Projekt „Most przyjaźni” został przyszykowany przez VšĮ „SIGNUM INTER” – instytucję publiczną, która swoją siedzibę ma w Czarnym Borze. Ta instytucja zajmuje się organizowaniem zajęć rekreacyjnych dla dzieci i młodzieży, podczas których mogą tańczyć, śpiewać, bawić się, uprawiać sport, a także angażować się w inne zajęcia, które lubią. Zachęca dzieci do zainteresowania się różnymi sposobami wyrażania siebie, rozwijania kreatywnego myślenia, odpowiedzialności, samodzielności i umiejętności społecznych. Instytucja szczególną uwagę zwraca na młodych ludzi o mniejszych możliwościach zaangażowania w działalność pozalekcyjną (z powodów finansowych czy miejsca zamieszkania, itp.).
Projekt wymiany młodzieży był wspierany przez Departament Spraw Młodzieży przy Ministerstwie Opieki Socjalnej i Pracy w Wilnie. Misją Departamentu jest realizacja celów polityki młodzieżowej kraju, umacniająca motywację młodych ludzi i możliwości zdobycia wykształcenia i pracy, włączenie się do aktywnego życia publicznego i obywatelskiego, współrozwiązywanie problemów młodzieży, rozwijanie edukacji nieformalnej i procesów socjalizacji młodzieży.
Projekt „Most przyjaźni” finansował Polsko-Litewski Fundusz Wymiany Młodzieży. Polsko-Litewski Fundusz Wymiany Młodzieży powstał z inicjatywy rządów Polski i Litwy. Swoją działalność rozpoczął 1 czerwca 2007 roku. Fundacja finansuje litewsko-polskie wymiany młodzieży, wydarzenia, spotkania, projekty organizowane i realizowane przez organizacje promujące wymiany młodzieży i różne inicjatywy w obu krajach, a także projekty informacyjne mające na celu promowanie współpracy kulturalnej, tolerancji, zrozumienia i uznania, wymiany dobrych praktyk doświadczenia i publikacje mające na celu zbliżenie narodów litewskiego i polskiego. W projektach dofinansowywanych przez Fundusz może wziąć udział każdy młody człowiek w wieku 13-30 lat oraz osoby pracujące z młodzieżą.
Podczas spotkania inauguracyjnego 4 sierpnia wszystkim przybyłym do Wilkiszek gościom wygrany przez VŠĮ „SIGNUM INTER” projekt przedstawiła dyrektor tej instytucji Daiva Norinkevičiūtė. Pani Daiva opowiedziała o tym, jak powstała myśl projektu wymiany młodzieży. Zaznaczyła, że ten rok był dla jej instytucji bardzo udany. Aż trzy projekty skierowane do młodzieży wygrały konkurs, który każdego roku organizuje Polsko-Litewski Fundusz Wymiany Młodzieży. Są to: 1. Konkurs na finansowanie projektów aktywności młodzieży na otwartej przestrzeni młodzieżowej w 2021 r. Tytuł projektu to „Otwarta przestrzeń młodzieży w Czarnym Borze”; 2. Konkurs na dofinansowanie projektów działań w zakresie mobilnej pracy z młodzieżą w 2021 r. Nazwa projektu to „Gwiazda Przewodnia”; 3. Litewsko-polski projekt wymiany młodzieży „Most przyjaźni”. Pani Daiva podziękowała wszystkim, kto przyczynił się do tego, aby ten projekt został zrealizowany, a w szczególności Samorządowi Rejonu Wileńskiego. Słowa dziękczynienia za udział w tym projekcie skierowała również pod adres gości z Polski. Życzyła im wygrania podobnego projektu w przyszłym roku. Strona litewska z miłą chęcią weźmie w nim udział i będzie czekała na zaproszenie do Polski.
