w 1991 roku w związku z rosnącą liczbą diabetyków na świecie, Międzynarodowa Federacja ds. Cukrzycy i Światowa Organizacja Zdrowia ustanowiły 14 listopada Światowym Dniem Walki z Cukrzycą. Datę wybrano na pamiątkę urodzin noblisty, kanadyjskiego naukowca Fredericka Bantinga, który jest współodkrywcą insuliny. Według najnowszych badań, na świecie żyje 250 mln diabetyków, a naukowcy już ostrzegają, że do roku 2025 liczba ta ma wzrosnąć o 55 proc., czyli do 380 mln.
W końcu lat 60. ubiegłego wieku chorzy na cukrzycę przestali umierać. Mało tego - zaczęli żyć niemal normalnie. Nieliczni znaleźli się wśród laureatów olimpiad sportowych, w gronie alpinistów i zdobywców biegunów. Mimo to cukrzyca nadal jest jedną z najpoważniejszych chorób cywilizacyjnych.
Nieleczona cukrzyca może doprowadzić do bardzo poważnych konsekwencji
Nadmiar glukozy, czyli cukru, we krwi, powoduje liczne powikłania, np. uszkodzenie siatkówki oka, także nerek, czego skutkiem może być nadciśnienie tętnicze. Zdarzają się też upośledzenia mięśni dłoni i stóp. Z powodu złego ukrwienia dolnych kończyn i braku odczuwania bólu stopa staje się podatna na drobne skaleczenia, w konsekwencji na owrzodzenia, które z konieczności prowadzą do jej amputacji. Dlatego stopy u cukrzyków wymagają szczególnej pielęgnacji. Niebezpieczne są zmiany miażdżycowe w średnich i dużych tętnicach, prowadzące do różnych chorób serca, także do udaru mózgu.
Dwie postacie cukrzycy
Do niedawna przypisywano to schorzenie ludziom starszym. Coraz częściej jednak atakuje ona trzydziestolatków, a nawet dzieci. Na razie jest nieuleczalna, ale można z nią żyć. Trzeba umiejętnie złagodzić niekorzystne następstwa. Ta choroba ma dwie postacie. Cukrzyca typu 1, zwana kiedyś młodzieńczą, charakteryzuje się tym, że osoby chore muszą codziennie pobierać insulinę w zastrzykach, gdyż ich układ odpornościowy niszczy komórki wytwarzające insulinę w trzustce.
W cukrzycy typu 2 najczęściej wiązaną z otyłością, trzustka może wytwarzać insulinę, ale nie jest zdolna dobrze jej wykorzystać. Sytuacja jest niebezpieczna, bo może prowadzić do całkowitego niedoboru insuliny.
Początkowo choroba przebiega bezobjawowo, ale z czasem pojawiają się takie symptomy, jak:
uczucie przemęczenia;
drętwienia i mrowienia w obrębie dłoni i stóp (typ 2);
sucha i swędząca skóra;
wydzielanie zwiększonej ilości moczu;
obniżona ostrość wzroku;
silne uczucie głodu i pragnienia;
spadek wagi ciała (typ 1);
kłopoty z gojeniem się ran i zadrapań ;
U zdrowych osób stężenie glukozy we krwi na czczo nie przekracza 100 mg/dl, a 2 godz. po jedzeniu nie jest wyższe niż 135 mg/dl. Kiedy poziom glukozy we krwi podnosi się, włącza się głośny sygnał, oznaczający, że choroba na dobre zagościła w naszym organizmie
Mimo rozwoju medycyny i coraz nowszych farmaceutyków cukrzyca pozostaje wciąż chorobą nieuleczalną. Dlatego istotną rolę w prawidłowej opiece diabetologicznej odgrywają: samokontrola polegająca na regularnym badaniu stężenia glukozy (czyli poziomu cukru), przestrzeganie zaleceń lekarskich odnośnie do sposobów leczenia i żywienia, pielęgnacja oraz systematyczne badanie wzroku. Cukier, który organizm pobiera z pokarmów, powinien być dostarczany do komórek i je odżywiać, a nie dostawać się do krwi. Dlatego tak ważne jest to, co jemy i jak jemy. Im więcej spożywamy przetworzonych produktów, tym bardziej jesteśmy narażeni na szybkie docukrzenie krwi i tak samo szybki jego spadek. Potrzebujemy zdrowej żywności i zmiany nawyków żywieniowych.
U chorych na cukrzycę ważną rzeczą jest utrzymanie prawidłowego ciśnienia krwi. Uszkodzenie nerek, siatkówki oka oraz choroby serca mogą być większe przy wysokim ciśnieniu. Dlatego ważna jest stała kontrola ciśnienia, przyjmowanie przepisanych leków, rzucenie palenia, zmniejszenie spożycia soli oraz stała aktywnośc fizyczna. Dla osób otyłych lub z nadwagą wskazane jest zrzucenie zbędnych kilogramów. Spożywajmy produkty o największych walorach odżywczych (owoce, warzywa, produkty pełnoziarniste, chude mięsa, nabiał niskotłuszczowy, oleje roślinne, tłuste ryby) liczmy dzienne spożycie kalorii oraz gramy zjedzonych węglowodanów, ograniczmy zbędne kalorie, spożycie tłuszczów nasyconych i cukrów.
Na podst. tygodnika „Niedziela“, www.diabetesforecast.org
