Akt podkreślał odnowienie i prawną kontynuację państwa litewskiego z okresu międzywojennego, które znalazło się pod okupacją Związku Radzieckiego i utraciło niepodległość w czerwcu 1940 roku. Litwa jako pierwsza z republik radzieckich proklamowała niezależność od chylącego się ku upadkowi Związku Radzieckiego.
Pierwsze posiedzenie Rady Najwyższej Litewskiej SRR rozpoczęło się wieczorem 10 marca 1990 roku. Było ono transmitowane w Narodowym Radiu i Telewizji. Podczas posiedzenia wybrano i zatwierdzono Komisję Skrutacyjną, Komisję Mandatową oraz sekretariat pierwszej sesji. Większość czasu poświęcono omówieniu procedury wyboru przewodniczącego Rady Najwyższej. Spotkanie zakończyło się o godzinie 23.00.
11 marca odbyły się dwa posiedzenia. Praca rozpoczęła się o godzinie 9.00 i trwała do późnego wieczora. Podczas posiedzeń wybrano Przewodniczącego Rady Najwyższej. Został nim Vytautas Landsbergis. Wybrano także Prezydium i potwierdzono uprawnienia premiera. Obowiązki te powierzono Kazimierze Danucie Prunskienė.
Na trzecim posiedzeniu przyjęto zestaw pięciu dokumentów, w tym tymczasową ustawę zasadniczą, która stworzyła podstawy prawne przywrócenia niepodległości. O godz. 22.44 oficjalnie ogłoszono niepodległość państwa litewskiego. Za przywróceniem niepodległego państwa litewskiego głosowało 124 posłów. Kolejne 6 osób wstrzymało się od głosu. Nie było głosów przeciw.
Zebrawszy się na pierwszym posiedzeniu jako deputowani do Rady Najwyższej Litewskiej SRR, pod koniec trzeciego zebrania rozeszli się jako posłowie do demokratycznego parlamentu Republiki Litewskiej.
Władze Związku Radzieckiego uznały Akt Niepodległości za niezgodny z prawem. Michaił Gorbaczow domagał się unieważnienia Aktu i rozpoczął wprowadzanie sankcji gospodarczych przeciwko Litwie, włącznie z blokadą ekonomiczną i zbrojną interwencją w styczniu 1991 roku. 13 stycznia 1991 roku radzieccy żołnierze szturmowali budynek parlamentu w Wilnie oraz wileńską wieżę telewizyjną. Podczas tzw. wydarzeń styczniowych zginęło 14 osób.
Pierwszym państwem, które uznało niepodległość Litwy, była Islandia (11 lutego 1991 roku).
Władze radzieckie zgodziły się uznać niepodległość Litwy 6 września 1991 roku.
Dzień Odzyskania Niepodległości jest obchodzony od 1991 roku, a od 1996 roku jest to dzień wolny od pracy.