Po prezentacji projektu odbył się koncert. Wystąpią przed publicznością młodzież z Polski i Litwy. W ramach tegorocznego projektu na Litwę został zaproszony Zespół Regionalny „Zielony Jawor” z Krempach – wsi w Polsce, położonej w województwie małopolskim, którego kierownikiem artystycznym jest Maria Wnęk. Po stronie litewskiej w projekcie wzięła udział młodzież z Zespołu Tańca Ludowego „Hałas”, pod kierownictwem Krystyny Wołejko i działający przy Centrum Kultury w czarnym Borze – filii Wielofunkcyjnego Ośrodka Kultury w Rudominie. Podczas koncertu „Hałas” zatańczył skoczny litewski taniec „Transferas”. Następnie przed gośćmi wystąpił zespół „Zielony Jawor” z tańcem spiskim. Potem młodzież tych dwóch zespołów zaprezentowała tańce, których się nauczyła za jeden dzień, i choreografię do których wspólnie opracowała – litewski taniec „Kalvelis” i polski taniec „Czardasz”.
Imprezę swoją obecnością zaszczycili przedstawiciele Samorządu Rejonu Wileńskiego. Do Wilkiszek przybyła kierowniczka Wydziału usług socjalnych dla rodziny i dziecka Krystyna Malinowska i starsza specjalistka Iwona Stasiłowicz, jak też starszy specjalista Wydziału kultury, sportu i turystyki Karol Pacyna. Krystyna Malinowska podziękowała Daivie Norinkevičiūtė za jej pracę i wysiłek na rzecz młodzieży. Życzyła, aby podobnych projektów było jak najwięcej. Przekazała również pozdrowienia od zastępcy mera rejonu wileńskiego Pani Teresy Dziemieszko. A zwracając się do młodzieży powiedziała: „Jesteście wspaniali! Cieszę się bardzo, że młodzież dzisiaj chce pielęgnować folklor, polskie pieśni i tańce. Cieszę się również, że z chęcią spędzacie wspólnie czas ucząc się nowych tańców i pieśni”. Na zaproszenie organizatorów przybyły również pracownice Centralnej Biblioteki Samorządu Rejonu Wileńskiego.
Uczestnicy projektu i goście otrzymali z rąk organizatorów upominki z atrybutami projektu.
Litewsko-polski projekt wymiany młodzieży „Most przyjaźni” był realizowany w dniach 4-10 sierpnia. Organizatorzy przyszykowali niezwykle bogaty program. Młodzież w tym czasie miała integracyjne wieczory, koncerty, wycieczki i inne atrakcje.
Tak 4 sierpnia – po imprezie inauguracyjnej – odbył się 12 kilometrowy spływ kajakami po rzeczce Mereczanka. Dla niektórych uczestników to było pierwszego takiego rodzaju przeżycie. Tego samego dnia został zorganizowany wieczór litewski, który miał na celu zapoznanie gości z Polski z kulturą, folklorem, jak też z kuchnią litewską.
Następnego dnia, czyli 5 sierpnia, młodzież zwiedzała rejon solecznicki. Wszystkich zauroczył Port Lawendowy, który we wsi Bujki, niedaleko Jaszun, założyli Aurelia i Danas Arlauskasowie. Młodzież zwiedzała unikatowe gospodarstwo, degustowała lawendową lemoniadę, chrust, lody, mogła nabyć kosmetyki lawendowe, świece i inne rzeczy. Otulona wszechobecnym zapachem czarującej lawendy młodzież miała niezapomnianą sesję zdjęciową. A potem na wszystkich czekała: Republika Pawłowa oraz Pałac Balińskich w Jaszunach. Wieczorem zaś goście z Polski zapoznali wszystkich z tradycyjnymi pieśniami, tańcami spiskimi oraz kuchnią polską.
A potem było zwiedzanie Trok i Wilna. Mimo że pogoda nie dopisała i padał deszcz, młodzież się tym nie przejmowała i świetnie spędzała czas.
6 sierpnia młodzież z zespołu „Hałas” zorganizowała symboliczny „chrzest” gości z Polski – członków zespołu „Zielony Jawor”. Była świetna zabawa przy ognisku. Wiele tańczono i śpiewano. Rozbrzmiewał młodzieńczy śpiew.
