Objawy choroby mogą się pojawić bardzo raptownie lub powoli w ciągu kilku dni. Typowe objawy są następujące: suchy kaszel, wysoka gorączka, bóle gardła, mięśni i głowy, katar, osłabienie i silne uczucie zmęczenia, częste bicie serca, zaczerwienienie oczu. Mogą się też pojawić następujące objawy: nudności, wymioty, bóle brzucha, biegunka – występują jednak rzadziej.
Leczenie. Leczenie grypy najczęściej jest objawowe (łagodzenie objawów choroby) – podobnie jak innych infekcji wirusowych. W trakcie leczenia zaleca się nie zmieniać dotychczasowego odżywiania. Trzeba też wypoczywać. Należy również pić dużo płynów (np. wody, herbaty, rosołu) – szczególnie przy gorączce może nastąpić szybkie odwodnienie organizmu.
Gorączkę powyżej 38,5 stopni należy obniżać przy pomocy leków (nie zalaca się zażywania aspiryny). Podczas zażywania leków do łagodzenia objawów grypy należy unikać kombinowanych preparatów wydawanych bez recepty – lepiej zażywać poszczególne preparaty do łagodzenia dominujących objawów.
Zaleca się również zażywanie preparatów z witaminą C – złagodzi to objawy i skróci czas choroby. Ponieważ grypę wywołują wirusy, zażywanie antybiotyków jest nieuzasadnione, chyba że nastąpiły powikłania pogrypowe – wystąpiła infekcja bakteryjna.
W przypadku ciężkiego przebiegu grypy oraz pacjentom z grupy ryzyka zaleca się zażywanie specjalnych leków przeciwwirusowych. By leki te były skuteczne, należy je zacząć zażywać w ciągu pierwszych 48 godzin od pierwszych objawów choroby. Dlatego, jeżeli mamy podejrzenie, że dopadła nas grypa, zaleca się możliwie najszybciej udać się do swego lekarza rodzinnego, który po obejrzeniu pacjenta wyznaczy leczenie.
Środki ochrony. Światowa Organizacja Zdrowia uznaje szczepionki za najbardziej skuteczną profilaktykę przeciwko grypie. Szczepionka chroni od zakażenia się wirusem grypy oraz przed wywoływanymi przez nią powikłaniami. Szczególnie ważne jest szczepienie w każdym sezonie grypowym osób z grup ryzyka (osoby w wieku powyżej 65 lat, kobiety w ciąży, osoby mieszkające w placówkach opieki społecznej lub opieki paliatywnej, osoby cierpiące na przewlekłe choroby serca i naczyń krwionośnych, układu oddechowego, nerek, przewlekłe choroby autoimmunologiczne, choroby onkologiczne, pracownicy placówek opieki zdrowotnej). By w sezonie grypowym już była odporność, najlepiej zacząć się szczepić we wrześniu-październiku.
By się ochronić przed zarażeniem grypą skuteczne są również następujące środki: należy unikać kontaktu z chorymi oraz wielkich skupisk ludzi, nosić maski przeciwko grypie w środowisku, w którym nie da się uniknąć kontaktu z osobami chorymi, zasłaniać się chusteczką do nosa podczas kasłania czy kichania, używać jednorazowe chusteczki do nosa, często myć ręce z mydłem, unikać dotykania rękoma nosa, ust i oczu. Bardzo ważna jest aktywność fizyczna, codzienne przebywanie na świeżym powietrzu, dobre wietrzenie przed snem sypialni, dobry sen w nocy, panowanie nad stresem oraz zdrowe odżywianie.
Jolanta Wołkowa
lekarz rodzinny
Tygodnik Wileńszczyzny
