Obecnie rozpoczęło się przyjmowanie podań o udzieleniu wsparcia finansowego w ramach programu rozwoju miejscowości wiejskich na lata 2014-2020. Przyjmowanie podań potrwa do 30 kwietnia tego roku.
Jak poinformowała Aistė Mileikaitė, kierowniczka podwydziału kontaktów ze społeczeństwem w Narodowej Agencji Płatniczej przy Ministerstwie Rolnictwa Litwy, dotychczas podania o udzieleniu wsparcia finansowego na realizację projektów usuwania eternitu z dachów złożyło 56 osób.
– W ramach kilku programów zrealizowanych w latach 2007-2013 z wsparcia finansowego skorzystało 12 310 osób. Mamy nadzieję, że ludzie skorzystają z szansy wymienienia szkodliwych dla zdrowia pokryć dachowych, tym bardziej, że na realizację projektu można otrzymać wsparcie w wysokości 2000 euro, czyli pokryć prawie 50 proc. wszystkich wydatków – zachęca Mileikaitė.
Tłumaczy, że ze wsparcia finansowego mogą skorzystać osoby mieszkające w miejscowościach wiejskich, ale także miast i miasteczek, w których ogólna liczba ludności nie przekracza 6 tys. osób. Wsparcia nie otrzymają obywatele, mieszkający w miejscowościach, które są centrami samorządowymi, albo należącymi do wspólnot działkowiczów. Warunkiem obowiązkowym jest również to, że osoba składająca podanie musiała mieszkać w danej miejscowości nieprzerwanie nie mniej niż pięć lat.
Wszystkie materiały budowlane, które były wykorzystane przy wymianie dachu muszą być nowe, a rozliczenia prowadzone tylko za pośrednictwem instytucji finansowych.
Zatwierdzone projekty muszą być zrealizowane w ciągu roku z własnych środków, a następnie przedstawić dokumenty potwierdzające wydatki do Narodowej Agencji Płatniczej.
Jak zapewniała kierowniczka podwydziału, zazwyczaj po upływie miesiąca ludzie otrzymywali kompensaty pieniężne.
Tadeusz Bisikirski, główny specjalista wydziału budownictwa samorządu rejonu wileńskiego zauważył, że kolejek po blankiety na wypełnienie podań o udzieleniu wsparcia na realizację projektów usunięcia eternitowych dachów nie ma, ale ludzie są zainteresowani nadarzającą się możliwością otrzymania wsparcia.
– Nie dysponujemy pieniędzmi, ale konsultujemy, udzielamy porad, informujemy o warunkach i jakie dokumenty petent powinien przedstawić – tłumaczył Bisikirski. Jak informowali pracownicy wydziału budownictwa, ze wsparcia w rejonie wileńskim – według nieoficjalnych danych – skorzystało ok. 250 osób.
Alina i Zdzisław Witejkowie ze wsi Dauksze (starostwo sużańskie) postanowili wykorzystać nadarzającą się okazję i już złożyli podanie o otrzymanie wsparcia.
– Dach i tak już stary, a ponadto wszędzie obecnie trąbią, że eternit jest szkodliwy, więc postanowiliśmy wykorzystać szansę, tym bardziej, że dwa tysiące euro, które ewentualnie możemy otrzymać, na ziemi się nie wala – powiedział pan Zdzisław.
W dobie obecnej azbest zaliczany jest do dziesięciu najgroźniejszych zanieczyszczeń na Ziemi. Ze względu na stwierdzoną szkodliwość włókien azbestu odkładających się w płucach, stosowanie eternitu zostało zakazane w większości rozwiniętych państw świata, a istniejące pokrycia eternitowe są usuwane.
Gdy człowiek oddycha powietrzem zanieczyszczonym włóknami azbestu, docierają one do płuc, skąd już nie da się ich usunąć. Ich szkodliwe działanie może się ujawnić nawet po wielu latach, np. nowotwory mogą rozwijać się 20-30, a nawet 50 lat od momentu narażenia organizmu na wdychanie włókien azbestu. Im więcej jest włókien azbestu w powietrzu, którym się oddycha, tym większe ryzyko zachorowania na choroby, które może on wywołać – z ich powodu każdego roku na świecie umiera ok. 100 tys. osób.
Zygmunt Żdanowicz
"Tygodnik Wileńszczyzny"
