Mija 104 rocznica urodzin Ksawerego Pruszyńskiego

2011-12-04, 08:57
Oceń ten artykuł
(0 głosów)

Pruszyński Ksawery, właściwie Franciszek Ksawery Pruszyński (ur. 4 grudnia w Wolicy Kierekieszynej 1907 r. na Wołyniu, zm. 13 czerwca 1950 r.), polski prozaik i publicysta. Studia prawnicze na UJ, ukończone 1932. Współpracownik Czasu, Słowa, IKC, Wiadomości Literackich. Korespondent z terenu wojny domowej w Hiszpanii 1936. Popierał wojska republikańskie w cyklu publikacji W czerwonej Hiszpanii (1937).

Po kampanii wrześniowej 1939 w formacjach armii polskiej na Zachodzie: w Brygadzie Podhalańskiej, z którą brał udział w bitwie o Narvik (Norwegia 1940), natomiast z 1. Dywizją Pancerną uczestniczył w bitwie pod Falaise (Francja 1944). Dyplomata rządu polskiego na emigarcji, 1941-1942 attaché prasowy ambasady RP w Kujbyszewie (ZSRR). 1945-1950 poseł PRL w Holandii. Zginął w wypadku samochodowym na terenie Niemiec, wracając do kraju.

Wywodził się ze środowiska ziemiańsko-szlacheckiego, ale z czasem przeszedł na pozycję radykalizmu społecznego zbliżonego do lewicy. Znakomity reportażysta, nadawał swoim pracom walory literackie, np. w głośnych zbiorach: Sarajewo 1914, Szanghaj 1932, Gdańsk 1932 (1932), Palestyna po raz trzeci (1933), Podróż po Polsce (1937).

W książkach publicystycznych: Księga ponurych niedopowiedzeń (1941) i 1000 mil od prawdy (1941) polemizował z rozpowszechnionym na Zachodzie i wśród emigracji obrazem wydarzeń wrześniowych 1939. Reportaże wojenne m.in. w zbiorze Russian Year (Londyn 1944).

Uznanie zyskała jego proza nawiązująca do tradycji gawędy, barwna, a zarazem realistyczna: powieść Droga wiodła przez Narvik (Londyn 1941, wydanie krajowe 1945), zbiory opowiadań: Trzynaście opowieści (1946) i Karabela z Meschedu (1948).

Eseje historyczno-biograficzne: Margrabia Wielopolski (Londyn 1944, wydanie krajowe 1946) i Opowieść o Mickiewiczu (1956). Także m.in. Wybór pism publicystycznych (tom 1-2, 1966, wydanie rozszerzone pt. Podróże po Polsce. Podróże po Europie i Nasi nad Tamizą, 1969).

www.audiovis.nac.gov.pl

www.gov.pl.lt

Dodaj komentarz

radiowilnowhite

 

 

Miejsce na Twoją reklamę
300x250px
Lietuva 24Litwa 24Литва 24Lithuania 24