Przyjęcie spadku regulują założenia artykułu 5.50 Kodeksu Cywilnego Republiki Litewskiej. Zgodnie z nimi, by nabyć mienie spadkodawcy, należy przede wszystkim przyjąć cały spadek – nie wolno tego zrobić częściowo lub pod pewnymi warunkami. Uważa się, że spadkobierca przyjął spadek, gdy faktycznie zaczął zarządzać odziedziczonym mieniem lub złożył notariuszowi w miejscu zaistnienia spadku wniosek o przyjęcie spadku (część 2 artykułu 5.50). Należy podkreślić, że spadek powinien być przyjęty nie później niż w ciągu 3 miesięcy od dnia jego zaistnienia. Za dzień zaistnienia uważa się dzień śmierci wnioskodawcy, w przypadku zaś, gdy zostaje ogłoszony za zmarłego – dzień, w którym weszła w życie decyzja sądu o ogłoszeniu spadkodawcy za zmarłego lub podana w decyzji sądu data śmierci.
Co jednak robić, jeżeli spadkobierca w ustalonym terminie 3 miesięcy nie zdążył przyjąć spadku? Czy termin przyjęcia spadku może zostać wznowiony? Określony termin przyjęcia spadku sąd może wznowić, jeżeli uzna, że został przepuszczony z ważnego powodu. Spadek może zostać przyjęty po upływie terminu i bez zwracania się do sądu, jeżeli z tym się zgadzają wszyscy inni spadkobiercy, którzy przyjęli spadek (część 1 artykułu 5.57 Kodeksu Cywilnego).
W praktyce sądowej przestrzegana jest zasada, że w sytuacji, jeżeli osoba prosi o wznowienie przyjęcia spadku, powinna udowodnić, że termin został przepuszczony z ważnych powodów, mających znaczenie prawne. Należy również wymienić owe powody oraz okres przepuszczenia. Sądy powinny ocenić zachowanie wnioskodawcy z uwzględnieniem tego, czy był on wystarczająco uważny, uczciwy, czy odwrotnie – realizował swoje prawa w sposób niedbały. W każdym konkretnym przypadku należy stosować nieprzeciętne, lecz indywidualne standardy zachowania osoby uczciwej, uważnej i odpowiedzialnej.
Skutki epidemii koronawirusa na Litwie również mogą być ważnym prawnym powodem do wznowienia terminu przyjęcia spadku. Sąd może wznowić przepuszczony termin przyjęcia spadku, nawet jeżeli wprowadzone z powodu epidemii koronawirusa obostrzenia nie miały bezpośredniego wpływu na przepuszczenie terminu, jednak termin został przepuszczony z niezależnych od woli wnioskodawcy powodów, np. opóźnień w dostarczaniu przesyłek pocztowych. Tak więc, jeżeli ktoś z Państwa zetknął się ze stosowanymi obecnie na całym świecie obostrzeniami i z tego powodu nie mógł w porę przyjąć spadku, wciąż ma możliwość naprawienia sytuacji – do sądu w miejscu zaistnienia spadku można złożyć umotywowany wniosek o wznowienie przepuszczonego terminu przyjęcia spadku.
Tygodnik Wileńszczyzny
