Obchody Dnia Pamięci o Zagładzie Romów odbędą się w Wilnie w poniedziałek, 3 sierpnia. W Muzeum Ofiar Ludobójstwa (ul. Aukų 2A) o godz. 14.00 odbędzie uroczystość, podczas której uczczone zostaną ofiary Zagłady Romów.
W ramach obchodów otwarta zostanie wystawa poświęcona wieloletniej historii narodu romskiego na Litwie oraz prześladowaniom Romów podczas niemieckiej okupacji w latach 1941-1944.
Na eksponowanych przedwojennych zdjęciach ujrzymy życie Romów do 1940 roku: podróż wozami, tabory cygańskie, stawianie namiotów, wróżenie z kart, karmienie dzieci, pogrzeb... Na wystawie przedstawione są też zachowane dokumenty i fotografie, świadczące o prześladowaniach Romów przez hitlerowców. Na kilku z nich – więźniowie z niemieckiego obozu pracy w Prawieniszkach. Zostali rozstrzelani lub zesłani do obozów w Niemczech i Francji.
Podczas spotkania, w którym wezmą udział także przedstawiciele wspólnoty romskiej na Litwie, zostaną też wyświetlone uwiecznione w filmie dokumentalnym w 1998roku wspomnienia litewskich Romów – Zofii Beresnevičiūtė-Sinkevičienė, Aleksa Aleksandravičiusa i Vladasa Arlauskasa. Film udostępnił Muzeum Holokaustu w Waszyngtonie.
W nocy z 2 na 3 sierpnia 1944 roku Niemcy zgładzili w komorach gazowych Birkenau ok. 3000 romskich dzieci, kobiet i mężczyzn. Ogółem w Auschwitz zginęło ponad 20 tysięcy Romów spośród około 23 tysięcy deportowanych z 14 krajów. Romowie stanowili pod względem liczebności trzecią grupę deportowanych do tego obozu, po Żydach i Polakach.
Większość Romów nie miała wtedy obywatelstwa i dokumentów, dlatego nie jest znana nawet przybliżona liczba ofiar eksterminacji przedstawicieli tego narodu. Szacuje się, że podczas II wojny światowej zamordowano 500-600 tys. Cyganów.
