Spotykał się z przyjaciółmi i z nimi – 26 maja – obchodził swe urodziny. Żal, ale w tym roku nie spotkamy naszego dobrego przyjaciela w Solecznikach. Mieczysław Machulak, Honorowy Obywatel Rejonu Solecznickiego, po długiej i wyczerpującej chorobie zmarł 3 stycznia 2022 roku.

Do Wilna i na Wileńszczyznę Machulak trafił w 1999 roku. Został zauroczony krajobrazami, otwartością i gościnnością ludzi, których tu spotkał. Był świadom tego, że oto odwiedza miejsca, które są tak bliskie sercu każdego Polaka. Rejon solecznicki to obszar, gdzie przenikają się nawzajem kultury wielu narodów: Polaków, Litwinów, Białorusinów, Rosjan, Cyganów, Karaimów, niegdyś – Żydów. Podczas pracy ze źródłami historycznymi potrafił wygrzebać wiele interesujących informacji dotyczących historii rejonu, znanych ludzi, którzy w ten lub inny sposób byli z tą ziemią związani.

Pierwszy przewodnik po rejonie solecznickim Machulak wydał w 2002 roku. Książka „W stronę Solecznik” stała się jego swoistą kontynuacją. Po opublikowaniu przewodnika, autor nadal zbierał informację o historii rejonu solecznickiego. Z biegiem czasu tekstów źródłowych uzbierało się tak dużo, że posłużyły one odskocznią do napisania książki. Podczas pracy nad książką głównym źródłem dla autora, którego hobby życiowym było zbieranie map geograficznych, stał się słownik geograficzny Królestwa Polskiego i innych krajów słowiańskich Filipa Sulimierskiego oraz przedwojenne mapy Wojskowego Instytutu Geograficznego. Autor skrupulatnie gromadził informacje na temat wszystkich miejscowości, które teraz, bądź w przeszłości, znajdowały się w granicach obecnego rejonu solecznickiego. Obliczył, że w porównaniu z latami przedwojennymi z rejonu „wyparowało” około 200 miejscowości!

Jak sam przyznawał, badając dzieje rejonu, za każdym razem odnajdywał fakty, które go zadziwiały i fascynowały. Osobną i szczególnie ważną dla niego była kwestia historii Armii Krajowej. Konstatował, że temat wojny na Wileńszczyźnie jest jeszcze nie do końca zbadany przez historyków.

Sporą trudnością w pracy historyka-regionalisty nad książką było to, że te same miejscowości bądź osoby w licznych opracowaniach, wspomnieniach występują w różnych wersjach językowych. Praca nad wydaniem trwała dwa lata. Książka „W stronę Solecznik” ukazała się w nakładzie 600 egzemplarzy.

Machulak był wieloletnim sekretarzem Rady Gminy Połaniec oraz jednym z inicjatorów nawiązania przez polską gminę współpracy z samorządem solecznickim. Od 1991 roku zajmował się krajoznawstwem i historią niektórych regionów. W swoim dorobku ma kilka pozycji książkowych dotyczących przeszłości Połańca oraz tradycji kościuszkowskiej. Był założycielem dwóch pism o tematyce regionalnej. Od 1999 roku był rzecznikiem i współorganizatorem pomocy dla polskich placówek oświatowych na Wileńszczyźnie, zbiórek pomocy finansowej i rzeczowej. Od 2001 roku organizował kolonie dla dzieci z Solecznik i Ludwinowa, w których udział wzięło kilkaset uczniów z polskich szkół na Wileńszczyźnie.

Andrzej Kołosowski

Tygodnik Wileńszczyzny

***

MIECZYSŁAW MACHULAK jest autorem bądź współautorem następujących wydań książkowych: Połaniec. Zarys dziejów, 1994 (redaktor). Połaniec i okolice, 2001, wyd. Apla Krosno, Połaniec. Na kościuszkowskim szlaku, 2002 (współautor), W stronę Solecznik, 2002, 2005 i 2007, wyd. Apla Krosno, Królewskie Miasto Połaniec, 2002 (współautor), wyd. Apla Krosno, Huta Józefów. Stąd nasz ród, 2006, 2018, wyd. Apla, W Dziewieniszkach i dalej, 2008, wyd. Apla Krosno, W dolinie Mereczanki, 2014, wyd. Apla Krosno, W ejszyskiej stronie, 2017, wyd. Apla, Wojkówka-Połaniec, Nad Solczą i Wisińczą, 2019, wyd. Apla Wojkówka-Połaniec.