Obchody historycznego i bezprecedensowego wydarzenia, które zostało zorganizowane 23 sierpnia 1989 r. – w 50. rocznicę podpisania sławetnego paktu Ribbentrop-Mołotowa, nie ograniczą się do jednego dnia i okazyjnego przedsięwzięcia, i będą organizowane w różnych dniach sierpnia oraz września.
Główne obchody odbędą się jednak w piątek, 23 sierpnia, a rozpoczną się one na placu Katedralnym. Właśnie z niego wystartuje doroczna międzynarodowa sztafeta biegaczy „Szlak Bałtycki”, w której udział wezmą też wychowankowie Szkoły Sportowej Samorządu Rejonu Wileńskiego. Dwie godziny później na granicy miasta Wilna i rejonu wileńskiego biegaczy przywitają, pokrzepią na duchu, nakarmią i napojami orzeźwiającymi poczęstują przedstawiciele podstołecznego samorządu. Tradycyjnie przywitanie uczestników międzynarodowego biegu odbędzie się przy stacji paliwowej EMSI przy ul. Ukmergės 437. Znamienny jest fakt, że w roli gospodarzy wystąpią pracownicy starostwa awiżeńskiego. Przed 30 laty właśnie nieopodal Awiżeń „swój” odcinek szlaku mieli mieszkający na Litwie Polacy, którzy zgodnie z hasłem „Za wolność naszą i waszą” stanęli ramię w ramię z Litwinami i przedstawicielami innych narodowości, sygnalizując poparcie dla dążeń niepodległościowych Litwy.
O godz. 17.00 mieszkańcy rejonu wileńskiego są zaproszeni do wzięcia udziału w uroczystościach rocznicowych przy pomniku Szlaku Bałtyckiego, ustanowionego we wsi Galina w starostwie awiżeńskim. Odbędzie się tam uroczysty koncert, a po jego zakończeniu ponownie zostanie utworzony łańcuch ludzkich rąk.
Tymczasem z okazji rocznicy Szlaku Bałtyckiego na Litwie skompletowano playlistę największych przebojów tamtych czasów, którą otwiera hymn „Bunda jau Baltija”, skomponowany przez łotewskiego kompozytora Borysa Reznika. Oprócz tego utworu znalazły się tam 34 piosenki o tematyce patriotycznej, które można posłuchać na portalu pakartot.lt.
W minioną niedzielę w Wilnie odbyła się już parada zabytkowych samochodów, a niektóre z nich pamiętały czasy zarówno paktu Ribbentrop-Mołotowa, jak i Szlaku Bałtyckiego. W ogóle ulicami litewskiej stolicy przejechało 205 zabytkowych aut i nawet autobus z 1975 roku. Jak przekonywali organizatorzy, pokaz dawnego sprzętu był pierwszym wspólnym litewsko-łotewsko-estońskim przedsięwzięciem od czasów odzyskania niepodległości.
Dzisiaj, 23 sierpnia, odbędzie się też spotkanie prezydentów Litwy i Łotwy, które będzie się odbywało pod hasłem „Szlak Bałtycki – to my”. Gitanas Nausėda i Egolis Levitas uścisną sobie dłonie na pograniczu litewsko-łotewskim przy znaku upamiętniającym to niezapomniane wydarzenie.
LRT na placu Katedralnym przedstawi instalację z tranzystorami pt. „Fala jedności” (Vienybės banga), a wieczorem odbędzie się uroczysty koncert.
Fenomen Szlaku Bałtyckiego został doceniony na świecie. Przed dziesięciu laty został on wciągnięty na listę Dziedzictwa Dokumentalnego UNESCO. Nie stracił on na aktualności również dziś. Walczący o demokrację protestujący w Hongkongu zamierzają 23 sierpnia utworzyć żywy łańcuch o długości 32 kilometrów i w ten sposób uczcić 30. rocznicę akcji, która wtedy odbiła się szerokim echem na świecie i być może będzie miała swój renesans w dalekim Hongkongu.
„Tygodnik Wileńszczyzny”
Zygmunt Żdanowicz