8 sierpnia, w niedzielę, uczestnicy projektu ubrani w stroje ludowe udała na Mszę św. do kościoła w Miednikach. Po wysłuchaniu Mszy św. zatańczyła kilka tańców na placu przy kościele. Tego samego dnia w Porcie Lawendowym odbył się koncert zespołów „Zielony Jawor” i „Hałas”.
Każdego dnia młodzież miała również warsztaty taneczne. Tak już 3 sierpnia zespoły przyszykowały dwa układy choreograficzne, które zostały zaprezentowane następnego dnia. Zaś dorobek artystyczny zespołu „Hałas” wzbogacił się o jeszcze jeden taniec – taniec spiski, choreografię do którego przyszykowała Maria Wnęk – niezwykle charyzmatyczna i wszechstronnie utalentowana osoba. Jest absolwentką Liceum Ekonomicznego w Nowym Targu, Szkoły Muzycznej w Nowym Targu oraz Studium Tańca Ludowego w Warszawie. Po ukończeniu studiów licencjackich i magisterskich na Uniwersytecie Śląskim w Katowicach na Wydziale Artystycznym uzyskała tytuł magistra sztuki. Ukończyła również liczne kursy choreograficzne i warsztaty taneczne na Słowacji, w Polsce i w Niemczech. Pracuje z zespołami ludowymi w kilku miejscowościach – obecnie w Krempachach. Pracuje z ludźmi w różnym wieku. W zespole „Zielony Jawor” są dzieci od 3 lat, jak też osoby w wieku ponad 60 lat. Oprócz tańców swego regionu w dorobku artystycznym zespół ma również tańce węgierskie, słowackie, tańce integracyjne, starsza grupa zespołu jest nie tylko grupą taneczną, ale też teatralną. Pani Maria dla niej pisze scenariusze, szyje stroje, przygotowuje i tworzy scenografie oraz dekoracje do spektakli, reżyseruje przedstawienia i układy taneczne. Zajmuje się w szczególności folklorem spiskim, ale tworzy też układy choreograficzne do muzyki węgierskiej, słowackiej, country i modern. Bierze aktywny udział w konkursach, przeglądach i festiwalach regionalnych, wojewódzkich, ogólnopolskich i międzynarodowych. Maria Wnęk jest nie tylko zawodowym choreografem, jak też plastykiem. Maluje, dekoruje różne rzeczy. Jest również muzykiem – gra na organach kościelnych. Swój wolny czas poświęca pszczołom, gdzie również realizuje swoje zamiłowanie plastyczne, bo pszczoły mają niezwykle piękne pomalowane ule. Oprócz tego Pani Maria jeździ na motorze i pisze wiersze. Wśród wielu zajęć znajduje również czas na prowadzenia gospodarstwa agroturystycznego.
Dzień 9 sierpnia był dniem podsumowań. Uczestnicy projektu mieli okazję wspomnieć wszystko, co się działo i zastanowić nad tym, co się udało, a co nie, jak też spróbować znaleźć tego przyczynę. Oprócz tego goście z Polski musieli udowodnić, że w czasie pobytu w Wilkiszkach nauczyli się 30 słów litewskich. A było to dla nich nie lada zadanie. Młodzież z Litwy z kolei nie musiała popisywać się znajomością języka polskiego, ponieważ pochodzi z rodzin polskich i język polski jest językiem ojczystym.
Na zakończenie projektu została zorganizowana dyskoteka. Wszyscy się świetnie bawili.
Pomysłodawcy i realizatorzy litewsko-polskiego projektu wymiany młodzieży mają nadzieję, że za tak krótki czas zbudowany most przyjaźni między młodzieżą z Polski i Litwy będzie pielęgnowany nie tylko przez obecnych członków zespołów „Zielony Jawor” i „Hałas”, jak też przez następne pokolenia, a zawarte znajomości z biegiem lat przemienią się w prawdziwą i trwałą przyjaźń.
Andrzej Aszkiełowicz
