Minimalne miesięczne wynagrodzenie wzrasta o 10 proc.

Od 1 stycznia minimalne miesięczne (MMA)wynagrodzenie wzrasta o 10 proc. – do 924 euro (709 euro „na rękę”). Minimalna stawka godzinowa zostaje podniesiona do 5,65 euro zamiast obecnych 5,14 euro przed opodatkowaniem. Minimalna stawka godzinowa wzrośnie o 0,51 euro, czyli o około 10 proc.

Podwyżka dochodu wolnego od podatku

Kwota dochodu wolnego od podatku (NPD) wzrasta o 20 proc. (o 122 euro) – do 747 euro. W związku z tym osoby zarabiające do 2167 euro miesięcznie „na papierze”, otrzymają więcej „na rękę”, czyli o jedną średnią płacę więcej. Dochody osób zarabiających MMA wzrosną o 75,22 euro: 50,82 euro – w związku z podwyżką MMA, 24,4 euro – w związku z podwyżką NPD. Dochody osób zarabiających 1000 euro wzrośną o 30,24 euro „na rękę”, 1200 euro – o 27,04 euro, 1500 euro – o 22,24 euro, 1800 euro – o 17,44 euro, 1900 euro – o 15,84 euro. W zależności od stopnia niepełnosprawności lub zdolności do pracy NPD wzrośnie do 1057-1127 euro dla osób niepełnosprawnych i osób z ograniczoną zdolnością do pracy.

Podwyżki emerytur

Emerytury wzrosną o ponad 12 proc. Średnia emerytura wzrasta o około 66 euro i wyniesie 605 euro, dla osób z wymaganym stażem pracy wzrasta o 70 euro do 644 euro, a dla osób bez stażu pracy wzrasta o 42 euro do 385 euro.

Świadczenia socjalne

Zwiększone zostały podstawy zasiłków socjalnych, a jednocześnie świadczenie pieniężne dla osób potrzebujących, renty socjalne wypłacane osobom niepełnosprawnym, sierotom lub seniorom, którzy nie posiadają minimalnego stażu, celowe odszkodowania dla osób niepełnosprawnych ze specjalnymi potrzebami. Od 1 stycznia wchodzą w życie następujące zmiany: podstawa świadczenia socjalnego wyniesie 55 euro (na początku 2023 roku wynosiła 49 euro), podstawa renty socjalnej wyniesie 197 euro, (w 2023 roku – 184), podstawa ukierunkowanych rekompensat wyniesie 165 euro (w 2023 roku – 147), kwota dochodu wspieranego przez państwo wyniesie 176 euro (w 2023 roku – 157 euro), świadczenie na dziecko wzrośnie o 10 euro – do 96,25 euro, do 152,9 euro dla rodzin wielodzietnych, potrzebujących pomocy lub wychowujących dziecko z niepełnosprawnością, a jednorazowa świadczenie z tytułu urodzenia dziecka wzrasta do 605 euro, zasiłek dla osoby samotnej, wypłacany samotnym osobom niepełnospawnym i emerytom, wzrasta o 3 euro – do 38,23 euro.

Podwyżki dla nauczycieli, wykładowców, pracowników instytucji kultury, lekarzy

Na realizację porozumienia oświatowego przeznaczono 387 mln euro, z czego 219,2 mln ma być przeznaczone na podwyżki wynagrodzeń nauczycieli i pracowników oświaty. W 2024 roku w porównaniu do roku 2023 pensja nauczycieli „na rękę” wzrośnie średnio o 276 euro, z czego o 130 euro – od 1 stycznia, a reszta od września.

Zarobki wykładowców i naukowców, w porównaniu z 2023 rokiem, wzrosną średnio o 440 eruo „na rękę”, z czego o 140 euro – od 1 stycznia, a reszta od września.

Wynagrodzenia pracowników instytucji kultury i sztuki oraz funkcjonariuszy statutowych wzrosną średnio o 108 euro, pracowników socjalnych i pielęgniarek – o 122 euro, lekarzy – 259 euro, rezydentów – 189 euro.

Zmiany w procedurze orzekania o niepełnosprawności i zdolności do pracy

Na Litwie wchodzą w życie istotne zmiany w procedurze orzekania o niepełnosprawności i zdolności do pracy oraz rozpoczyna się reorganizacja instytucji świadczących tę usługę. Odtąd usługi dla osób niepełnosprawnych będą świadczone na zasadzie „jednego okienka”, zmienią się procesy orzekania o niepełnosprawności, wprowadzane są nowe terminy i poprawi się dostępność informacji. Do tej pory ocena niepełnosprawności na Litwie opierała się głównie na kryteriach medycznych. Od 2024 roku w większym stopniu będą uwzględniane indywidualne potrzeby każdej osoby.

Ważne dla samozatrudnionych

Od stycznia składka na ubezpiecznie zdrowotne (PSD) wynosi 6,98 proc. i jest liczona od płacy minimalnej. Osoby samozatrudnione, które same płacą składki zdrowotne, będą musiały co miesiąc przelewać do „Sodry” 64,50 euro.

Składki PSD zależą od tego, ile dana osoba zarabia. Składka miesięczna oblicza się od minimalnego miesięcznego wynagrodzenia. Jest to kwota, która gwarantuje objęcie danej osoby obowiązkowym ubezpieczeniem zdrowotnym. Jeżeli osoba samozatrudniona uzyska dochód wyższy niż płaca minimalna, różnicę od miesięcznej składki w wysokości 64,50 euro będzie musiała dopłacić przy deklarowaniu dochodów za rok 2024.

Osoby prowadzące indywidualną działalność rolniczą, których wielkość gospodarstwa nie przekracza 2, płacą 2,33 proc. składki PSD od MMA. W 2024 roku będą płacić miesięcznie 21,53 euro.

