W rezolucji napisano, że pomnik ten należy zdemontować i przekazać na własność państwa. Ze swojej strony administracja stołecznego samorządu przygotuje plan tymczasowej wizji placu i przy zaangażowaniu ekspertów będzie kontynuowała dyskusję ze społeczeństwem na temat uporządkowania całego kompleksu.

Rezolucja została przedłożona Radzie na podstawie ustaleń Litewskiego Centrum Badań nad Ludobójstwem i Ruchem Oporu, z których wynika, że litewski pisarz Petras Cvirka (1909-1947) aktywnie współpracował ze strukturami okupacyjnego rządu sowieckiego, a jego kolaboracja miała poważne i szkodliwe konsekwencje dla losu państwa litewskiego i jego obywateli.

Uwzględniono również decyzję, przyjętą 24 sierpnia 2021 roku przez Radę Ekspertów ds. Nieruchomego Dziedzictwa Kulturowego o wykreśleniu pomnika Petrasa Cvirki z rejestru zabytków oraz opinię Komisji Pamięci Historycznej Rady m. Wilna w sprawie przeniesienia pomnika Petrasa Cvirki i przekazania go instytucji państwowej i dalszych dyskusji na temat całego kompleksu.

W rezolucji podkreślono, że decyzje w sprawie utrwalania pamięci historycznej w stolicy nie powinny skłócać społeczeństwa. Wzywa się do oceny wszechstronnej pamięci historycznej jako podstawy tożsamości i ciągłości państwa litewskiego oraz warunku demokratycznego i zgodnego społeczeństwa obywatelskiego, a także do zapewnienia tożsamości Wilna jako miasta otwartego, nowoczesnego, urbanistycznie integralnego.

„Usunięcie pomnika Cvirki nie jest i raczej nie może być oceniane jednoznacznie. Zdając sprawę z jego wkładu w literaturę litewską i z tego, że Cvirka to osobowość historyczna oraz uwzględniając wartość pomnika, zorganizujemy jego demontaż z należytym szacunkiem i ostrożnością. Uzgodniliśmy już z Litewskim Muzeum Narodowym jego przejęcie i nadanie znaczenia w kontekście edukacyjnym” – powiedział wicemer Wilna Valdas Benkunskas.

Rozważane jest usunięcie pomnika Cvirki w taki sam sposób jak demontaż sowieckich rzeźb z Zielonego Mostu. Gdyby taka decyzja została zatwierdzona, prace związane z usunięciem pomnika zostałyby zlecone w drodze zamówień publicznych, a jego transportem zajmowałaby się komunalna spółka „Grinda”.

Pochodzące z 1952 roku cztery rzeźby „Rolnictwo”, „Przemysł i budowa”, „Na straży pokoju” i „Młodzież akademicka” z Zielonego Mostu w Wilnie usunięto latem 2015 roku, a w marcu 2016 roku uchylono wobec nich ochronę prawną. Jak podano oficjalnie, rzeźby te zostały usunięte z uwagi na ich stan awaryjny i zagrożenie dla pieszych i innych uczestników ruchu drogowego.

Przez te wszystkie lata rzeźby znajdują się na placu należącym do „Grindy”. Na wniosek Litewskiego Muzeum Narodowego rzeźby jeszcze przez jakiś czas tam zostaną – do czasu uzyskania finansowania na ich odrestaurowanie.

Władze miasta dotychczas nie wiedzą, co umieścić w miejscu usuniętych sowieckich rzeźb na Zielonym Moście. Co pewien czas stawiane są tutaj rozmaite instalacje artystyczne.

Na podst. vilnius.lt, inf. wł.