Od bieżącego roku bezrobotni otrzymają większe zasiłki, zwiększyła się również składka na obowiązkowe ubezpieczenie zdrowotne.

Zmiany te związane są ze wzrostem minimalnego miesięcznego wynagrodzenia – od niego zależą wysokości niektórych świadczeń wypłacanych przez „Sodrę” oraz składek płaconych do „Sodry”. „Sodra” przypomina, jakie zmiany zaszły w 2022 roku.

Wzrośnie zasiłek dla bezrobotnych

W związku ze wzrostem minimalnego miesięcznego wynagrodzenia (lit. minimali mėnesinė alga, MMA) w bieżącym roku zwiększył się również zasiłek dla bezrobotnych (lit. nedarbo išmoka). Zasiłek ten składa się z dwóch części – zmiennej i stałej, której wielkość zależy od minimalnego miesięcznego wynagrodzenia. Stała część zasiłku dla bezrobotnych stanowi 23,27 proc. minimalnego miesięcznego wynagrodzenia obowiązującego w miesiącu, za który płacony jest zasiłek. W 2022 roku minimalne miesięczne wynagrodzenie wynosi 730 euro, a więc stała część zasiłku dla bezrobotych wynosi 169,87 euro (w 2021 r. wynosiła 149,39 euro). Zwiększone zasiłki za styczeń bezrobotni otrzymają w lutym – świadczenie to wypłacane jest za ubiegły miesiąc.

Zmienna część zasiłku dla bezrobotnych zależy od objętych ubezpieczeniem dochodów osoby. Na przykład, jeżeli osoba zarejestruje się w Służbie Zatrudnienia w styczniu 2022 roku, stała część jego zasiłku dla bezrobotnych wyniesie 169, 87 euro, natomiast część zmienna zostanie obliczona według średnich objętych ubezpieczeniem dochodów, pobieranych od początku czerwca 2019 roku do końca listopada 2021 roku. Maksymalny zasiłek dla bezrobotnych, którzy się zarejestrują w Służbie Zatrudnienia w I kwartale 2022 roku wyniesie 922,73 euro.

Ulegają zmianie najmniejsze i największe świadczenia

Od 1 stycznia ulega zmianie wysokość maksymalnych świadczeń chorobowych, macierzyńskich (tacierzyńskich), z tytułu opieki nad dzieckiem oraz minimalna wysokość świadczeń chorobowych.

Dzieje się tak z tego względu, że wysokości tych świadczeń powiązane są ze średnim miesięcznym wynagrodzeniem (lit. vidutinis mėnesinis užmokestis, VDU), a wynagrodzenie to jest przeliczane co kwartał. Zasada naliczania świadczeń nie ulega zmianie – w dalszym ciągu wysokość pobieranego przez każdego mieszkańca świadczenia będzie zależała od pobieranych przez niego dochodów ubezpieczonych. Ulegają zmianie jedynie maksymalne i minimalne wysokości tych świadczeń.

Na przykład, świadczenie chorobowe miesięcznie nie może być mniejsze niż 11,64 proc. VDU, które obowiązywało w kwartale poprzedzającym kwartał, który z kolei poprzedzał kwartał, w którym doszło do tymczasowej niezdolności do pracy. Dlatego przy naliczaniu świadczenia chorobowego w I kwartale 2022 roku, uwzględniana będzie wysokość VDU, obowiązująca w III kwartale 2021 roku – tj. 1586 euro.

Od stycznia minimalne miesięczne świadczenie chorobowe wyniesie 184,61 euro, dzienne – 8,83 euro. Minimalne świadczenia otrzymują mieszkańcy, w przypadku których wysokość naliczonego na podstawie ich dochodów ubezpieczonych świadczenia jest mniejsza niż wynosi granica minimalna. Maksymalne miesięczne świadczenie chorobowe w przypadku choroby lub urazu wyniesie 1968,54 euro, minimalne – 94,19 euro.

Z VDU powiązane jest również świadczenie z tytułu opieki nad dzieckiem. Maksymalne rekompensowanie wynagrodzenie do obliczenia świadczenia z tytułu opieki nad dzieckim nie może przekraczać dwóch VDU, które obowiązywały w kwartale poprzedzającym kwartał, który z kolei poprzedzał kwartał, w którym zaistniało prawo do otrzymania świadczenia z tytułu opieki nad dzieckiem.

Dla każdego odbiorcy świadczenie jest naliczane indywidualnie, na podstawie pobieranych przez niego dochodów ubezpieczonych. Po zaistnieniu prawa do zasiłku z tytułu opieki nad dzieckiem w I kwartale bieżącego roku, nie będzie mogło ono przewyższać 2460,83 euro w przypadku, jeżeli osoba wybrała pobieranie świadczenia do momentu aż dziecko ukończy jeden rok. Jeżeli osoba wybrała pobieranie świadczenia do momentu aż dziecko ukończy dwa lata, maksymalne świadczenie w pierwszym roku życia dziecka wyniesie 1722,71 euro i 984,27 euro – w drugim roku życia dziecka.