Wzrastają stawki akcyzy

Od 1 stycznia 2024 roku wzrastają stawki akcyzy na alkohol, tytoń, paliwo. Spowoduje to, że za pół litra wina i innych napojów fermentowanych, których faktyczna zawartość alkoholu etylowego nie przekracza 8,5 proc., zapłacimy o 0,10 euro drożej. Za mocniejsze niż 8,5 proc. wina i napoje fermentowane zapłacimy o 0,12 proc. drożej. Tymczasem pół litra produktów pośrednich, w których rzeczywista zawartość alkoholu nie przekracza 15 proc., będzie kosztowało o 0,11 euro więcej, a mocniejsze produkty pośrednie będą kosztowały o 0,15 euro więcej. Pół litra mocnych trunków, takich jak wódka, whisky czy likier, zdrożeje o 0,36 euro. Za pół lita piwa zapłacimy o 0,03 euro drożej.

Droższe będą też wyroby tytoniowe. Cena paczki 20 papierosów wzrośnie o 0,20 euro. Cena 20-gramowej paczki cygar i cygaretek wzrośnie o 0,39 euro, a tytoniu do palenia o 0,20 euro. Opakowanie podgrzewanego tytoniu (20 szt.) i produktów alternatywnych będzie kosztować o 0,47 euro więcej, a 2 ml e-liquidu – o 0,15 euro więcej.

Olej napędowy może zdrożeć o 0,05 euro za litr. Od 2024 roku stawka akcyzy na olej napędowy wyniesie 410 euro za 1 tysiąc litrów, podczas gdy w 2023 roku było to 372 euro.

Od 1 stycznia zaczyna także obowiązywać akcyza na torf do ogrzewania, który będzie podlegać stawce w wysokości 10 euro za tonę produktu.

Z podatku akcyzowego nie będą już zwolnione gaz ziemny i węglowodory gazowe butlowane w butlach domowych, gaz ziemny niebutlowany i węglowodory gazowe wykorzystywane do celów grzewczych, kuchennych itp. oraz surowy gaz ziemny i węglowodory gazowe dostarczane przez zarejestrowanych odbiorców do instalacji grupowych, za pośrednictwem których mogą być dostarczane wyłącznie na użytek bytowy.

Na koks i węgiel brunatny ustalono ogólną stawkę akcyzy na poziomie 8,98 euro za tonę produktu.

Więcej zapłacimy za wodę i ścieki

Od lutego 2024 roku  spółka „Vilniaus vandenys” zastosuje dla swoich klientów w Wilnie oraz rejonach wileńskim, solecznickim i święciańskim nowe stawki usług za dostawę wody pitnej i oczyszczanie ścieków, które wzrosną o 3 eurocenty za metr sześcienny (bez VAT). 

Od 1 lutego 2024 roku dla mieszkańców mieszkań taryfa za dostawę wody pitnej i oczyszczanie ścieków usługi wzrośnie z 1,67 euro do 1,70 euro bez VAT, dla mieszkańców domów jednorodzinnych z 1,65 euro do 1,68 euro bez VAT, dla firm – od 1,71 do 1,74 euro bez VAT. Ta zmiana cen usług spowoduje wzrost rachunków za wodę i ścieki jednego gospodarstwa domowego średnio o 0,12 euro miesięcznie, licząc bez VAT (lub o 0,15 euro z VAT).

Droższy wywóz śmieci w Wilnie

Właściciel średniego mieszkania o powierzchni 60 metrów kwadratowych, który w tym roku za wywóz śmieci płacił około 46 euro, w 2024 roku zapłaci o 12 euro więcej – około 58 euro.

Od 1 stycznia 2024 roku w Wilnie zmienia się sposób segregacji śmieci – mieszkańcy będą musieli sortować nie tylko opakowania plastikowe, papierowe, metalowe, szklane czy surowce wtórne, ale także odpady spożywcze. Od 11 grudnia mieszkańcy Wilna mogą bezpłatnie odebrać środki do sortowania żywności – jednorazowe pomarańczowe worki oraz specjalne 7-litrowe pojemniki wielokrotnego użytku. Rozdawane są one na terenie samorządu, w stołecznych starostwach oraz w dużych punktach zbiórki odpadów w Wilnie.

Od początku 2024 roku, mieszkańcy stolicy będą proszeni o przechowywanie odpadów spożywczych w pomarańczowych workach jednorazowych, które po szczelnym zawiązaniu trzeba będzie wrzucić do pojemników na zmieszane odpady komunalne. Odpady te zostaną oddzielone od innych i zamienione na kompost, a worki zostaną poddane recyklingowi.

Zniesiona ulgowa stawka VAT na usługi gastronomiczne

Od 1 stycznia została zniesiona ulgowa 9-procentowa stawka VAT dla sektora usług gastronomicznych. Aby pomóc przedsiębiorcom dotkniętym pandemią wirusa, wprowadzono podatek VAT dla lokali gastronomicznych Ta ulgowa stawka VAT miała pomóc przedsiębiorcom z branży gastronomicznej, których pandemia koronawirusa dotknęła z ogromną siłą.

Sprzedaż żywności, która jest nadal dobra po upływie daty ważności

Od 1 stycznia dozwolona jest sprzedaż produktów, których data przydatności do spożycia już minęła, ale nie straciły jeszcze ani smaku, ani wyglądu i nadal nadają się do spożycia. Dotyczy to takich produktów jak kawa, herbata, mąka, kaszy, olej, innych produktów spożywczych, które długo nie psują się. Sprzedawca będzie odpowiedzialny za bezpieczeństwo i jakość takiej żywności. Produkty te będą sprzedawane na osobnych półkach.