Obecnie są zniesione kontrole w portach morskich i na lotniskach. Mimo że przyjeżdżając z krajów dotkniętych konieczne jest przekazanie swoich danych do Narodowego Centrum Zdrowia Publicznego, w portach nie jest już organizowane wypełnianie formularzy – należy to zrobić przez Internet przed przyjazdem.
Jednak sytuacja w połowie marca była nieco inna. Po wprowadzeniu tymczasowej kontroli granicznej w dniu 14 marca rozpoczęto kontrole osób przybywających na Litwę na przejściach granicznych Państwowego Portu Morskiego w Kłajpedzie i lotnisk. Procedura ta wniosła niemało nowości – kontrola pasażerów, zmienione wymagania dotyczące bezpieczeństwa podczas podróży – wyzwania, z którymi zetknęła się Państwowa Służba Straży Granicznej (PSSG).
Wyzwania związane z pandemią: zarządzanie przepływem i zapewnienie bezpieczeństwa
Giedrius Mišutis, naczelnik Wydziału Prewencji PSSG mówi, że w związku z obostrzeniami konieczne było sprawdzanie dokumentów podróży osób przybywających samolotem lub promem przez granice wewnętrzne UE.
„Najtrudniejszy czas dla podróżnych był wtedy, gdy nie było żadnych lotów. Lotniska były puste, zamknięte. W pewnym momencie w porcie morskim był tylko jeden prom. Pasażerowie mogli przybyć na Litwę tylko jednym rejsem. Potoki były duże, prom zapełniony, więc kontrola też miała różnego rodzaju niedociągnięcia” – mówi Mišutis.
W obliczu pandemii koronawirusa trudności mieli ci obywateli Litwy, którzy pracowali za granicą. Zdaniem naczelnika Wydziału Prewencji PSSG, osoby takie musiały przedstawić dokumenty i umowę o pracę, aby wyjechać z Litwy.
„Zdarzały się sytuacje, że bilet przepadał, człowiek nie odlatywał i był niezadowolony, mimo że straż graniczna zgodnie z prawem wykonywała swoje obowiązki. Takie sytuacje zdarzały się bardzo często” – wyjaśnia Mišutis.
Mišutis podkreśla, że przed lotem za granicę i przed przyjazdem na Litwę bardzo ważne jest śledzenie sytuacji, interesowanie się zmianami procedur: „Nawet dzisiaj, kiedy prawie wszystkie procedury są wiadome, w każdym przypadku przyjeżdżając z zagranicy zalecamy wszystkim dowiedzieć się, jakie wymagania są aktualne i co czeka osobę w konkretnym przypadku”.
Teraz, jak mówi rozmówca, na przejściach granicznych, w porównaniu z początkiem pandemii, jest mniejsze natężenie ruchu – jest mniej i podróżnych, i samochodów.
„Przejścia graniczne w Nidzie i Ramoniszkach są nadal zamknięte. Przejścia w Panemunė i Kybartai są otwarte, ale tylko bardzo niewiele osób ma prawo je przekroczyć i wyjechać do Rosji lub z powrotem. W związku z tym natężenie ruchu jest nieduże” – mówi o obecnej sytuacji szef Wydziału Prewencji PSSG.
Mišutis podkreśla, że straż graniczna na lotniskach stoi obecnie przed wyzwaniem, gdyż osoby, które nie mają prawa wjazdu do kraju, ignorują to: „Są przypadki, kiedy ludzi nie można wpuścić do kraju. Muszą gdzieś przebywać do następnego lotu, wysłania, a więc każda strefa ma swoją specyfikę”.
Należało pracować z osobami, które wróciły z ognisk koronawirusa
Podczas gdy w czasie pandemii większość placówek nadal pracowała zdalnie, Departament Migracji był jedną z nielicznych instytucji, których pracownicy nie mogli uniknąć bezpośredniego kontaktu, ponieważ musieli komunikować się z osobami, które wróciły z ognisk koronawirusa. Evelina Gudzinskaitė, dyrektor Departamentu Migracji, cieszy się, że było zapewnione nieprzerwane świadczenie usług, a pracownicy zostali ochronieni.
„Nigdy nie zamykaliśmy się i świadczyliśmy usługi, ale ustaliliśmy, że klienci na żywo są obsługiwani tylko po wcześniejszej rejestracji. Tych, którzy przyszli bez wcześniejszej rejestracji, nie obsługiwaliśmy, w taki sposób osiągnęliśmy to, aby nie było kolejek” – mówi rozmówczyni.
Aby zminimalizować kontakt z klientami, Departament Migracji ustanowił tymczasowe zasady umożliwiające odbieranie dokumentów cudzoziemców przez ich pracodawców, a dokumentów seniorów, aby chronić starsze osoby, przez upoważnionych przez nich krewnych.
„Dla grupy najbardziej narażonej na ryzyko – kierowców, którzy stale przemieszczają się po strefie Schengen, podczas wymiany zezwolenia na pobyt na Litwie pozwoliliśmy na wirtualne załatwienie wszystkich procedur, korzystając z naszego elektronicznego systemu informacyjnego, bez fizycznego przychodzenia do Departamentu Migracji” – mówi Gudzinskaitė.
Od początku września Departament Migracji umożliwił także klientom składanie elektronicznych wniosków w sprawie obywatelstwa Republiki Litewskiej, złożenia ślubowania Republice Litewskiej, wydania dokumentów potwierdzających pochodzenie litewskie czy przywrócenia obywatelstwa Republiki Litewskiej, a także do rozstrzygania kwestii litewskiego obywatelstwa dzieci i innych spraw.
Klienci mogą składać e-wnioski logując się do systemu informacyjnego Departamentu Migracji (MIGRIS). Dla wygody stworzono 32 unikalne formularze zgłoszeniowe oraz przewodnik po usługach w języku litewskim i angielskim.
„Ponadto teraz, przed przybyciem do departamentu, obywatele Litwy proszeni są o wcześniejszą rezerwację terminu. Wiele osób korzysta z tego, bo jest to po prostu wygodne, ale można też zarejestrować się zgodnie z kolejką” – mówi szefowa Departamentu Migracji.
Informacja przygotowana na zamówienie Ministerstwa Spraw Wewnętrznych
