Holokaust na Litwie doprowadził do niemal całkowitej zagłady Żydów polskich i litewskich. W czasie II wojny światowej na Litwie zginęło około 195 tys. Żydów. Spośród ok. 210 tys. Żydów zamieszkujących ten obszar do końca wojny przetrwało ok. 15 tys.
Eksterminacja Żydów była zorganizowana przez okupanta niemieckiego, jednak w znaczącym stopniu była popierana lub biernie tolerowana przez kolaborantów litewskich. Największą niesławą cieszy się formacja Ypatingasis būrys, odpowiedzialna za zbrodnię w Ponarach.
Według Centrum Badań Ludobójstwa i Oporu Ludności Litwy, przed II wojną światową na Litwie mieszkało około 208 tys. Żydów.
„Osiemdziesiąt lat to dużo czasu, ale nie za dużo, aby zapomnieć o zagrożeniu, jakie niesie antysemityzm. Niezbyt wielu, bo żyją jeszcze ludzie, którzy na własne oczy z przerażeniem widzieli, do czego prowadzą antysemickie wypowiedzi z trybun władzy. Dziś takie wypowiedzi nie powinny budzić w nas strachu, lecz odrazę i złość – bezwarunkowe potępienie to jedyna możliwa reakcja na mowę nienawiści, którą niestety słyszę coraz częściej. Czy inni nie słyszą? Czy słyszą, ale milczą? Straszna jest cisza zbierającej się burzy nienawiści.
Dlatego mówię – pamiętajmy. Nie można ukryć przeszłości. Symboliczne jest, że tak wiele lat po zagładzie wspólnoty żydowskiej spod silikatowych cegieł ucisku odsłonięto fundamenty starej synagogi wileńskiej, a na ziemi ponarskiej odsłonięto nowy dowód zbrodni – kolejny dół śmierci. Teraz, gdy od niemal całkowitej zagłady litewskiej społeczności żydowskiej minęło już dwa razy po 40 lat, gdy zmieniły się co najmniej dwa pokolenia, może mamy już odwagę przełknąć ciążący na naszym sumieniu kamień wstydu?” – powiedziała Faina Kukliansky, przewodnicząca Litewskiej Wspólnoty Żydowskiej, podczas czwartkowych obchodów w Sejmie 80. rocznicy likwidacji getta w Wilnie.
Holocaust - ludobójstwo około 6 milionów europejskich Żydów oraz milionów innych prześladowanych grup dokonane w czasie II wojny światowej przez III Rzeszę i wspierane w różnym stopniu przez uzależnione od niej państwa sojusznicze.
