6 lipca 1253 roku książę Mendog (lit. Mindaugas) został pierwszym królem państwa litewskiego. Jest to symboliczna data. Do dziś nie jest znany ani dokładny dzień, ani miejsce koronacji Mendoga i jego żony Morty. Niewiele zachowało się źródeł historycznych o tym wydarzeniu. Według historyków, ceremonia koronacji odbyła się w końcu czerwca lub w lipcu 1253 roku.
Datę, którą świętujemy obecnie, 6 lipca, wyliczył, sposobem odrzucenia, znany litewski historyk prof. Edvardas Gudavičius. Otóż po odzyskaniu przez Litwę niepodległości w 1990 r. Sejm RL rozważał datę ustanowienia Dnia Państwa – święta, które odzwierciedlałoby wieloletnią tradycję państwowości litewskiej. Wybór padł na koronację Mendoga – pierwszego króla Litwy. Ale jako że nie była znana dokładna data koronacji, to prof. Edvardas Gudavičius, według swoich ustaleń, zaproponował Sejmowi dwie daty do świętowania Dnia Koronacji Króla Litwy Mendoga – 6 lub 13 lipca. Sejm przegłosował pierwszą z nich.
Mendog doprowadził do zjednoczenia księstw plemiennych. W 1251 roku przyjął z rąk biskupa chełmińskiego Heidenryka chrzest, co było warunkiem wydania przez papieża Innocentego IV w dniu 17 lipca 1251 roku zgody na koronację. Chrzest i koronacja Mendoga pozwoliły młodemu państwu litewskiemu stać się częścią ówczesnego łacińskiego, średniowiecznego europejskiego systemu politycznego i uprawomocniły panowanie króla Litwy Mendoga jako suwerennego monarchy europejskiego. Chociaż katolickie królestwo Mendoga istniało zaledwie 10 lat, to najważniejsze osiągnięcie jego działalności militarnej, politycznej i dyplomatycznej – zjednoczone państwo litewskie – przetrwało pomimo wyzwań historycznych.
Mendog zginął w 1263 roku, w wyniku spisku książąt pod przywództwem Dowmuta z Nalszczan i Trenioty.
Mindaugas był bohaterem średniowiecznych kronik i późniejszych poematów. W młodości jeden ze swoich dramatów poświęcił mu nawet Juliusz Słowacki. „Mindowe” – tak nazywał się utwór wieszcza, zaliczany jest do młodzieńczych dramatów poety i traktowany często jako echo wczesnej fascynacji Szekspirem i wprawka do napisanej w następnym roku bardziej dojrzałej „Marii Stuart”. Akcja sztuki rozgrywa się na Litwie, głównie na zamku nowogródzkim, gdzie Słowacki umieścił dwór Mendoga. Obraz zamku i jego elegancki wystrój należą oczywiście do świata fantazji, jednak w samym Nowogródku poeta w owym czasie bywał. Miasto było jednym z przystanków na jego trasie pomiędzy rodzinnym Krzemieńcem a miejscem studiów, Wilnem.
Mendogowi poświęcił jeden ze swoich dramatów (lit. „Mindaugas”) słynny litewski poeta i dramaturg Justinas Marcinkevičius.
6 lipca na Litwie obchodzony jest od 2019 roku również Dzień Pieśni Narodowej (lit. Tautiškos giesmės diena). Tego dnia, kiedy Litwa obchodzi święto swej państwowości, stało się już tradycją uroczyste wspólne śpiewanie hymnu litewskiego o godz. 21.00 zarówno w kraju, jak i przez Litwinów na całym świecie.
6 lipca jest na Litwie dniem wolnym od pracy.
Komentarze
Dowodem na to, że był on podstępnym mordercą, są zapisy w Kronice Wołyńskiej, gdzie kronikarz notuje, iż "był książę na ziemi litewskiej i zaczął on mordować braci swoich i bratanków swoich, a innych wygnał z Litwy". W kronice jest dokładnie opisany zamach króla Mendoga na jego bratanków Tautvydasa i Gedivydasa oraz ich wuja Vykinta.
Kanał RSS z komentarzami do tego postu.