Należy pamiętać, że mieszkańcy wychowujący dzieci do drugiego roku życia otrzymali w grudniu dwa świadczenia z tytułu opieki nad dzieckiem – za listopad i za grudzień. Grudniowe świadczenie „Sodra” płaci do końca roku, a nie jak zwykle – w następnym miesiącu.

Dlatego w styczniu świadczenia z tytułu opieki nad dzieckiem nie będą wypłacane, natomiast późniejsze płatności będą wypłacane w zwykłym trybie. Oznacza to, że w 2022 roku kolejne świadczenie z tytułu opieki nad dzieckim – za styczeń – rodziny otrzymają w lutym.

Wzrosła składka na obowiązkowe ubezpieczenie zdrowotne

Mieszkańcy, którzy prowadzą działalność indywidualną na podstawie zaświadczenia o działalności indywidualnej (lit. individualios veiklos pažyma) lub świadectwa o działalności (lit. verslo liudijimas), powinni sami co miesiąc płacić składki obowiązkowego ubezpieczenia zdrowotnego (lit. privalomasis sveikatos draudimas, PSD). Samodzielnie składki PSD powinni również płacić mieszkańcy, którzy nigdzie nie pracują i nie uczą się, którzy nie są zarejestrowani w Służbie Zatrudnienia. Przedsiębiorstwa indywidualne płacą składki PSD za właścicieli, wspólnoty gospodarcze – za członków rzeczywistych, małe wspólnoty – za członków małych wspólnot i za ich kierowników, którzy nie są członkami i pobierają wynagrodzenie.

Stawka składek obowiązkowego ubezpieczenia zdrowotnego (PSD) wynosi 6,98 proc. W 2022 roku minimalne miesięczne wynagrodzenie wynosi 730 euro. Od 1 stycznia mieszkańcy, którzy sami płacą za obowiązkowe ubezpieczenie zdrowotne oraz mieszkańcy pracujący samodzielnie, którzy płacą składki PSD od minimalnego miesięczego wynagrodzenia, będą musieli przelać do „Sodry” co miesiąc 50,95 euro.

Mieszkańcy prowadzący indywidualną działalność rolniczą, którzy płacą PSD w wysokości 2,33 proc. od MMA, w 2022 roku będą płacili co miesiąc składki w wysokości 17,01 euro.

Maksymalna wysokość składek VSD

Ze zmianami minimalnego miesięcznego wynagrodzenia związane są również zmiany dotyczące składek ubezpieczenia społecznego płaconych przez mieszkańców, którzy prowadzą działalność indywidualną na podstawie świadectwa o działalności. Mieszkańcy, którzy prowadzą działalność indywidualną na podstawie świadectwa o działalności, płacą składki państwowego ubezpieczenia społecznego w wysokości 8,72 proc. od MMA. W 2022 roku składka VSD (lit. valstybinio socialinio draudimo, VSD) w przypadku obowiązującego przez miesiąc świadectwa o działalności wyniesie 63,66 euro, jeżeli osoba nie wpłaca dodatkowych składek na emeryturę.

Dla wszystkich ubezpieczonych (tj. pracujących na podstawie umowy o pracę) oraz pracujących samodzielnie mieszkańców ustalona została maksymalna wysokość dochodów, od których liczone są składki – odpowiednio 60 i 43 wielkości średniego miesięcznego wynagrodzenia (VDU). W 2022 roku średnie miesięczne wynagrodzenie do obliczenia bazy składek będzie wynosiło 1504,10 euro, dlatego też zwiększy się maksymalna kwota, od której naliczane będą składki – dla mieszkańców ubezpieczonych wyniesie 90 246 euro, dla mieszkańców pracujących samodzielnie 64 676,30 euro.

Składki na emeryturę

Mieszkańcy, którzy dodatkowo oszczędzają na emeryturę z własnych środków i którzy wybrali w II filarze składki w wysokości stopniowo rosnącego procenta od wynagrodzenia, w 2022 roku przeznaczą na emeryturę 2,7 proc. (w 2021 r. – 2,4 proc.), natomiast zachęta państwowa wyniesie dla nich 1,2 proc. VDU.

Tak więc, jeżeli osoba zarabia 1000 euro na papierze, w 2022 roku po wybraniu stawki zmiennej co miesiąc na emeryturę przeprowadzanych będzie 27 euro z wynagrodzenia i 17,28 proc. zachęty państwowej.

Jeżeli osoba wybrała maksymalną stawkę oszczędzania, przeznaczy co miesiąc na emeryturę 3 proc. wynagrodzenia, państwo zaś przeleje mu do funduszu emerytalnego 1,5 proc. od VDU.

Jeżeli wynagrodzenie osoby oszczędzającej wynosi 1000 euro „na papierze”, co miesiąc do funduszu emerytalnego przelewanych będzie po 30 euro od wynagrodzenia i 21,59 euro zachęty państwowej.

Na podstawie inf. Sodry